Τίποτα δεν θα είναι οπως παλιά στον κλάδο του λιανεμπορίου μετα την παραπομπή επτά κορυφαίων σουπερ μάρκετ αλλά και του ιδίου του ΣΕΣΜΕ στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία καλείται να φέρει εις πέρας μια σημαντική υπόθεση, όχι μόνο λόγω της νευραλγικής σημασίας του κλάδου, αλλά και των επιπτώσεων που θα έχει η τελική της απόφαση στο σημερινό καθεστώς της αγοράς. H πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, αφού δηλώνει την υποστήριξή της στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, φροντίζει να ξεκαθαρίσει σαφώς ότι «οι νόμοι εφαρμόζονται χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις», γεγονός που πρέπει «να το καταλάβουν όλοι». Αλλωστε από την πρώτη στιγμή είχε θέσει ως στόχο την αναβάθμιση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καλώντας την να ενισχύσει τους αυτεπάγγελτους ελέγχους και να επιβάλλει απο τον νόμο τα προβλεπόμενα πρόστιμα σε όσες επιχειρήσεις διαπιστώσει ότι παρανομούν. Στο μικροσκόπιό της ήδη έχουν μπει άλλες τέσσερις μεγάλες αγορές.
Ολο αυτό το διάστημα που ήταν σε εξέλιξη η έρευνα στα σούπερ μάρκετ για τυχόν παραβάσεις του νόμου περί ελεύθερου ανταγωνισμού, οι περισσότεροι θεωρούσαν απίθανο να μην παραπεμφθεί η υπόθεση από τη Γραμματεία στην Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Μεσούσης της προηγούμενης εβδομάδας, έγινε γνωστό ότι καλούνται σε ακρόαση στην Ολομέλεια της Επιτροπής για τις 19 Νοεμβρίου, τόσο ο ΣΕΣΜΕ όσο και στελέχη των εταιρειών σούπερ μάρκετ Αλφα Βήτα Βασιλόπουλος, Ατλάντικ, Αφοι Βερόπουλοι, Μετρό, Ι&Σ Σκλαβενίτης, Διαμ. Μασούτης και Τροφίνο για εναρμονισμένη πρακτική όσον αφορά τις εκπτώσεις που παρέχει η βιομηχανία. O Σύνδεσμος βαρύνεται επιπλέον για παράβαση του άρθρου 81 παρ. 1 της Συνθήκης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων που αφορά το διακοινοτικό εμπόριο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Γραμματεία της Επιτροπής εισηγείται την επιβολή προστίμου, το οποίο όμως δεν προσδιορίζει. Ειδικότερα, η Γραμματεία στην 38σελιδη εισήγησή της, όπου αναλύει το σκεπτικό της παραπομπής, προτείνει «να υποχρεωθεί ο ΣΕΣΜΕ να παύσει την παράβαση και να παραλείψει αυτή στο μέλλον, να επιβληθεί και να απειληθεί σε περίπτωση συνέχισης ή επανάληψης της παράβασης με πρόστιμο ή και χρηματική ποινή, το ύψος της οποίας θα προταθεί με συμπληρωματική εισήγηση». Ιδια είναι η πρότασή της και για τις επτά εταιρείες σούπερ μάρκετ. H Γραμματεία όμως επιφυλάσσεται να προτείνει το ύψος του προστίμου καθώς, όπως αναφερεται, δεν έχει συγκεντρώσει τα απαραίτητα στοιχεία για τον υπολογισμό του. H Επιτροπή Ανταγωνισμού, πριν καταλήξει στην τελική της απόφαση, είναι πιθανόν να χρειασθεί περισσότερες από μόα συνεδριάσεις, όπως επίσης και να ζητήσει καταθέσεις και από άλλα πρόσωπα που δεν έχουν τώρα κλητευθεί εάν κρίνει ότι θα συμβάλουν στη διερεύνηση της υπόθεσης. Σημειώνεται ότι δεν έχουν κληθεί στην ολομέλεια εκπρόσωποι προμηθευτικών επιχειρήσεων.
Τις προηγούμενες ημέρες ο ορόεδρος του ΣΕΣΜΕ κ. Π. Παντελιάδης, ο οποίος ανακοίνωσε οτι θα παραιτηθεί σε περίπτωση καταδικαστικής απόφασης για λόγους ευθιξίας, είχε δηλώσει οτι ουσιαστικά ο κλάδος κατηγορείται «για πρακτικές που συμφωνήθηκαν και υλοποιήθηκαν με υπόδειξη του κράτους». H κατηγορία της εναρμονισμένης πρακτικής σε εκπτώσεις αναφέρεται, όπως είπε, στη μεταφορά εκπτώσεων στα τιμολόγια που είχε συμφωνηθεί με τον τότε υπουργό Ανάπτυξης κ. N. Χριστοδουλάκη και τον ΣΕΒΤ, για να μην προκληθούν αυξήσεις από την εφαρμογή του νόμου που απαγορεύει τις πωλήσεις κάτω του τιμολογιακού κόστους. Ωστόσο το επιχείρημα αυτό φαίνεται να μην το αποδέχεται η Γραμματεία, καθώς σύμφωνα με την εισήγησή της, «…ακόμα και εαν θεωρηθεί ότι ο τότε υπουργός Ανάπτυξης γνώριζε την πρωτοβουλία του ΣΕΣΜΕ, ο δεύτερος δεν απαλλάσεται των ευθυνών του…».
Πάντως η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι ότι με την ολοκλήρωση της διαδικασίας ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού η επόμενη ημέρα θα είναι διαφορετική για τα σούπερ μάρκετ.
Στην περίπτωση που αποδειχθεί ότι παραβίασαν τον νόμο περί ελεύθερου ανταγωνισμού και επιβληθεί χρηματικό πρόστιμο όπως προτείνεται απο την εισήγηση της Γραμματείας, πιστεύεται οτι θα υπάρξουν κατ’ αρχήν σημαντικές αλλαγές στην οικονομική ισορροπία των εταιρειών του κλάδου. «Πιστεύουμε ότι δεν θα καταδικαστούμε, αλλα εάν αυτό γίνει, το πρόστιμο θα ειναι ούτως ή άλλως τσουχτερό για τα δεδομένα μας. Εστω και ένα ευρώ πρόστιμο θα είναι καταδίκη για μας», δήλωνε πρόσφατα στέλεχος μιας εκ των αλυσίδων που καλούνται σε απολογία στις 19 Νοεμβρίου. Παράλληλα -ακόμη και στην περίπτωση που δεχθούν μόνο επίπληξη- θεωρείται σε μεγάλο βαθμό βέβαιο ότι θα διαταραχθούν οι σχέσεις με τους προμηθευτές με απρόβλεπτες επί του παρόντος συνέπειες. «Οι διαδικασίες στην Επιτροπή είναι διάφανες και εάν διαπιστώσουμε ότι προμηθευτές έχουν καταφανώς στραφεί εναντίον μας, έστω και αν κάνουν λάθος, φυσικά και θα επηρεασθεί η σχέση μας μαζί τους», πρόσθεσε. Κατ’ άλλες εκτιμήσεις πάντως, το σημαντικότερο όλων, ίσως, είναι ότι η εμπλοκή με την Επιτροπή Ανταγωνισμού έρχεται σε μια περίοδο που ο κλάδος είναι εν αναμονή νέων ανταγωνιστών, που η είσοδός τους ούτως ή άλλως θα αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού στην αγορά.
Βέβαια η υπόθεση των σούπερ μάρκετ δεν θα είναι η τελευταία για την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία την περίοδο αυτή προχωρεί σε χαρτογράφηση της αγοράς για να καταγράψει το επίπεδο και τις συνθήκες ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά προκειμένου να καθορίσει τις περαιτέρω δράσεις της. Παράλληλα με τη χαρτογράφηση της αγοράς, η Επιτροπή ήδη έχει δώσει προτεραιότητα στην έρευνα τεσσάρων κρίσιμων αγορών: γαλακτοκομικά, ελαιόλαδο, εμφιαλωμένο νερό / αναψυκτικά και τραπεζικές υπηρεσίες. Μεταξύ των κριτηρίων για την επιλογή των αγορών αυτών είναι ότι: * «O συνολικός κύκλος εργασιών στις αγορές αυτές -οι καταναλωτικές δαπάνες που απορροφούν- είναι πολύ υψηλές και επομένως το ύψος των τιμών, η ποιότητα και το εύρος των επιλογών σε αυτές τις αγορές επηρεάζουν σημαντικά την ευημερία των καταναλωτών» και * «Οι αγορές αυτές εμπίμπτουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό στην ομάδα αγορών για τις οποίες υπάρχουν ήδη κατατεθειμένες καταγγελίες στη Γραμματεία της Επιτροπής».
