Σε μια ομιλία του στις αρχές του μήνα στην Πολυτεχνική Σχολή του Μιλάνου, ο Μάριο Ντράγκι εκφώνησε έναν κρίσιμο λόγο. Ενα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ευρώπη, είπε, αυτό της «τεχνολογικής καθυστέρησης». Για να το αποφύγει, συνέχισε, πρέπει να απαλλαγεί από τα παλιά ταμπού της. Υπενθύμισε ότι για περισσότερο από δύο αιώνες η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στηρίχτηκε σε διαδοχικά κύματα τεχνολογικής εξέλιξης, από τον ατμό και την ηλεκτροδότηση μέχρι τη βιομηχανία και τις καινοτομίες. Εδώ και καιρό, ωστόσο, ανέφερε, οι ανεπτυγμένες οικονομίες στηρίζονται μόνο στην εργασία ή στο κεφάλαιο. Η τεχνολογική καινοτομία και η διασπορά νέων ιδεών απουσιάζουν. Ο Ιταλός οικονομολόγος έπιασε για μία ακόμη φορά το πρόβλημα της εποχής. Η απόσταση μεταξύ των χωρών που αγκαλιάζουν την καινοτομία και των πιο συντηρητικών μεγαλώνει ταχύτατα. Η Ευρώπη ανήκει, δυστυχώς, στις δεύτερες και η απόσταση που τη χωρίζει ως κατά κεφαλήν εισόδημα με τις ΗΠΑ αυξάνεται συνεχώς.
Ο Ντράγκι έχει προτείνει ένα ετήσιο πρόγραμμα ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων σε υποδομές, καθαρή ενέργεια και startups, ύψους 750 δισ. ευρώ, την ενοποίηση των χρηματαγορών και την έκδοση κοινών ομολόγων. Το τελευταίο που είπε επίσης στο Μιλάνο ήταν ότι χρειάζεται ένας ευρωπαϊκός θεσμικός μηχανισμός που να επιτρέπει σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα να προσελκύσουν ταλέντα και κεφάλαια, ώστε να δημιουργηθούν «κόμβοι αριστείας» στην Ευρώπη. Ολα αυτά δεν είναι εύκολα να γίνουν. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες –και κάποιοι περισσότερο από άλλους– δεν θέλουν να παραχωρήσουν τον έλεγχο. Προτιμούν τους δικούς τους κανόνες, να ευνοούν τις δικές τους τράπεζες, να αποφασίζουν μόνοι τους πώς θα λειτουργούν και θα επενδύουν οι εταιρείες στην επικράτειά τους. Μόνο που έτσι δεν πάμε πουθενά.
Η ενιαία Ευρώπη δημιούργησε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους του 2010 κρίσιμους θεσμούς όπως η κοινή τραπεζική εποπτεία και ο ESM. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δημιούργησε το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα περισσότερα από τα παραπάνω αποφασίστηκαν ή πρωτοσυζητήθηκαν στις συνεδριάσεις του Eurogroup. Θαρραλέοι υπουργοί Οικονομικών πήραν τολμηρές αποφάσεις που δημιούργησαν νέες κοινές πολιτικές.
Απλά έχουν πολλά ακόμη να γίνουν. Ο νέος πρόεδρος του Eurogroup Κυριάκος Πιερρακάκης έχει δείξει ότι αντιλαμβάνεται αυτή την ανάγκη. Το δείχνει η προϋπηρεσία του στην ψηφιοποίηση του ελληνικού κράτους, στις αλλαγές στην παιδεία, στην οικονομία. Το Eurogroup έχει μάθει μέχρι σήμερα να διαχειρίζεται κρίσεις. Τώρα θα πρέπει να μάθει να δημιουργεί ανάπτυξη και αυτή είναι μια ωραία πρόκληση για τον πρώτο Ελληνα επικεφαλής του…
