Οι τράπεζες της Ευρωζώνης πρέπει να προετοιμαστούν για πρωτοφανείς κρίσεις που θα προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές με εκτεταμένες συνέπειες στα χρηματοπιστωτικά συστήματα, προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο των εποπτικών προτεραιοτήτων για την περίοδο 2026-2028 που ανακοίνωσε χθες.
Η ΕΚΤ υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι οι τράπεζες αντιμετωπίζουν μια νέα πραγματικότητα με συχνότερα σοκ, από δασμούς έως κυβερνοεπιθέσεις, που απαιτούν να είναι προετοιμασμένες για μια σειρά πιθανοτήτων χωρίς να γνωρίζουν την ακριβή φύση της επόμενης κρίσης. Αυτό απαιτεί υγιή κεφαλαιακά αποθέματα, σύγχρονη τεχνολογική υποδομή, προληπτική διαχείριση που να είναι ευθυγραμμισμένη με την οικονομική πραγματικότητα και πιο παρεμβατική εποπτεία.
«Οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι μεταβαλλόμενες εμπορικές πολιτικές, οι κρίσεις που σχετίζονται με το κλίμα και τη φύση, η δημογραφική αλλαγή και οι τεχνολογικές διαταραχές επιδεινώνουν τις δομικές ευπάθειες, καθιστώντας την πιθανότητα ακραίων, χαμηλής πιθανότητας γεγονότων, πρωτοφανώς υψηλή», όπως τόνισε ΕΚΤ. Για αυτόν τον λόγο, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των τραπεζών στον πολιτικό κίνδυνο και στις αβεβαιότητες θα παραμείνει η κορυφαία προτεραιότητα εποπτείας της ΕΚΤ, με έμφαση στη συνετή ανάληψη κινδύνων και στην επαρκή κεφαλαιοποίηση.
Δεδομένης της απρόβλεπτης φύσης αυτών των κινδύνων, η ΕΚΤ σχεδιάζει να διεξαγάγει το 2026 μια αντίστροφη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (reverse stress test), όπου ουσιαστικά κάθε τράπεζα θα πρέπει να σκεφτεί σενάρια-σοκ που θα μπορούσαν να προκαλέσουν σημαντικό «χτύπημα» στην κεφαλαιακή τους επάρκεια. Ειδικότερα, η ΕΚΤ θα αξιολογήσει σενάρια γεωπολιτικών κινδύνων ανά ίδρυμα και το ενδεχόμενο να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη φερεγγυότητα των τραπεζών. Αυτή η άσκηση «θα βοηθήσει επίσης να διαπιστωθεί πώς τα σενάρια γεωπολιτικού κινδύνου που εξετάζουν οι τράπεζες θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο στις συνθήκες χρηματοδότησης και ρευστότητάς τους», σημείωσε η ΕΚΤ.
H EKT δημοσίευσε παράλληλα τα αποτελέσματα της διαδικασίας εποπτικού ελέγχου και αξιολόγησης (Supervisory Review and Evaluation Process – SREP) για το 2025 και η επικεφαλής του SSM, Κλαούντια Μπουχ, δήλωσε ότι οι θέσεις ρευστότητας των τραπεζών παραμένουν «άνετες», αλλά η εξάρτησή τους από τις ασταθείς χρηματοπιστωτικές αγορές για χρηματοδότηση μπορεί να αποτελεί κίνδυνο σε περιόδους κρίσης.
Προς το παρόν, συνεπώς, οι τράπεζες τα πάνε καλά. Είναι ανθεκτικές, η κερδοφορία είναι ισχυρή και η ποιότητα του ενεργητικού είναι σταθερή, χάρη εν μέρει στη σταθερή οικονομική ανάπτυξη και στον σταθερό πληθωρισμό. Γι’ αυτό και η ΕΚΤ διατηρεί σταθερές τις συνολικές απαιτήσεις και κατευθύνσεις για το κεφάλαιο CET1 και τις απαιτήσεις του Πυλώνα 2 για το 2026, σε 11,2% και 1,2% αντιστοίχως, ενώ μειώνει ελαφρώς ένα μη δεσμευτικό απόθεμα, τις κατευθύνσεις του Πυλώνα 2, από 1,3% σε 1,1%.
Ωστόσο, ένα τέτοιο ευνοϊκό περιβάλλον είναι απίθανο να διαρκέσει, δήλωσε η ΕΚΤ. «Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι, ιδίως λόγω των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Ε.Ε. και των ευρύτερων γεωπολιτικών κινδύνων, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τομείς με υψηλό όγκο εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, ο τομέας των χημικών προϊόντων ή ο φαρμακευτικός τομέας, ενδεχομένως υποβαθμίζοντας την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού», όπως τόνισε.
