Καθώς παγιώνονται οι ρωγμές που έχει ανοίξει ο Ντόναλντ Τραμπ στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, καθίσταται όλο και περισσότερο σαφές πως όσες χώρες βάλλονται από την πολιτική του έχουν αναπτύξει μηχανισμούς, έχουν καλλιεργήσει συμμαχίες και έχουν επινοήσει εναλλακτικές ώστε να αντέξουν στους δασμούς. Πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για αναδυόμενες οικονομίες, πολλές από τις οποίες έχουν συσπειρωθεί στη συμμαχία των λεγόμενων BRICS που έχει, μεταξύ άλλων, στόχο να περιορίσει την παντοδυναμία του δολαρίου.
Σύμφωνα με έκθεση της Verisk Maplecroft, συμβουλευτικής επί θεμάτων ανάληψης ρίσκου, οι περισσότερες από τις μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες έχουν συνάψει εμπορικές συμφωνίες μεταξύ τους και έχουν επινοήσει μηχανισμούς με τους οποίους κατορθώνουν να αντιπαρέλθουν τους δασμούς του Τραμπ. Αφού μελέτησε τις αντοχές των 20 μεγαλύτερων αναδυόμενων οικονομιών εξετάζοντάς τες με σειρά μετρήσεων, από τα επίπεδα χρέους μέχρι τον βαθμό εξάρτησής τους από τις εξαγωγές τους, η εν λόγω εταιρεία διαπίστωσε πως κατορθώνουν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά την αστάθεια στο εμπόριο και να διαμορφώνουν άμεσα τις κατάλληλες γεωπολιτικές συμμαχίες. Ειδικότερα, η Βραζιλία και η Νότιος Αφρική έχουν αναπτύξει στενούς δεσμούς με άλλους εμπορικούς εταίρους που θα τις θωρακίσουν για τα επόμενα χρόνια. Οπως τονίζει η εν λόγω έκθεση, «οι περισσότερες χώρες που είναι βιομηχανικά κέντρα βρίσκονται σήμερα σε πολύ καλύτερη κατάσταση από όσο μπορεί να φανταστεί κανείς και μπορούν να αντιμετωπίσουν την καταιγίδα των δασμών ιδιαιτέρως όταν προέρχεται από τις ΗΠΑ ακόμη και αν κορυφωθεί εις το έπακρον».
Σύμφωνα με έκθεση, το Μεξικό και το Βιετνάμ είναι οι δύο χώρες με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τις ΗΠΑ, χωρίς να έχουν επαρκή προστασία.
Παράλληλα, άλλωστε, η Βραζιλία όπως και η Αργεντινή και η Χιλή έχουν συμφωνήσει να εκτελούν εμπορικές συναλλαγές στα εθνικά νομίσματά τους και να περιορίζουν τη χρήση του δολαρίου στις εξωτερικές τους σχέσεις, ενώ έχουν κλείσει συμφωνίες για συναλλαγές στα νομίσματά τους και με την Τράπεζα της Κίνας. Η έκθεση τονίζει, επίσης, πως «σχεδόν όλες οι αναδυόμενες οικονομίες και γενικότερα η παγκόσμια αγορά έχουν επίγνωση ότι είμαστε όλοι αναγκασμένοι να έχουμε συναλλαγές με τις ΗΠΑ και την Κίνα, αλλά δεν πρέπει να έχουμε υπερβολική εξάρτηση από καμία εκ των δύο, γι’ αυτό και χρειαζόμαστε μια τρίτη αγορά». Επισημαίνει, έτσι, πως έχει διευκολύνει την αναζήτηση των χωρών αυτών για εναλλακτικές το γεγονός ότι εδώ και χρόνια αυξάνονται οι εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στις χώρες BRICS. Αναφέρεται στις χώρες της συμμαχίας Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας και Νοτίου Αφρικής, που διευρύνθηκε προ διετίας και πλέον περιλαμβάνει το Ιράν, τα Αραβικά Εμιράτα, την Αργεντινή και την Αίγυπτο. Εξάλλου στην αναζήτησή της για πρώτες ύλες, η Κίνα έχει ενθαρρύνει κρατικές εταιρείες που εδώ και χρόνια χρηματοδοτούν σχέδια εξόρυξης και επεξεργασίας λιθίου και χαλκού σε Χιλή, Βολιβία και Περού.
Η ίδια έκθεση κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην Κίνα για την οποία τονίζει πως «αν και είναι ιδιαιτέρως εκτεθειμένη στις γεωπολιτικές εντάσεις με τις ΗΠΑ, είναι τόσο περιχαρακωμένη που είναι σχεδόν αδύνατον να βρεθεί αντίγραφό της σε άλλη χώρα». Επικαλείται μάλιστα το εύρος και την ποικιλία των αγορών που έχει διασφαλίσει η Κίνα για τις εξαγωγές της, όπως και το ανεξάντλητο ανθρώπινο κεφάλαιό της. Είναι, ωστόσο, γεγονός ότι τα τελευταία στοιχεία που αφορούν τον Οκτώβριο και δόθηκαν στη δημοσιότητα μέσα στην εβδομάδα καταδεικνύουν πως οι εξαγωγές της Κίνας καταγράφουν τη μεγαλύτερη μείωση από τον Φεβρουάριο, από τον τελευταίο μήνα δηλαδή προτού ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο. Σύμφωνα με την έκθεση της Verisk Maplecroft, το Μεξικό αλλά και το Βιετνάμ είναι οι δύο χώρες που έχουν τη μεγαλύτερη εξάρτηση από τις εμπορικές τους σχέσεις με τις ΗΠΑ χωρίς να έχουν επαρκή προστασία. Εφαρμόζουν, ωστόσο, σταδιακά πολιτικές με τις οποίες βελτιώνουν τις υποδομές τους και αναβαθμίζουν την πολιτική σταθερότητα στο εσωτερικό τους και αρχίζουν να αυξάνουν τις αντοχές τους.
Ειδικότερα, το Βιετνάμ έχει βρεθεί στο στόχαστρο της κυβέρνησης Τραμπ αφενός επειδή πολλές αμερικανικές επιχειρήσεις που είχαν μονάδες παραγωγής στην Κίνα τις έχουν μεταφέρει στο Βιετνάμ για να αποφύγουν τους δασμούς και αφετέρου επειδή η χώρα διατηρεί πολύ στενούς δεσμούς με την Κίνα και δύσκολα μπορεί να αποσυνδεθεί η παραγωγή του από την παραγωγή κινεζικών βιομηχανιών. Από την αρχή της δεύτερης θητείας του Τραμπ, σύμβουλοί του, όπως ο Πίτερ Ναβάρο για το εμπόριο και ο εκπρόσωπος Εμπορίου Τζέιμισον Γκρίερ, έχουν επανειλημμένως επικαλεστεί το έλλειμμα των 124 δισ. δολ από το διμερές εμπόριο των ΗΠΑ με το Βιετνάμ και το κατηγορούν ότι προσφέρει έξοδο διαφυγής στα κινεζικά προϊόντα ώστε να παρακάμπτουν τους δασμούς.
