Στα τέλη Σεπτεμβρίου, η ολλανδική κυβέρνηση επικαλέστηκε ένα έκτακτο μέτρο προκειμένου να πάρει τον έλεγχο της Nexperia, μιας κινεζικής εταιρείας τσιπ, η οποία είχε δραστηριότητες στη χώρα. Η πρωτοφανής αυτή κίνηση πυροδότησε σειρά γεγονότων που ταρακούνησαν την παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία είχε ήδη πληγεί από τους αμερικανικούς δασμούς και τους κινεζικούς περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών. Σε σχετική δήλωση από την ολλανδική κυβέρνηση, ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας επικαλέστηκε «σημαντικές ελλείψεις και δράσεις εντός της Nexperia», που «αποτελούσαν απειλή». «Αυτό το μέτρο είναι έκτακτης φύσης και στοχεύει αποκλειστικά να διασφαλίσει ότι η συνέχιση της προμήθειας και η θωράκιση κρίσιμων τεχνολογιών για την ολλανδική και την ευρωπαϊκή οικονομία δεν θα τεθούν σε κίνδυνο», ανέφερε.
Το Πεκίνο αντέδρασε έντονα, κατηγορώντας την Ολλανδία για πολιτική παρέμβαση. Στο πλαίσιο αυτό επέβαλε εξαγωγικούς περιορισμούς και σταμάτησε τις παραδόσεις των τσιπ της Nexperia από τις κινεζικές μονάδες στην Ευρώπη. Επίσης, η ολλανδική κυβέρνηση «πάγωσε» τις αποστολές αναγκαίων υλικών για την κατασκευή τσιπ στην Κίνα. Αυτή η αναστάτωση στην αυτοκινητοβιομηχανία ανέδειξε μια κρίσιμη αδυναμία στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού τσιπ, που είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή αυτοκινήτων, ενώ άνοιξε ένα ακόμη μέτωπο στην αντιπαλότητα μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η κινεζική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει εξαίρεση στους περιορισμούς σε τσιπ για καταναλωτικές εφαρμογές (χωρίς βέβαια να δώσει διευκρινίσεις), αλλά απαιτεί παράλληλα ανάκληση της εξαγοράς της Nexperia.
Στο επίκεντρο της σύγκρουσης βρίσκεται ένα κρίσιμο κομμάτι του παγκόσμιου οικοσυστήματος τσιπ. Η Nexperia κατασκευάζει τους τύπους των ημιαγωγών που είναι αναγκαίοι για μια τεράστια γκάμα λειτουργιών, από τα υδραυλικά τιμόνια και τους αερόσακους μέχρι τα συστήματα κεντρικού κλειδώματος. Κάποια οχήματα έχουν εκατοντάδες τέτοια τσιπ και η Nexperia τα εξάγει σε μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες ανά τον κόσμο. Το πρόβλημα είναι ότι 70%-80% της παραγωγής της περνάει από την Κίνα για επεξεργασία, δοκιμές και συσκευασία. Πρόκειται για μία εξάρτηση, η οποία έχει εκθέσει την αυτοκινητοβιομηχανία στην επιρροή του Πεκίνου. «Οι αυτοκινητοβιομηχανίες που αιφνιδιάστηκαν από το χάος της Nexperia θα έπρεπε να προσλαμβάνουν νέα στελέχη διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς ξεκάθαρα δεν έμαθαν τίποτε από την πανδημία και την υπερβολική εξάρτηση από τις (κινεζικές) εφοδιαστικές αλυσίδες», σημείωσε πρόσφατα ο σχολιαστής Μπιλ Μπίσοπ, ο οποίος αναλύει θέματα της Κίνας.
Μολονότι η Κίνα εργαλειοποιεί συστηματικά τις εφοδιαστικές αλυσίδες κρίσιμων εταιρειών, τώρα βρίσκεται σε δίλημμα. Εν μέσω του χάους των αμερικανικών δασμών, προσπαθεί να παρουσιαστεί ως αξιόπιστος εταίρος, ένας στόχος που βέβαια υποβαθμίζεται με τη διακοπή της προμήθειας κρίσιμων προϊόντων. «Η ρητορική ήταν ότι από τη στιγμή που ήρθε ο Τραμπ και προκάλεσε χάος σε όλους, ίσως υπήρχε μια ευκαιρία ώστε η Κίνα και η Ε.Ε. να συνεργαστούν πιο στενά», είπε ο Tομ Nάνλιστ της Trivium China. Το σχέδιο αυτό δεν πήγε και τόσο καλά, συμπληρώνει, καθώς η έλλειψη των σπάνιων γαιών δείχνει πόσο παγιδευμένη είναι η Ευρώπη ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Κίνα.
Μαζί με την εξαγορά, το αρμόδιο ολλανδικό δικαστήριο, επικαλούμενο κακοδιαχείριση, έθεσε σε διαθεσιμότητα και τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της Nexperia, Ζανγκ Σούενζεν, o οποίος είχε ιδρύσει την κινεζική μητρική της, τη Wingtech. Η εταιρεία αυτή, καθώς και όποια άλλη κατέχει κατά τουλάχιστον 50%, βρίσκεται στη λίστα των εταιρειών υπό παρακολούθηση των ΗΠΑ.
Η Χάγη αρνείται ότι η εξαγορά ήταν αποτέλεσμα πίεσης από ξένη χώρα. «Νομίζω ότι η Nexperia απλώς τονίζει αυτό που είναι ήδη αλήθεια και το καθιστά πιο αληθινό», δήλωσε ο Nάνλιστ στο BBC. «Οι χώρες της Δύσης δεν θέλουν Κινέζους επενδυτές σε τέτοιου είδους στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία στον τομέα της βιομηχανίας», συμπλήρωσε.
Ειδικοί σχολιάζουν ότι το περιστατικό της Nexperia δείχνει τον πιθανό αντίκτυπο τυχόν αποδέσμευσης της Δύσης από την Κίνα. Παρότι είναι εφικτό να αλλάξει κανείς προμηθευτές, οι εφοδιαστικές αλυσίδες αναπτύσσονται οργανικά και δεν οργανώνονται με ακρίβεια, λένε. «Οι εταιρείες δεν μπορούν να αλλάξουν άμεσα. Υπάρχουν κίνητρα για τη διατήρηση των αλυσίδων εφοδιασμού και η αλλαγή των πραγμάτων είναι εξαιρετικά περίπλοκη και δαπανηρή», υπογράμμισε ο Nάνλιστ.
