Η πολιτική αναταραχή στη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε., ωθεί τους πλούσιους πολίτες και τις μεγάλες επιχειρηματικές οικογένειες να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους σε θεωρούμενα «ασφαλή καταφύγια», όπως το Λουξεμβούργο και η Ελβετία.
Διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, τραπεζίτες και νομικοί επιβεβαιώνουν ότι οι επενδυτικές ροές προσωπικών κεφαλαίων από τη Γαλλία έχουν επιταχυνθεί δραματικά, με φόντο την αστάθεια που προκλήθηκε από την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών τον Ιούνιο του περασμένου έτους και τις απανωτές κρίσεις που ακολούθησαν.
Η τάση αυτή συνεχίστηκε και το 2025, καθώς οι διαδοχικές κυβερνήσεις υπό τη σκιά της διασπασμένης Εθνοσυνέλευσης έχουν στραφεί σε πρόσθετους φόρους για τους υψηλότερα αμειβομένους, σε μια προσπάθεια να καλύψουν το διογκούμενο δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας. Ο Σεμπαστιάν Λεκορνί, ο πέμπτος πρωθυπουργός του Μακρόν σε λιγότερο από δύο χρόνια, αν και αντιστέκεται στην ιδέα ενός σαρωτικού φόρου που θα στοχεύει τους πλουσιότερους της Γαλλίας, επιδιώκει να συγκεντρώσει 2,5 δισ. ευρώ επιπλέον τον επόμενο χρόνο από νέους φόρους στις εταιρείες χαρτοφυλακίου και εφάπαξ υψηλότερες εισφορές σε 20.000 από τους πιο υψηλά αμειβόμενους της Γαλλίας. Το χάος και η παρατεταμένη δημοσιονομική κρίση έχουν και παράπλευρες απώλειες.
«Η πλειονότητα των περιουσιακών στοιχείων που διαχειριζόμαστε δεν βρίσκεται πλέον στη Γαλλία, αλλά κατευθύνεται σε συμβόλαια ασφάλισης ζωής στο Λουξεμβούργο, μια διαδικασία που πραγματικά επιταχύνεται», λέει ο Γκιγιόμ Λουκινί, ιδρυτής της εταιρείας διαχείρισης περιουσίας Scala Patrimoine, με έδρα το Παρίσι. Οι ροές προς το Λουξεμβούργο ήταν «ασταμάτητες» κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2024 και συνεχίζονται, με τους χρηματομεσίτες να μη χρειάζονται σχεδόν καθόλου μάρκετινγκ για να εντοπίσουν πελάτες, όπως λέει ο φορολογικός σύμβουλος Ολιβιέ Ρουμελιάν, με έδρα το Λουξεμβούργο.
Τα στοιχεία είναι ενδεικτικά: οι επενδύσεις Γάλλων πελατών σε ασφάλειες ζωής με έδρα το Λουξεμβούργο –ένα δημοφιλές προϊόν αποταμίευσης με φορολογικές ελαφρύνσεις– αυξήθηκαν περισσότερο από 58% το 2024, φτάνοντας στα 13,8 δισ. ευρώ, το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ. Ενα «τρελό» ποσό κεφαλαίου κατευθύνεται την ίδια στιγμή και στην Ελβετία, η οποία θεωρείται σταθερό καταφύγιο, γράφουν οι FT.
Οι τοποθετήσεις Γάλλων σε ασφάλειες ζωής με έδρα το Λουξεμβούργο αυξήθηκαν στα 13,8 δισ. ευρώ το 2024, το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Για πολλούς πλούσιους Γάλλους, η κίνηση αυτή δεν αφορά μόνο τους φόρους, αλλά και την πολιτική σταθερότητα που προσφέρει η Ελβετία.
Ο Φιλίπ Κενέλ, δικηγόρος με έδρα την Ελβετία, σημειώνει ότι η τάση μετανάστευσης που είχε επιβραδυνθεί με την εκλογή του πρώην τραπεζίτη Εμανουέλ Μακρόν το 2017, όταν οι πολίτες ήλπιζαν σε καλύτερες συνθήκες, «ανακάμπτει τώρα». Ο κεντρώος Μακρόν –φίλα προσκείμενος στις επιχειρήσεις– ανέλαβε την εξουσία πριν από οκτώ χρόνια και γρήγορα κατήργησε ένα φόρο περιουσίας, αντικαθιστώντας τον με έναν λιγότερο επαχθή επί της περιουσίας. Η αδυναμία του, ωστόσο, να προωθήσει φιλικές προς τις επιχειρήσεις πολιτικές πριν από το τέλος της θητείας του το 2027, λόγω του κατακερματισμένου κοινοβουλίου, έχει εντείνει τις ανησυχίες των επενδυτών.
Κι ενώ η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων στο Λουξεμβούργο μέσω συνταξιοδοτικών προγραμμάτων –με υψηλό όριο εισόδου, 250.000 ευρώ ή περισσότερο– δεν προσφέρει άμεσα φορολογικά πλεονεκτήματα στους Γάλλους κατοίκους, επιτρέπει τη διατήρηση χρημάτων εκτός Γαλλίας ενόσω αξιολογούν τις επιλογές τους. Οπως εξηγεί η Σαντρίν Γκενέτ, συνιδρύτρια της Carat Capital, «οι άνθρωποι μπορεί να μην είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τη Γαλλία σήμερα, αλλά αυτό τους βοηθά να μετακινηθούν πιο εύκολα αργότερα, αν χρειαστεί».
Το Μιλάνο έχει επωφεληθεί επίσης σε μεγάλο βαθμό χάρη στο φιλόξενο φορολογικό καθεστώς της χώρας, αν και η Ιταλία δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι σχεδιάζει να αυξήσει τον ετήσιο ενιαίο φόρο στο εισόδημα των πλούσιων ξένων που μετακομίζουν στη χώρα κατά 50%, στις 300.000 ευρώ. Η Ισπανία και η Πορτογαλία προσελκύουν επίσης εύπορους «φορολογικούς μετανάστες».
Οι φόβοι για το τι θα μπορούσε να συμβεί στη συνέχεια στη Γαλλία τροφοδοτούν τον κλάδο διαχείρισης περιουσίας, παρά το γεγονός ότι ο Λεκορνί έχει κερδίσει παράταση ζωής, αναστέλλοντας τον αμφιλεγόμενο νόμο για τις συντάξεις.
«Ενα πλούσιο ζευγάρι Γάλλων, ηλικίας 80 ετών, μου είπαν πριν από 18 μήνες ότι ανησυχούσαν για την άνοδο των Σοσιαλιστών στην εξουσία και ήθελαν να επενδύσουν περισσότερα χρήματα στην Ελβετία για να είναι ασφαλείς, ίσως περίπου το 20% των περιουσιακών στοιχείων τους», λέει στους FT ένας τραπεζίτης με έδρα την Ελβετία. «Ηρθαν σε εμένα πρόσφατα και μου είπαν ότι θέλουν να επενδύσουν περισσότερα στην Ελβετία επειδή ανησυχούν για την Ακροδεξιά».
