Σε νέο ιστορικό χαμηλό έχει υποχωρήσει η λίρα της Τουρκίας, καθώς η διαρκής διολίσθηση των τελευταίων ετών συνεχίζεται και φέτος, ενώ στη διάρκεια του 2025 το τουρκικό νόμισμα έχει χάσει συνολικά 16% της αξίας του, με την ισοτιμία του να διαμορφώνεται πλέον στις 41,95 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο. Η συνεχής αποδυνάμωση της λίρας, η οποία εδώ και λιγότερο από μια δεκαετία είχε ισοτιμία 5 τουρκικών λιρών προς ένα δολάριο, εξακολουθεί να πλήττει καίρια το βιοτικό επίπεδο του τουρκικού λαού, ο οποίος στην προσπάθειά του να προστατεύσει τις οικονομίες του άλλοτε αγοράζει μετοχές οδηγώντας σε άνοδο το χρηματιστήριο και άλλοτε τις μετατρέπει σε δολάρια επιταχύνοντας, έτσι, περαιτέρω την υποχώρηση του νομίσματος.
Η Τράπεζα της Τουρκίας έχει υιοθετήσει μια πολιτική την οποία αποκαλεί «πραγματική ανατίμηση» του νομίσματος και η οποία επικεντρώνεται στην προσπάθεια να ανακόψει τις αυξήσεις των τιμών και να διατηρήσει την υποτίμηση του νομίσματος κάτω από τον πληθωρισμό. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια της λίρας στα υψηλά επίπεδα του 40,50% στην τελευταία συνεδρίασή της, μολονότι είχε υποσχεθεί προ μηνών ότι θα συνεχίσει σε μια πορεία χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής. Σημειωτέον ότι τον Σεπτέμβριο μείωσε τα επιτόκια στο 40,50% από το 43% αν και ο πληθωρισμός, μόνιμη παθογένεια της τουρκικής οικονομίας, επιταχύνθηκε τον περασμένο μήνα για πρώτη φορά και πάλι έπειτα από 15 μήνες, φτάνοντας στο 33,29% από το 32,95% του Αυγούστου. Μιλώντας στο Bloomberg, ο Εμρε Ακτσακμάκ, σύμβουλος επενδύσεων χαρτοφυλακίου στην East Capital Group, τονίζει πως «η αποδυνάμωση της λίρας δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς το τουρκικό νόμισμα υποχωρεί σε νέα χαμηλά ρεκόρ έναντι του δολαρίου σχεδόν κάθε δεύτερη ημέρα από το 2023 και μετά». Ο ίδιος εξηγεί ότι «αυτό που ενδιαφέρει τους επενδυτές είναι, πρώτον, κατά πόσον διαθέτει η κεντρική τράπεζα επαρκή συναλλαγματικά διαθέσιμα για να διαχειριστεί μια συντεταγμένη υποτίμηση του νομίσματος και, δεύτερον, ποιος είναι ο ρυθμός της υποτίμησης». Προβλέπει πως θα συνεχιστεί, έτσι, μια σταθερή και σχετικά προβλέψιμη διολίσθηση του τουρκικού νομίσματος και «σταθερά μειούμενα κέρδη» για τους επενδυτές.
Η ισοτιμία διαμορφώνεται πλέον στις 41,95 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο, όταν εδώ και λιγότερο από μία δεκαετία είχε ισοτιμία 5 τουρκικών λιρών προς ένα δολάριο.
Το πρόβλημα είναι σαφώς πιο καυτό για τον τουρκικό λαό που βλέπει τον πληθωρισμό να διαβρώνει διαρκώς τα εισοδήματά του και τις οικονομίες του, με αποτέλεσμα να τις μετατρέπει είτε σε δολάρια και γενικότερα σε σκληρό νόμισμα, είτε ενίοτε σε μετοχές, αλλά πολλές φορές ακόμη και σε χρυσό. Τους τελευταίους μήνες δέχεται, όμως, πρόσθετο πλήγμα από την αλλαγή πολιτικής της κυβέρνησης που στοχεύει στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3,1% για το τρέχον έτος. Προκειμένου να φέρει κεφάλαια στα ταμεία του κράτους, η κυβέρνηση επιβάλλει ένα μέτρο που υπονομεύει τον στόχο του υπουργού Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ να αντιστρέψει τη δολαριοποίηση της τουρκικής οικονομίας. Ενώ δηλαδή ο Σιμσέκ είχε επιχειρήσει να ενθαρρύνει την αποταμίευση στο νόμισμα της χώρας προσφέροντας καλύτερες αποδόσεις στις καταθέσεις σε τουρκικές λίρες, η κυβέρνηση έχει τους τελευταίους μήνες αυξήσει τον φόρο στις καταθέσεις σε τουρκικές λίρες. Από τον Αύγουστο ο φόρος στους βραχυπρόθεσμους λογαριασμούς μέχρι έξι μηνών έχει αυξηθεί στο 17,5% από το 15% και στους προθεσμιακούς λογαριασμούς με ρήτρα ενός έτους στο 15% από το 12%. Ομοίως και οι αποδόσεις από τις επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια φορολογούνται πλέον με συντελεστή 17,5% και όχι 15%, όπως ίσχυε μέχρι προσφάτως. Κι ενώ κάποιοι οικονομολόγοι έσπευσαν να προβλέψουν στροφή των Τούρκων στην αγορά μετοχών, το πιθανότερο είναι πως το μέτρο θα διαιωνίσει τη δολαριοποίηση της τουρκικής οικονομίας.
