Ξεκίνησε η ενεργή αντιπαράθεση Πεκίνου – Ουάσιγκτον στο μέτωπο της ναυτιλίας και ειδικότερα στα λιμενικά τέλη. Από την Τρίτη 14 Οκτωβρίου τέθηκαν σε ισχύ τα νέα λιμενικά τέλη που επέβαλε το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών (USTR) κατά πλοίων που συνδέονται με την Κίνα, τα οποία πυροδότησαν τα κινεζικά αντίποινα που προβλέπουν την επιβολή τελών σε πλοία που συνδέονται με τις ΗΠΑ.
Τα τέλη των ΗΠΑ, που επιβάλλονται σε πλοία τα οποία έχουν ναυπηγηθεί, χρηματοδοτηθεί ή και συνδέονται με την Κίνα αντίστοιχα, έχουν προαναγγελθεί προ εξαμήνου. Σε αυτό το αμερικανικό μέτρο απάντησε η Κίνα με την αιφνίδια ανακοίνωση του υπουργείου Μεταφορών της χώρας την προηγούμενη Παρασκευή, επιβάλλοντας ομοίως λιμενικά τέλη σε πλοία που συνδέονται με τις ΗΠΑ. Αν και το Πεκίνο έχει καταγγείλει την επιβολή τελών από πλευράς των ΗΠΑ, ισχυριζόμενο ότι «παραβιάζουν σοβαρά τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς εμπορίου και τη ναυτιλιακή συμφωνία Κίνας – ΗΠΑ, προκαλώντας σοβαρή διαταραχή στο θαλάσσιο εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών», ακολούθησε ακριβώς τον ίδιο δρόμο. Τα κινεζικά λιμενικά τέλη, που τέθηκαν επίσης σε ισχύ χθες, χαρακτηρίζονται σχεδόν ισοδύναμα με τα τέλη που επιβάλλει ο USTR.
Το νέο «ειδικό τέλος λιμενικών υπηρεσιών» θα επιβάλλεται, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του κινεζικού υπουργείου Μεταφορών, σε πλοία που ανήκουν ή εκμεταλλεύονται αμερικανικές επιχειρήσεις, οργανισμοί ή ιδιώτες. Επίσης, σε πλοία στα οποία Αμερικανοί πολίτες ή εταιρείες κατέχουν άμεσα ή έμμεσα τουλάχιστον το 25% του μετοχικού κεφαλαίου, των δικαιωμάτων ψήφου ή των θέσεων στο διοικητικό συμβούλιο και τέλος σε πλοία που φέρουν την αμερικανική σημαία ή έχουν ναυπηγηθεί στις ΗΠΑ.
Κύκλοι της ναυτιλιακής αγοράς ωστόσο εκτιμούν πως οι διευκρινίσεις που παρείχε την Τρίτη το κινεζικό υπουργείο Μεταφορών μαρτυρούν πιο ήπια προσέγγιση στην αντιπαράθεση, τουλάχιστον από του παρόντος. Σύμφωνα με τις κινεζικές διευκρινίσεις για τα λιμενικά τέλη σε πλοία που συνδέονται με τις ΗΠΑ, προβλέπονται εξαιρέσεις για αμερικανικές επιχειρήσεις, οργανισμούς και άτομα, υπό την προϋπόθεση ότι τα πλοία που χρησιμοποιούν έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα. Αυτό ισχύει και για τα πλοία με σημαία ΗΠΑ που ναυπηγούνται στην Κίνα.
Με το ίδιο νόμισμα απαντά το Πεκίνο στα λιμενικά τέλη των ΗΠΑ σε πλοία που έχουν ναυπηγηθεί, χρηματοδοτηθεί ή και συνδέονται με την Κίνα.
Ενώ το ποσό των λιμενικών τελών της Κίνας παρέμεινε το ίδιο, ξεκινώντας από 56 δολάρια ανά καθαρό τόνο, τα πλοία δεν χρειάζεται να πληρώνουν λιμενικά τέλη αφού έχουν πραγματοποιήσει πέντε ταξίδια σε κινεζικά λιμάνια – μέτρα που αντικατοπτρίζουν τα αντίστοιχα τέλη που εφαρμόζουν οι ΗΠΑ.
Επίσης, τα πλοία θα πληρώνουν τα λιμενικά τέλη στο πρώτο λιμάνι προσέγγισης. Επτά ημέρες πριν από κάθε προσέγγιση σε κινεζικό λιμάνι, οι πλοιοκτήτες ή οι αντιπρόσωποί τους πρέπει να ενημερώνουν τις κινεζικές λιμενικές αρχές σχετικά με τη χώρα κατασκευής, τη σημαία, τον ιδιοκτήτη, τον διαχειριστή, το καθεστώς μίσθωσης και το λιμάνι προσέγγισης για το ταξίδι. Αφησε πάντως ανοιχτό το ενδεχόμενο αναπροσαρμογής των μέτρων το υπουργείο, δηλώνοντας ότι τα τέλη θα «προσαρμόζονται επίσης δυναμικά ανάλογα με την κατάσταση».
Δεν δόθηκαν ωστόσο περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή του μέτρου που επιβάλλει τέλη σε πλοία και εταιρείες που ελέγχονται σε ποσοστό 25% από αμερικανικά συμφέροντα – συμπεριλαμβανομένων του 25% των δικαιωμάτων ψήφου ή το 25% των θέσεων στο διοικητικό συμβούλιο. Επί του παρόντος πάντως στην αγορά εκτιμάται ότι οι εξαιρέσεις για τα πλοία κινεζικής ναυπήγησης είναι πιθανό να απαλλάξουν ένα μεγάλο μέρος της ναυτιλιακής βιομηχανίας από την επιβολή τελών λόγω αμερικανικής επιρροής σε ποσοστό 25% και πάνω.
Το ερώτημα όμως παραμένει για τις περιπτώσεις εκείνες που αφορούν εταιρείες που δεν έχουν έδρα στην Κίνα, χρησιμοποιούν κινεζικής κατασκευής πλοία είτε ως ιδιοκτήτες είτε ως διαχειριστές, αλλά ένα ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου τους ελέγχεται από αμερικανικά επενδυτικά κεφάλαια. Και καθώς στην πλειοψηφία τους οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις είναι ιδιωτικές και δεν έχουν υποχρέωση δημοσίευσης της μετοχικής σύνθεσής τους, τίθεται θέμα των δικαιολογητικών που θα απαιτούν οι κινεζικές αρχές. Σε κάθε περίπτωση ναυτιλιακές επιχειρήσεις όπως η ελληνικών συμφερόντων εισηγμένη στη Wall Street, Danaos Corporation, προχώρησαν ήδη στην αντικατάσταση ή στην απομάκρυνση μελών των διοικητικών τους συμβουλίων με αμερικανική υπηκοότητα.
