Την άνοιξη, η McKinsey έκανε μία εξωπραγματική –όπως φαινόταν εκείνη την περίοδο– πρόβλεψη για τις επενδύσεις σε τσιπ, data centers και ενέργεια για εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης: 5,2 τρισ. δολάρια διεθνώς για την επόμενη πενταετία. Δεν έχει περάσει ούτε ένα εξάμηνο κι όμως η συμβουλευτική εταιρεία σκέφτεται να ανεβάσει την πρόβλεψή της.
Οι πρωτοφανείς αυτές δαπάνες έχουν στόχο να αυξήσουν την υπολογιστική ισχύ που εταιρείες όπως η OpenAI, η Nvidia και η Oracle πιστεύουν ότι απαιτείται για την προμήθεια παραγωγικής ΑΙ. Ωστόσο η ζήτηση, ιδίως αυτή που φέρνει και τα αντίστοιχα έσοδα, δεν αντιστοιχεί στον επενδυτικό ενθουσιασμό. Παρότι η χρήση chatbot από καταναλωτές ανεβαίνει, το ποσοστό επιτυχίας των πιλοτικών έργων ΑΙ σε εταιρείες είναι χαμηλότερο από 15%, σύμφωνα με τη McKinsey. Ο Πάνκατζ Σακντέβα, partner της συμβουλευτικής, προβλέπει ότι έρχεται μία εποχή χάσματος μεταξύ προμήθειας και ζήτησης που ίσως διαρκέσει χρόνια.
Η ζήτηση για παραγωγική ΑΙ είναι βέβαια κρίσιμος παράγοντας για την έκβαση αυτής της επενδυτικής μανίας. Ωστόσο υπάρχουν επιπλέον τρεις παράγοντες που συμβάλλουν στην αβεβαιότητα: οι απομακρυσμένες τοποθεσίες των data centers, οι εταιρείες που τα χρηματοδοτούν και η κακή κατάσταση των ισολογισμών ορισμένων επιχειρήσεων που παίρνουν δάνεια για να επενδύσουν. Αυτό το τρίπτυχο θυμίζει σε ορισμένους τη «φούσκα» των τηλεπικοινωνιών στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Η γεωγραφική πρόκληση είναι μια καινούργια δυσκολία. Τα νέα data centers ξεπηδούν στη μέση του πουθενά αντί να χτιστούν πιο κοντά σε μεγάλες πηγές ζήτησης. Η απομόνωση αυτή κρύβει κινδύνους για επενδυτές ακινήτων, όπως σημειώνει στον Economist ο Γκόταμ Μπαντάρι της I Squared Capital. Τα data centers συνήθως χρηματοδοτούνται σε βάθος δεκαετιών, αλλά όσα χτίζονται για την ΑΙ μπορεί να ξεπεραστούν πολύ γρηγορότερα. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην τεχνολογία, καθώς όσο βελτιώνεται η απόδοση των τσιπ, τόσο θα απαιτούνται αναβαθμίσεις των χώρων, όπως καλύτερα συστήματα ψύξης. Επιπλέον, αν στηθούν αλλού ανταγωνιστικά data centers με καλύτερο και φθηνότερο σχεδιασμό, αυξάνεται το ενδεχόμενο εγκαταλελειμμένων εγκαταστάσεων. Επίσης, οι πηγές χρηματοδότησης της επενδυτικής «έκρηξης» είναι σχετικά καινούργιες. Παλαιότερα, οι μεγάλοι προμηθευτές κεφαλαίου για data centers σε καλές τοποθεσίες ήταν επενδυτές της αγοράς μέσω εξειδικευμένων fund, οι οποίοι αισθάνονταν πιο άνετα όταν η κατανάλωση ρεύματος ήταν κάτω από 100 μεγαβάτ. Στην εποχή του ΑΙ όμως η διάθεση μετριέται σε μεγαβάτ και το κόστος ανά μεγαβάτ μπορεί να φτάνει τα 50 δισ. δολάρια. Ετσι, οι χρηματοδότες είναι πλέον μεγάλα ιδιωτικά κεφάλαια και κρατικά επενδυτικά ταμεία ή παραδοσιακές τράπεζες. Πρόκειται για εδραιωμένους δανειστές με μεγάλο απόθεμα κεφαλαίων. Ωστόσο η συμμετοχή τους στο εγχείρημα της ΑΙ μεταφέρει το ρίσκο στις αγορές ομολόγων, εκθέτοντας το τραπεζικό σύστημα σε μεγαλύτερο κίνδυνο σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών.
Και το ενδεχόμενο χρεοκοπιών είναι υπαρκτό δεδομένης της κακής πιστωτικής κατάστασης ορισμένων εταιρειών που βρίσκονται στο επίκεντρο της επενδυτικής μανίας. Οσο πληθαίνουν αυτές οι επιχειρήσεις, τόσο εντείνεται ο ανταγωνισμός, η πίεση για αποδόσεις και η αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητά τους.
Ορισμένες εταιρείες μάλιστα λειτουργούν με έναν συνδυασμό χρηματοδοτήσεων και επενδυτών. Η σύνδεση αυτή προκαλεί ανησυχίες για τη δημιουργία «φούσκας» στις υποδομές, αντίστοιχη με τα υποθαλάσσια καλώδια και τις οπτικές ίνες στην αρχική φάση του Ιντερνετ.
