Η φαρμακοβιομηχανία Pfizer κατέληξε σε συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ που της δίνει τη δυνατότητα να αποφύγει τους δασμούς προσφέροντας χαμηλότερες τιμές στις ΗΠΑ. Η είδηση οδήγησε τις μετοχές της σε άνοδο 14%. Είχε προηγηθεί προειδοποίηση της κυβέρνησης Τραμπ προς όλες τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, τις οποίες καλούσε να παρουσιάσουν κάποια πρότασή τους για τη μείωση των τιμών των φαρμάκων τους και για την παραγωγή τους εντός ΗΠΑ προκειμένου να μην αντιμετωπίσουν συνέπειες, όπως οι δασμοί.
Οπως αναφέρει αποκλειστικό ρεπορτάζ της Wall Street Journal, η Pfizer ήθελε να βεβαιωθεί πως αν έκλεινε συμφωνία, θα διασφάλιζε την απαλλαγή της από δασμούς, όπως και το δικαίωμα να επικεντρωθεί η παραγωγή της εντός ΗΠΑ σε νεότερα και μελλοντικά προϊόντα και όχι σε υποδομές για φάρμακα για τα οποία έχουν ήδη υπάρξει γενόσημα. Οι συνομιλίες επιταχύνθηκαν την εβδομάδα που έληγε στις 20 Σεπτεμβρίου και η τελική συμφωνία ανακοινώθηκε λίγες ώρες προτού επιβάλει δασμούς ο πρόεδρος Τραμπ. Την υπέγραψαν ο Αλμπερτ Μπουρλά, διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, και ο Αμερικανός υπουργός Υγείας Ρόμπερτ Φ. Κένεντι. Εκείνη την ημέρα, καθώς ο Μπουρλά στεκόταν στο Οβάλ Γραφείο δίπλα στον Τραμπ, στον Κένεντι και σε κάποιους άλλους, ανακοινώθηκε μια διπλή επιτυχία, μια έκβαση των συνομιλιών επιτυχής και για τις δύο πλευρές. Ο Τραμπ ανακοίνωσε μια συμφωνία που μείωνε τις τιμές των φαρμάκων και την έναρξη μιας πλατφόρμας που θα ήταν στη διάθεση των καταναλωτών, την TrumpRX. Και η Pfizer απέφυγε τους δασμούς με μια στρατηγική που θα περιόριζε το πλήγμα στο ελάχιστο.
Η WSJ αναφέρει πως η συμφωνία ήταν προϊόν όχι μόνο των διαπραγματεύσεων μεταξύ δύο ομάδων, αλλά και της μακροχρόνιας σχέσης ανάμεσα στον Μπουρλά και στον Τραμπ που είχε καλλιεργηθεί σε δείπνα στο εξοχικό του Αμερικανού προέδρου και σε τακτικές τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ τους. Ο Μπουρλά αναφέρθηκε προσφάτως στη συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στο πλαίσιο της λεγόμενης Operation Warp Speed, επιχείρησης που επέσπευσε την ανάπτυξη εμβολίων και διαγνωστικών τεστ για τον κορωνοϊό, και την εγκωμίασε δηλώνοντας πως «κανονικά θα ήταν άξια ενός Νομπέλ Ειρήνης». Και κατά την ανακοίνωση της συμφωνίας ευχαρίστησε τον Τραμπ για τη φιλία του και αγκάλιασε τον Μεχμέτ Οζ, διοικητή των υπηρεσιών Medicare και Medicaid. Ηταν μια στιγμή θριάμβου για τον Μπουρλά που εξόργισε άλλους διευθύνοντες συμβούλους. Σε τηλεφωνική συνδιάλεξη 90 λεπτών που είχαν τα στελέχη ένωσης φαρμακοβιομηχανιών, πολλοί διευθύνοντες σύμβουλοι δήλωσαν ότι αιφνιδιάστηκαν και οργίστηκαν. Η Ασλεϊ Μάγκαργκι, διευθύνουσα σύμβουλος της Genentech, έφτασε στο σημείο να προτείνει την απομάκρυνση του Μπουρλά από την ηγεσία της φαρμακοβιομηχανίας του.
Το deal προβλέπει μειώσεις στις τιμές φαρμάκων της εται- ρείας στις ΗΠΑ, ενώ η πολυεθνική διασφαλίζει την απαλλαγή της από τους δασμούς.
Ο Μπουρλά απάντησε ότι ο Τραμπ είχε καταστήσει σαφές ότι ήθελε χαμηλότερες τιμές φαρμάκων για τους Αμερικανούς και ότι μια συμφωνία θα τις απήλλασσε από τον κίνδυνο των δασμών και θα προσέφερε ασφάλεια για να επενδύσουν στις επιχειρήσεις τους. Εκπρόσωπος της Pfizer τόνισε πως «είμαστε σε συστηματικές συνομιλίες με την αμερικανική κυβέρνηση και εργαστήκαμε από κοινού πάνω σε πολλά θέματα προκειμένου να προσφέρουμε αντιμετώπιση κάποιων καταστρεπτικών ασθενειών και να καταστήσουμε πιο προσιτά τα φάρμακα». Και στελέχη του Λευκού Οίκου δήλωσαν πως στόχος τους ήταν να διασφαλίσουν την καινοτομία και παράλληλα να μειώσουν τις τιμές των φαρμάκων για τους Αμερικανούς. Εκτός από τις μετοχές της Pfizer, μεγάλη άνοδο σημείωσαν και οι μετοχές άλλων φαρμακοβιομηχανιών, όπως των Eli Lilly και AstraZeneca, καθώς επικράτησε η προσδοκία πως θα κλείσουν αντίστοιχες συμφωνίες.
Η μείωση των τιμών των φαρμάκων υπήρξε στόχος του Τραμπ από την πρώτη θητεία του, αλλά κέρδισε έδαφος τώρα, στη δεύτερη θητεία του. Προφανώς αυτό που έφερε τις φαρμακοβιομηχανίες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ήταν οι προτάσεις του για δασμούς στις φαρμακοβιομηχανίες και το διάταγμα που εξέδωσε τον Μάιο ζητώντας να τύχει η υπερδύναμη μεταχείρισης «του πλέον ευνοούμενου κράτους», δηλαδή να πληρώνει τις χαμηλότερες τιμές ανάμεσα σε όλες τις πλούσιες χώρες. Πολλές φαρμακοβιομηχανίες, όπως οι Eli Lilly και Johnson & Johnson, ανακοίνωσαν τα σχέδιά τους για επενδύσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων σε μονάδες παραγωγής και έρευνας στις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να επιδείξουν πνεύμα συνεργασίας. Η Pfizer επέλεξε άλλη προσέγγιση και προτίμησε να διασφαλίσει μια συμφωνία προτού δεσμεύσει δισεκατομμύρια δολάρια στις ΗΠΑ. Πολλές φαρμακοβιομηχανίες αρνήθηκαν να παραχωρήσουν τη μεταχείριση «του πλέον ευνοούμενου κράτους» και ο Τραμπ ενέτεινε την πίεση. Στα τέλη Ιουλίου έστειλε επιστολές στους διευθύνοντες συμβούλους 17 φαρμακοβιομηχανιών, συμπεριλαμβανομένης της Pfizer, στις οποίες περιέγραφε τις απαιτήσεις του. Η WSJ υπογραμμίζει ότι στην επιστολή προς την Pfizer δεν απευθυνόταν στον «δόκτορα Μπουρλά», αλλά στον «Αλμπερτ», και όπως τόνισε αργότερα ο Μπουρλά, «ζητούσε πολλά». Επίσης, σε ανάρτησή του την εβδομάδα πριν από την προθεσμία της 29ης Σεπτεμβρίου προειδοποιούσε για δασμούς 100% στις φαρμακοβιομηχανίες από 1ης Οκτωβρίου, αλλά τόνιζε πως θα εξαιρεθούν όσες επιχειρήσεις επενδύσουν σε νέες μονάδες στις ΗΠΑ.
Οπως πάντως σχολιάζει η Wall Street Journal, το σημαντικότερο είναι ότι η συμφωνία προβλέπει μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων μόνον για το πρόγραμμα Medicaid, που αντιπροσωπεύει μόλις το 5% των εσόδων της, και όχι για το πρόγραμμα Medicare, ούτε για όσους Αμερικανούς έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από ιδιωτικές ασφαλιστικές. Εν ολίγοις, δεν αφορά το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων της εν λόγω φαρμακοβιομηχανίας.
