Περισσότερα χρήματα από ποτέ έχουν επενδύσει οι Αμερικανοί σε μετοχές. Οσο, όμως, το ράλι της αγοράς «φουσκώνει» τους λογαριασμούς τους, τόσο περισσότερο εκτίθενται και σε μία πιθανή χρηματιστηριακή πτώση.
Το β΄ τρίμηνο φέτος, το 45% των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών ήταν σε άμεσες ή έμμεσες επενδύσεις σε μετοχές, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Αυτό το ποσοστό-ρεκόρ προκαλεί ανησυχίες για τυχόν πλήγμα στα προσωπικά οικονομικά των Αμερικανών, κυρίως με δεδομένο ότι η αγορά εργασίας εμφανίζει προβλήματα και ο πληθωρισμός επιμένει. Το ιστορικό υψηλό των επενδύσεων είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων: πρώτον, οι αμερικανικές μετοχές αγγίζουν επίπεδα-ρεκόρ, τονώνοντας την αξία των περιουσιακών στοιχείων, δεύτερον, περισσότεροι Αμερικανοί επενδύουν άμεσα στα χρηματιστήρια και τρίτον, τα συνταξιοδοτικά προγράμματα που επενδύουν στην αγορά είναι δημοφιλέστερα τις τελευταίες δεκαετίες.
Η κατάσταση επιτρέπει σε περισσότερους να αποκομίσουν μερίδιο από τα κέρδη. Ωστόσο, επειδή ένα τόσο μεγάλο ποσοστό είναι συνδεδεμένο με μετοχές, η αγορά επηρεάζει περισσότερο και την οικονομία, σύμφωνα με τον Τζέφρεϊ Ρόουτς, επικεφαλής οικονομολόγο της LPL Financial. Μιλώντας στο CNN, τονίζει επίσης ότι «ο αντίκτυπος μιας χρηματιστηριακής βελτίωσης ή κατάρρευσης –πάει και στις δύο κατευθύνσεις– θα είναι πολύ πιο έντονος στην οικονομία σε σύγκριση με μία δεκαετία νωρίτερα για παράδειγμα».
Μάλιστα η κατοχή μετοχών από τα νοικοκυριά ξεπέρασε ακόμα και το ποσοστό που είχε σημειωθεί στα τέλη της δεκαετίας του 1990, πριν σκάσει η φούσκα dot.com. Σημειώνεται ότι πέρα από τους Αμερικανούς, υπάρχουν και ξένοι επενδυτές που επίσης έχουν μερίδιο-ρεκόρ στις μετοχές των ΗΠΑ. Ο S&P 500 έχει κάνει ράλι 33% από το χαμηλό του Απριλίου. Από την αρχή του έτους εμφανίζει κέρδη 13% και έχει σημειώσει 28 ρεκόρ. Η δυναμική στηρίχθηκε στην επενδυτική «μανία» για την τεχνητή νοημοσύνη. Οι μετοχές των λεγόμενων Magnificent Seven, των επτά τεχνολογικών κολοσσών, ευθύνονται για περίπου το 41% των κερδών του S&P 500 φέτος. Εξαιτίας της τεράστιας κεφαλαιοποίησής τους, οι μετοχές αυτές ασκούν όλο και μεγαλύτερη επιρροή στους δείκτες, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να εκτίθενται στην τύχη ελάχιστων κολοσσιαίων εταιρειών.
Το β΄ τρίμηνο φέτος, το 45% των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών ήταν σε άμεσες ή έμμεσες επενδύσεις σε μετοχές.
Πάντως, όταν τα επίπεδα της κατοχής μετοχών είναι σε ιστορικά υψηλά, το ρίσκο ύφεσης και χαμηλών αποδόσεων αυξάνεται.
Οσο ο S&P 500 διαμορφώνεται κοντά σε ιστορικά υψηλά, πληθαίνουν οι ανησυχίες για μια οικονομία όπου οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί συνεχίζουν να δυσκολεύονται ή γίνονται φτωχότεροι. Αυτό είναι δυνατό να συμβεί εν μέρει διότι η αγορά εργασίας, όπου οι περισσότεροι Αμερικανοί βγάζουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους, λιμνάζει, ενόσω το χρηματιστήριο, όπου συνήθως οι πιο ευκατάστατοι βγάζουν χρήματα, κάνει ράλι.
«Οσοι έχουν υψηλότερο ποσοστό πλούτου στο χρηματιστήριο αισθάνονται να πηγαίνουν εξαιρετικά καλά. Οσοι δεν έχουν και συνδέουν σε μεγάλο βαθμό την απασχόλησή τους ως βασική πηγή πλούτου, αισθάνονται πολύ πιο περιορισμένοι στη σημερινή κοινωνία», είπε στο CNN ο Μάικλ Γκριν, αναλυτής της Simplify Asset Management.
Αυτό διαβρώνει και τα οικονομικά στοιχεία, καθώς σχηματίζεται μία πιο αισιόδοξη εικόνα σε σύγκριση με αυτό που αισθάνονται πολλοί πολίτες για τα οικονομικά τους. Εξάλλου, το κορυφαίο 10% των εισοδημάτων, όσοι δηλαδή βγάζουν πάνω από 353.000 δολάρια ετησίως, έκαναν τουλάχιστον το 49% των καταναλωτικών δαπανών το β΄ τρίμηνο. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στην ιστορία των στοιχείων.
Η άλλη όψη του νομίσματος είναι δυσοίωνη: οι χαμηλόμισθοι περιορίζονται όλο και περισσότερο και στην περίπτωση ύφεσης στο χρηματιστήριο, ενδέχεται να ταρακουνηθούν και οι πλούσιοι Αμερικανοί, οι οποίοι στηρίζουν την οικονομία με τις δαπάνες τους.
