Διπλό πλήγμα δέχθηκαν τους τελευταίους μήνες οι ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, αφενός από την αύξηση των εμπορικών δασμών από την Ουάσιγκτον, αφετέρου από την άνοδο του ευρώ, που ακρίβυνε τα ευρωπαϊκά αγαθά για τους Αμερικανούς καταναλωτές.
Η μείωση αποτυπώνεται σαφώς στα στοιχεία του εμπορίου από την πλατφόρμα των Ηνωμένων Εθνών: τον Ιούλιο του 2025 οι ΗΠΑ εισήγαγαν αγαθά αξίας 46,6 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ενωση, δηλαδή 10% λιγότερα σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2024.
Τους τελευταίους τρεις μήνες για τους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι εξαγωγές του ευρωπαϊκού μπλοκ προς τις ΗΠΑ ανήλθαν στα 147,1 δισ. ευρώ, με κατακόρυφη πτώση από τα 197,3 δισ. του αμέσως προηγούμενου τριμήνου, σύμφωνα με το Euronews. Το νούμερο βέβαια αυτό ήταν σαφώς αυξημένο σε σύγκριση με τη μέση τιμή των τελευταίων ετών, καθώς οι εταιρείες έσπευσαν να κάνουν εισαγωγές ξένων προϊόντων πριν από την επιβολή των εμπορικών δασμών στις 2 Απριλίου.
Μεγαλύτερη ζημία σημειώθηκε στις εισαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων και αυτοκινήτων, που είναι κρίσιμοι κλάδοι για την ευρωπαϊκή οικονομία. Ειδικότερα, τον Ιούλιο οι αμερικανικές εισαγωγές ευρωπαϊκών φαρμακευτικών προϊόντων διολίσθησαν μόλις στα 8,2 δισ. ευρώ έναντι 10,6 δισ. ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα. Σε ό,τι αφορά τα οχήματα, το πλήγμα ήταν ακόμη μεγαλύτερο. Συγκεκριμένα, οι αμερικανικές εισαγωγές ευρωπαϊκών αυτοκινήτων υποχώρησαν στα 4 δισ. ευρώ από 5,7 δισ. ευρώ έναν χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με το Euronews.
Η πτωτική τάση είναι ακόμη πιο ξεκάθαρη σε επίπεδο τριμήνου. Οι εξαγωγές αυτοκινήτων διαμορφώθηκαν στα 11,9 δισ. ευρώ την περίοδο Μαΐου – Ιουλίου, έναντι 15 δισ. ευρώ το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο και 17,9 δισ. ευρώ την ίδια περίοδο του 2024.
Η πτώση των εξαγωγών επηρέασε και συνολικά το εμπορικό πλεόνασμα της Ευρώπης με τις ΗΠΑ. Τον Ιούλιο το μπλοκ εμφάνισε πλεόνασμα 10,3 δισ. ευρώ, σχεδόν το μισό από τα 20,2 δισ. ευρώ που είχαν καταγραφεί ένα χρόνο νωρίτερα. Σε βάθος τριμήνου το εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ συρρικνώθηκε στα 35,4 δισ. ευρώ από 79,9 δισ. το προηγούμενο τρίμηνο και από 57,1 δισ. την ίδια περίοδο του 2024.
Οι δύο βασικοί παράγοντες που επιβαρύνουν το διατλαντικό εμπόριο είναι οι δασμοί και το νόμισμα. Στις 2 Απριλίου, ημερομηνία την οποία η αμερικανική κυβέρνηση ονόμασε «Ημέρα της Απελευθέρωσης», ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς ύψους 20% σε όλες τις εισαγωγές από την Ε.Ε., προτού τους μειώσει στο 15% τον Ιούλιο. Παρότι ο συντελεστής αυτός είναι πολύ χαμηλότερος σε σύγκριση με άλλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, όπως η Ινδία και η Βραζιλία, παραμένει πέντε φορές υψηλότερος από πέρυσι. Για τα αυτοκίνητα, συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ συμφώνησαν σε δασμό ύψους 15%, από την αρχική απειλή για 27,5%.
Στο μεταξύ, το ευρώ έχει ανακτήσει σημαντικό έδαφος έναντι του δολαρίου φέτος, ακριβαίνοντας τις εξαγωγές για τις αμερικανικές τσέπες. Το κοινό νόμισμα έχει ενισχυθεί από το 1,02 δολάριο στην αρχή του έτους στο 1,18 δολάριο τον Σεπτέμβριο. Σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2024 έχει ανέβει τουλάχιστον 8%, επηρεάζοντας όλο και περισσότερο την ανταγωνιστικότητα της περιοχής.
«Ο βασικός δασμός ύψους 15% στην εμπορική συμφωνία ΗΠΑ – Ε.Ε. είναι ελαφρώς υψηλότερος από την εκτίμηση που κάναμε την άνοιξη, αλλά λογικά θα μειώσει την εμπορική αβεβαιότητα που κυριαρχούσε στις προοπτικές των τελευταίων μηνών», σχολίασε ο Νίκολα Νόμπιλε, οικονομολόγος στην Oxford Economics. Ωστόσο, «εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράγοντες για τις αμερικανικές εμπορικές πολιτικές», σημείωσε.
