Πολλές χώρες υπέκυψαν στις πιέσεις του Ντόναλντ Τραμπ αλλά όχι η Κίνα, ο κατ’ εξοχήν στόχος του εμπορικού πολέμου, που κατορθώνει μέχρι στιγμής τουλάχιστον να παραμένει ανίκητη παρά την επιθετική στάση του Αμερικανού προέδρου. Το οφείλει σε μεγάλο βαθμό στους ελιγμούς της και στη μακροπρόθεσμη στρατηγική της που έχει σχεδιάσει επί δεκαετίες. Εχει μεν αποφύγει τους εξωφρενικούς δασμούς με τους οποίους την είχε απειλήσει ο Τραμπ, κάποια στιγμή ο Αμερικανός πρόεδρος είχε μιλήσει έως και για 145%, αλλά πολλά από τα βιομηχανικά της προϊόντα υπόκεινται σε δασμούς 30% και σε κάποιους άλλους πρόσθετους φόρους. Ετσι τελικά οι δασμοί φτάνουν την τελική επιβάρυνση της τιμής τους σε αρκετά υψηλά επίπεδα. Ομως η Κίνα τα καταφέρνει.
Οι εξαγωγές της στις ΗΠΑ έχουν ήδη μειωθεί κατά 15% από την αρχή του έτους, χωρίς όμως να επιβραδυνθεί η εξαγωγική της μηχανή. Το εμπορικό της πλεόνασμα με όλον τον κόσμο έφτασε στο δυσθεώρητο ένα τρισ. δολ. το περασμένο έτος, καθώς οι εξαγωγές της υπερέβησαν τις εισαγωγές σε βαθμό που δεν έχει καταγραφεί έως τώρα παρά μόνον την εποχή των δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Και παρά τους δασμούς που έχει επιβάλει ο Τραμπ στα προϊόντα της, το εμπορικό της πλεόνασμα αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερο φέτος. Τους πρώτους οκτώ μήνες του έτους έφτασε στα 785,8 δισ. δολ., σημειώνοντας σημαντική αύξηση από τα 612,6 δισ. δολ. στα οποία ανερχόταν την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Το πλεόνασμά της από τις εμπορικές συναλλαγές της με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και της Ευρώπης έχει αυξηθεί ραγδαία. Τα ηλεκτροκίνητα οχήματά της κατακλύζουν νέες αγορές στην Ευρώπη και στη Νοτιοανατολική Ασία, ενώ τα επιδοτούμενα από το Πεκίνο και φτηνά φωτοβολταϊκά της έχουν κατακτήσει την Αφρική.
Η δεύτερη οικονομία στον κόσμο έχει χαράξει στρατηγική επί πολλά χρόνια. Για περισσότερο από μία δεκαετία επένδυε στην κατασκευή υποδομών σε όλον τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Τα χρήματα που δαπανούσε γι’ αυτές τις υποδομές τη βοήθησαν να αναπτύξει στενούς οικονομικούς δεσμούς με τις χώρες στις οποίες τα επένδυε και να ασκεί επιρροή σε περιοχές που σήμερα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία, καθώς προσπαθεί να στρέψει το εξωτερικό της εμπόριο από τις ΗΠΑ στον υπόλοιπο κόσμο. Δεδομένου ότι εξάγει περισσότερα προϊόντα της σε άλλες χώρες, η Κίνα έχει κατορθώσει, έτσι, να κρατήσει την οικονομία της σε πορεία ανάπτυξης. Αυτό οφείλεται όχι μόνον στις εξαγωγές αυτές καθ’ εαυτές, αλλά και στις θεαματικές επενδύσεις της σε νέες μονάδες παραγωγής για προϊόντα που θα εξαχθούν.
Για την Κίνα, πάντως, οι ΗΠΑ παραμένουν η μεγαλύτερη και η πλέον προσοδοφόρος αγορά για τα προϊόντα της. Και με τον εμπορικό πόλεμο οι κινεζικές εταιρείες κινδυνεύουν να χάσουν την πελατεία τους στην αμερικανική αγορά εξαιτίας των υψηλών δασμών. Τους τελευταίους μήνες, όμως, έχει καταστήσει σαφές στην υπερδύναμη ότι ρισκάρει ασκώντας της πιέσεις. Τον Απρίλιο, μόλις ο Αμερικανός πρόεδρος της επέβαλε υψηλούς δασμούς, το Πεκίνο προέβη σε αντίποινα αναστέλλοντας τις εξαγωγές σπάνιων γαιών και μαγνητών σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ. Τον Ιούνιο και έπειτα από διαπραγμάτευση με την Ουάσιγκτον, η Κίνα συμφώνησε να χαλαρώσει τους περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, αλλά αρκετές αμερικανικές εταιρείες δυσκολεύονται ακόμη να εξασφαλίσουν τα αναγκαία μέταλλα. Και το μήνυμα είναι σαφές και αφορά τη δύναμη της Κίνας να πιέσει όποιον προσπαθεί να τη στριμώξει.
