Το κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων σε όλο τον κόσμο αυξάνεται, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε μια ξεχωριστή κατηγορία: οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων έφτασαν σε υψηλό 27 ετών την περασμένη εβδομάδα. Αυτό δεν έκπληξη. Δυστυχώς για τους επενδυτές, τα οικονομικά προβλήματα της Βρετανίας είναι εγχώρια και η λύση φαίνεται να απέχει πολύ. Τον Ιούλιο, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Ηνωμένου Βασιλείου (OBR) ανέφερε ότι μεταξύ 36 προηγμένων οικονομιών η Βρετανία έχει το έκτο υψηλότερο δημόσιο χρέος, το πέμπτο υψηλότερο έλλειμμα προϋπολογισμού και το τρίτο υψηλότερο κόστος δανεισμού. Επιπλέον, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, επιβαρύνεται με εξωτερικές υποχρεώσεις ίσες σχεδόν με τέσσερις φορές το ΑΕΠ του και φιλοξενεί ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή χρηματοπιστωτικά κέντρα στον κόσμο. Δεν είναι περίεργο που οι επενδυτές θυμούνται με ανησυχία την περίφημη προειδοποίηση του διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας, Μαρκ Κάρνεϊ, το 2017, ότι η χώρα εξαρτάται από την «καλοσύνη των ξένων» για να χρηματοδοτηθεί.
Μερικοί οικονομολόγοι μάλιστα επικαλούνται το φάντασμα του απόλυτου οικονομικού εφιάλτη του Ηνωμένου Βασιλείου: την ταπεινωτική διάσωση του 1976 από το ΔΝΤ. Ο πρόσφατος διορισμός της Μινούς Σαφίκ από τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ ως οικονομικής συμβούλου του μοιάζει με δυσοίωνη σύμπτωση. Ως δεύτερη στην ιεραρχία κάποτε στον διεθνή οργανισμό, ξέρει πώς να υποβάλει αίτηση για δάνειο. Η συζήτηση για διάσωση από το ΔΝΤ, ωστόσο, είναι λανθασμένη. Κατ’ αρχάς, το μέγεθος της οικονομίας του Ηνωμένου Βασιλείου και ο ισολογισμός του κράτους δείχνουν ότι μια διάσωση από το ΔΝΤ δεν θα μπορούσε ποτέ να λειτουργήσει και, κυρίως, δεν είναι απαραίτητη. Αυτό συμβαίνει επειδή οι οικονομικές ανισορροπίες που μαστίζουν σήμερα το Ηνωμένο Βασίλειο είναι εγχώριες, όχι εξωτερικές, και καθοδηγούνται από την κυβέρνηση, όχι από τον ιδιωτικό τομέα.
Την τελευταία δεκαετία, οι εξωτερικές ανισορροπίες του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν συρρικνωθεί και απέχουν πολύ από τη ζώνη κινδύνου. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, για παράδειγμα, έχει μειωθεί, από μια ιστορική κορύφωση σχεδόν 6% του ΑΕΠ το 2016, σε μόλις 2,7% πέρυσι. Ακόμα και το ίδιο το ΔΝΤ λέει ότι αυτό δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας. Στο μέτωπο του ισολογισμού, εν τω μεταξύ, οι καθαρές εξωτερικές υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν μόλις 10% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024, σχεδόν το μισό της πρόσφατης κορύφωσης του 19% το 2021. Και ενώ είναι αλήθεια ότι η εξωτερική έκθεση του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένει μεγάλη σε σύγκριση με άλλες χώρες –κυρίως λόγω του Σίτι του Λονδίνου–, έχει και αυτή συρρικνωθεί.
Οι ανισορροπίες του Ηνωμένου Βασιλείου είναι εγχώριες, γι’ αυτό και οι λύσεις βρίσκονται στο εσωτερικό. Ενα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών 2,7% του ΑΕΠ έναντι ενός δημοσιονομικού ελλείμματος 5,7% υποδηλώνει ότι ο ιδιωτικός τομέας του Ηνωμένου Βασιλείου παρουσίασε εξωτερικό πλεόνασμα 3% του ΑΕΠ πέρυσι. Αυτό δεν αποτελεί απόδειξη υπερεκτίμησης της πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας ή ότι τα νοικοκυριά και οι εταιρείες του Ηνωμένου Βασιλείου δαπανούν πέρα από τις δυνατότητές τους. Αντιθέτως, δείχνει ένα ανεξέλεγκτο δημοσιονομικό έλλειμμα που προκύπτει από μια χρόνια υπερβολή της δημόσιας ζήτησης έναντι του ιδιωτικού τομέα. Οι λογικές λύσεις είναι η δημοσιονομική περιστολή και η ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση της προσφοράς για την παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις με γνώμονα τον ιδιωτικό τομέα. Αυτές είναι φιλοδοξίες που η κυβέρνηση των Εργατικών του Ηνωμένου Βασιλείου δυσκολεύεται να υλοποιήσει.
