Η αμερικανική οικονομία μοιάζει με καυτό απόγευμα του Αυγούστου. Ο αέρας είναι βαρύς, ενώ στον ορίζοντα φαίνονται αστραπές. Ισως έρθει η καταιγίδα και σαρώσει τα πάντα. Ισως, όμως, μείνει μακριά και ξεσπάσει αλλού. Στη μεταφορά αυτή η ηλεκτρική ενέργεια στον ουρανό είναι οι δασμοί του προέδρου Τραμπ, οι σκληροί περιορισμοί στη μετανάστευση, οι μαζικές απολύσεις στο δημόσιο και οι δημόσιες δαπάνες.
Εδώ και καιρό οι οικονομολόγοι περιμένουν αυτή την πολύπλευρη καταιγίδα. Είναι πολλές οι ενδείξεις πως ο πληθωρισμός και η αγορά εργασίας κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση. Οι τιμές που είχαν αποκλιμακωθεί επιταχύνονται πάλι, οι καταναλωτικές δαπάνες παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, αλλά ίσως είναι παραπλανητικά τα στοιχεία, καθώς οι καταναλωτές πληρώνουν περισσότερα για τα ίδια πράγματα. Ισως οι καταναλωτές έχουν επισπεύσει τις αγορές τους για να επωφεληθούν από τις εκπτώσεις του καλοκαιριού, προεξοφλώντας αυξήσεις τιμών.
Οι οικονομολόγοι γνωρίζουν πως χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα για να επηρεάσουν οι δασμοί τις τιμές. Εδώ και μήνες οι εισαγωγείς έχουν κατορθώσει να αμβλύνουν τον αντίκτυπο από τους δασμούς. συγκεντρώνοντας τεράστια αποθέματα προτού επιβληθούν οι δασμοί. Στο μεταξύ, το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στις αμερικανικές εισαγωγικές επιχειρήσεις.
Οι βιομηχανίες άλλων χωρών διστάζουν να δεσμευτούν σε οποιαδήποτε επέκτασή τους στις ΗΠΑ, παρά τις περί του αντιθέτου ηχηρές ανακοινώσεις του Λευκού Οίκου. Αισθάνονται αβεβαιότητα για το ύψος των δασμών που ενδέχεται να αναγκαστούν να καταβάλουν για τα εισαγόμενα υλικά και για το ποια άλλα εμπόδια ενδέχεται να αντιμετωπίσουν όταν επιχειρήσουν να εξάγουν σε άλλες χώρες. Οι επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής μειώθηκαν φέτος, ενώ τα προηγούμενα χρόνια αυξάνονταν.
Και όταν αυτή η διστακτικότητα διαχέεται σε όλη την οικονομία προστίθεται στην απαισιοδοξία των εργαζομένων που αναζητούν καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες ή και των νέων που αναζητούν την πρώτη τους δουλειά. Δεν έχουν πάντως αυξηθεί οι απολύσεις. Στο μεταξύ, αν η ανεργία παραμείνει στα υφιστάμενα επίπεδα του 4% έως 4,2%, υπάρχει κίνδυνος η επιτάχυνση των τιμών να μετατραπεί σε παγιωμένο πληθωρισμό. Αλλά ούτε και η αύξηση της ανεργίας αποτελεί εγγύηση πως δεν θα αυξηθεί ο πληθωρισμός. Το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν ο «στασιμοπληθωρισμός», η κατάσταση εκείνη στην οποία αυξάνονται οι τιμές, οι επιχειρήσεις απολύουν και η κατανάλωση καταρρέει.
Στην περίπτωση αυτή η Fed θα πρέπει να διαλέξει αν θα μειώσει τα επιτόκια για να στηρίξει την οικονομία διακινδυνεύοντας την εκτόξευση του πληθωρισμού ή να αφήσει την κατάσταση στην αγορά εργασίας να επιδεινωθεί για να ελέγξει τον πληθωρισμό.
Η κατάσταση στην αμερικανική οικονομία δεν έχει φτάσει ακόμη εκεί, αλλά οι επιχειρήσεις προεξοφλούν τη μεγαλύτερη μείωση εσόδων και της απασχόλησης που έχει σημειωθεί μετά την πανδημία.
