Οταν εμφανίζεται μια νέα τεχνολογία ή ένα νέο προϊόν στην Κίνα, οι βιομηχανίες της σπεύδουν να το υιοθετήσουν κατά εκατοντάδες, αυξάνουν την παραγωγή τους και μειώνουν το κόστος. Η αγορά του νέου προϊόντος αναπτύσσεται, ο ανταγωνισμός γίνεται θηριώδης, οι εταιρείες μηδενίζουν τα περιθώρια κέρδους τους, δέχονται ακόμη και να είναι ζημιογόνες για να επιβιώσουν στον κλάδο. Και οι τοπικές Αρχές, με τους δικούς τους στόχους για ανάπτυξη και απασχόληση, στηρίζουν τον εγχώριο πρωταθλητή με οικονομικά και γραφειοκρατικά μέσα. Σύντομα όλη η βιομηχανία παρουσιάζει πλεονασματική παραγωγή και εγκλωβίζεται σε έναν αγώνα επιβίωσης.
Ενώ οι περισσότερες κυβερνήσεις ενθαρρύνουν τον επιθετικό ανταγωνισμό και τη μείωση των τιμών, η Κίνα κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση. Προσπαθεί να τιθασεύσει τον επιθετικό ανταγωνισμό, τον αυτοκαταστροφικό κύκλο υπερβολικού ανταγωνισμού και αποπληθωρισμού.
Στο πρόσφατο συνέδριο οικονομικής πολιτικής, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δεσμεύθηκε να λάβει μέτρα για να πατάξει αυτόν τον φαύλο κύκλο και να μηδενίσει την πλεονασματική παραγωγή. Σε άλλη πρόσφατη συνεδρίαση σχετική με την ανάπτυξη των αστικών κέντρων, ο Σι διερωτήθηκε κατά πόσο πρέπει να σπεύδουν όλες οι περιφέρειες της χώρας να υιοθετήσουν την τεχνητή νοημοσύνη και τα ηλεκτροκίνητα οχήματα.
Η προσπάθεια να αντιμετωπισθεί ο υπερβολικός ανταγωνισμός ενισχύεται περαιτέρω εξαιτίας των δασμών του Αμερικανού προέδρου, που αποθαρρύνει τις εξαγωγές στις ΗΠΑ. Παράλληλα, πολλές άλλες χώρες ανησυχούν για την εισβολή των υπερβολικά φθηνών κινεζικών προϊόντων στις αγορές τους. Και τα κινεζικά προϊόντα που δεν μπορούν να πουληθούν, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση της ανάπτυξης, εντείνουν περαιτέρω τον ανταγωνισμό οδηγώντας σε όλο και μεγαλύτερη πτώση των τιμών.
Οι τιμές στην Κίνα έχουν υποχωρήσει επί οκτώ συναπτά τρίμηνα, καταγράφοντας την πλέον παρατεταμένη περίοδο αποπληθωρισμού στην ιστορία της. Το Πεκίνο έχει δεσμευτεί να επιβάλει ρυθμίσεις σε όσες εταιρείες συμπιέζουν προς τα κάτω τις τιμές και να περιορίσει τις επιδοτήσεις και τα άλλα κίνητρα που προσφέρουν οι τοπικές κυβερνήσεις, με αποτέλεσμα να διατηρούν τεχνητά στη ζωή εταιρείες «ζόμπι» ή εταιρείες που δεν είναι ανταγωνιστικές και δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς στήριξη. Ο υπερβολικός ανταγωνισμός και η πλεονασματική παραγωγή έχουν πλήξει κλάδους όπως του χάλυβα και του τσιμέντου. Και άλλοι, πιο καινούργιοι τομείς, όπως των φωτοβολταϊκών και των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, έφτασαν και αυτοί ταχύτατα στον ανταγωνισμό προς τα κάτω, τον ανταγωνισμό στη διαρκή μείωση του κόστους. Και δημιουργείται αυτό το παράδοξο, ότι συλλογικά οι κινεζικές εταιρείες κυριαρχούν σε πολλούς κλάδους της βιομηχανίας, αλλά σε ατομική βάση πολλές εταιρείες αγωνίζονται να διασφαλίσουν και το ελάχιστο κέρδος.
Τα μέτρα για την πάταξη του υπερβολικού ανταγωνισμού αποφασίστηκαν τον Μάιο, όταν η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Κίνας, η BYD, μείωσε τις τιμές της σε περίπου 45 μοντέλα ηλεκτροκίνητων και υβριδικών οχημάτων. Και τότε η Ενωση Κινεζικών Κατασκευαστών Αυτοκινήτων κατήγγειλε τη στάση της BYD και προειδοποίησε για τους κινδύνους που εγκυμονούν «οι πόλεμοι των τιμών». Οπως, όμως, τονίζει ο Ζανγκ Κάι, πωλητής σε μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία της Κίνας, οι πιέσεις στις τιμές θα συνεχιστούν γιατί οι καταναλωτικές δαπάνες παραμένουν περιορισμένες και η παραγωγή του κλάδου είναι πλεονασματική. Οι κατασκευαστές δεν έχουν άλλη επιλογή από το να παραχωρούν εκπτώσεις, δεδομένου ότι λήγει και ένα πολύ δημοφιλές κυβερνητικό πρόγραμμα που παρείχε βοήθεια σε όσους ενδιαφέρονταν να αγοράσουν οχήματα με εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά ίσχυε και για άλλα προϊόντα. «Αυτή είναι η νέα κανονικότητα», τονίζει και εξηγεί πως «αφ’ ης στιγμής αρχίσουν να υποχωρούν οι τιμές, δεν γυρίζουν πίσω».
