«Είναι η τελευταία στάση πριν από τον γκρεμό, πριν μας συνθλίψει το χρέος», είπε χθες σε ένα δραματικό διάγγελμα ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, καλώντας τους πολίτες να μην ξεχάσουν την εμπειρία της Ελλάδας, η οποία πέρασε μια πλήρη κρίση χρέους πριν από δέκα και πλέον χρόνια και χρειάστηκε πολλαπλά πακέτα διάσωσης και πολιτικές σκληρής λιτότητας για να ορθοποδήσει. Ο Μπαϊρού παρουσίασε ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη δραστική μείωση του ελλείμματος της Γαλλίας, ανοίγοντας τον δρόμο για μια σκληρή κοινοβουλευτική αντιπαράθεση που ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και στην κατάρρευση της κυβέρνησής του.
«Το χρέος αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ κάθε δευτερόλεπτο», προειδοποίησε, προσθέτοντας ότι η Γαλλία είναι εθισμένη στις δημόσιες δαπάνες και πρέπει να αλλάξει. «Είναι αργά, αλλά υπάρχει ακόμα χρόνος», είπε ο Γάλλος πρωθυπουργός, ενώ αποκάλυψε το περίγραμμα ενός δημοσιονομικού πακέτου 44 δισ. ευρώ για το 2026 σε αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στις συντάξεις και στα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας και μια «συνεισφορά αλληλεγγύης» από τους πλούσιους που δεν έχει ακόμη οριστεί. Οι Γάλλοι πρέπει να εργαστούν περισσότερο για να πετύχουν ισχυρότερη ανάπτυξη, είπε, προτείνοντας την κατάργηση δύο εθνικών αργιών, τη Δευτέρα του Πάσχα και την Ημέρα της Νίκης κατά του Ναζισμού στην Ευρώπη στις 8 Μαΐου, «ψαλίδι» που θα απέφερε έσοδα ύψους 4,2 δισ. ευρώ. Ο μόνος τομέας που δεν θα υποστεί περικοπές είναι οι αμυντικές δαπάνες που αυξάνονται, εν μέσω των εντεινόμενων απειλών από τη Ρωσία. Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έδωσε εντολή στον Μπαϊρού να προχωρήσει σε αύξηση περίπου 10% για τον στρατό στους επόμενους δύο κύκλους του προϋπολογισμού, ή περίπου 6,5 δισ. ευρώ. Τα προτεινόμενα μέτρα έχουν δεχθεί σκληρά πυρά από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που απειλούν να ανατρέψουν την κυβέρνηση για τον «προϋπολογισμό λιτότητας», όπως καταγγέλλουν, που θα πλήξει τους φτωχούς, τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους. Η εύθραυστη κεντρώα συμμαχία που υποστηρίζει τον Μακρόν και τον Μπαϊρού δεν διαθέτει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, κατά συνέπεια ο πρωθυπουργός θα επιστρατεύσει πιθανότατα μια συνταγματική ρήτρα για να παρακάμψει τους βουλευτές και να περάσει τον προϋπολογισμό. Σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνησή του θα ερχόταν αντιμέτωπη με πρόταση μομφής, στην οποία θα έκριναν το μέλλον της οι ψήφοι από τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν και τους Σοσιαλιστές. Οι βουλευτές της Λεπέν εκδίωξαν πέρυσι και τον προκάτοχο του Μπαϊρού, Μισέλ Μπαρνιέ, και πάλι με αφορμή τον προϋπολογισμό.
Η Λεπέν επέκρινε τις ανακοινώσεις του Μπαϊρού, δηλώνοντας ότι στοχοποιούν «όλους τους Γάλλους, εργαζόμενους και συνταξιούχους, αντί να κυνηγούν τις σπάταλες κρατικές δαπάνες». Προειδοποίησε μάλιστα ότι οι βουλευτές της δεν θα διστάσουν να ανατρέψουν εκ νέου την κυβέρνηση. Ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, διευθύνων σύμβουλος για την Ευρώπη στην εταιρεία συμβούλων Eurasia Group, χαρακτήρισε τις ανακοινώσεις του Μπαϊρού «κίνηση καμικάζι». «Ο Μπαϊρού επιδιώκει να αποχωρήσει με μια λάμψη δόξας, λέγοντας σε μια διχασμένη βουλή και μία διχασμένη χώρα τι πρέπει να γίνει για να ξεφύγει η Γαλλία από το δημοσιονομικό της χάος, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι αυτά τα μέτρα δεν έχουν καμία πιθανότητα να εφαρμοστούν», δήλωσε.
Ο Φρανσουά Μπαϊρού κάλεσε τους Γάλλους να μην ξεχάσουν την εμπειρία της Ελλάδας, η οποία χρειάστηκε να λάβει μέτρα σκληρής λιτότητας για να ορθοποδήσει μετά την κρίση χρέους.
Το έλλειμμα της Γαλλίας διογκώθηκε στο 5,8% του ΑΕΠ στο τέλος του 2024, το τρίτο χειρότερο στην Ε.Ε. μετά τη Ρουμανία και την Πολωνία, σύμφωνα με τη Eurostat. Το σχέδιο προϋπολογισμού του Μπαϊρού, το οποίο θα παρουσιαστεί επίσημα στο κοινοβούλιο το φθινόπωρο, θα στοχεύει στη μείωση του ελλείμματος στο 4,6% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2026, με την κυβέρνηση να φιλοδοξεί να φτάσει το 3% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του 2029. Οι αναλυτές της Barclays ωστόσο έγραψαν σε πρόσφατο σημείωμα ότι ο στόχος για το έλλειμμα του 2026 μπορεί να είναι «ανέφικτος» δεδομένων των πολιτικών περιορισμών και της απειλής για πρόταση μομφής. Προέβλεψαν «ένα σχεδόν αμετάβλητο έλλειμμα τα επόμενα δύο χρόνια».
«Κόκκινο πανί» είναι μεταξύ άλλων η ιδέα του Mπαϊρού για μια λεγόμενη «λευκή χρονιά» (annee blanche), ή ένα έτος όπου οι κρατικές δαπάνες, οι συντάξεις και τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας θα μείνουν σταθερά, χωρίς τις συνήθεις αυτόματες αυξήσεις και προσαρμογές του πληθωρισμού. Είπε ότι θα δημιουργούσε 7,1 δισ. ευρώ σε εξοικονομήσεις το 2026 –το δεύτερο μεγαλύτερο ενιαίο σύνολο εξοικονομήσεων του σχεδίου του– πλάνο που συμβολίζει παράλληλα τις θυσίες που καλούνται να κάνουν όλοι οι Γάλλοι.
Ο ίδιος ο Μπαϊρού παραδέχτηκε ότι οι ιδέες του τον αφήνουν έκθετο στο έλεος του κοινοβουλίου. «Γνωρίζουμε πολύ καλά τους κινδύνους», είπε, προσθέτοντας ότι «είχε την υποχρέωση και την επιθυμία να ξεπεράσει αυτά τα εμπόδια» προς το εθνικό συμφέρον.
