Σε μια προσπάθεια να φέρει κεφάλαια στα ταμεία του κράτους ώστε να επιτύχει τον φιλόδοξο στόχο της για το δημοσιονομικό έλλειμμα, η Τουρκία αυξάνει τον φόρο στις καταθέσεις σε τουρκικές λίρες και οριζόντια σε όλα τα είδη τραπεζικών λογαριασμών. Με την κίνησή της αυτή θα αντλήσει μεν έσοδα, αλλά θα υπονομεύσει τον στόχο του υπουργού Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ, να αντιστρέψει τη δολαριοποίηση της τουρκικής οικονομίας και να ενθαρρύνει την αποταμίευση στο νόμισμα της χώρας προσφέροντας καλύτερες αποδόσεις στις καταθέσεις σε τουρκικές λίρες. Πολλώ δε μάλλον, όταν θεωρείται δεδομένο πως η επόμενη κίνηση της Τράπεζας της Τουρκίας θα είναι να μειώσει τα επιτόκια της τουρκικής λίρας στη συνεδρίαση του Ιουλίου.
Ειδικότερα, ο φόρος στους βραχυπρόθεσμους λογαριασμούς μέχρι έξι μηνών αυξάνεται στο 17,5% από το 15%, ενώ για προθεσμιακούς λογαριασμούς με ρήτρα ενός έτους θα ανέρχεται εφεξής στο 15% από το 12%. Ομοίως και οι αποδόσεις από τις επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια θα φορολογούνται εφεξής με συντελεστή 17,5% και όχι 15% όπως ίσχυε έως τώρα. Η απόφαση ανακοινώθηκε μία ημέρα μετά την ομιλία του Μεχμέτ Σιμσέκ στο Λονδίνο, στο πλαίσιο της οποίας ο Τούρκος υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών παραδέχθηκε πως δεν είναι ικανοποιητικά τα έσοδα της χώρας, γι’ αυτό και «ενδεχομένως δεν θα επιτευχθεί ο στόχος του 3,1% του ΑΕΠ για το δημοσιονομικό έλλειμμα». Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Τουρκίας έφτασε στα 650 δισ. τουρκικές λίρες, ποσό αντίστοιχο των 16 δισ. δολ., μέσα στους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους. Σημείωσε εν ολίγοις αύξηση 38% σε σύγκριση με το ύψος στο οποίο βρισκόταν την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους. Το ίδιο διάστημα, οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 44% εν μέρει εξαιτίας των αυξημένων πληρωμών τόκων. Και στο μεταξύ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το ύψος των κεφαλαίων που παραμένουν τοποθετημένα σε επενδυτικά ταμεία έφτασαν στα 6,25 τρισ. τουρκικές λίρες μέχρι την Τρίτη 8 Ιουλίου. Και πολλοί αναλυτές της αγοράς όπως ο Μεχμέτ Γκερτζ, διευθύνων σύμβουλος της Osmanli Portfoy, εκτιμούν πως η αύξηση της φορολογίας στις καταθέσεις σε λίρες θα στρέψει τους επενδυτές στην αγορά μετοχών.
Το πιθανότερο είναι, πάντως, να αποθαρρύνει την αποταμίευση σε τουρκικές λίρες και να διαιωνίσει, έτσι, τη δολαριοποίηση της τουρκικής οικονομίας. Πρόκειται για την τακτική που έχουν υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια οι Τούρκοι να μετατρέπουν τις αποταμιεύσεις τους σε δολάρια για να τις προστατεύσουν από την αδιάκοπη διολίσθηση της τουρκικής λίρας και τη μακροχρόνια παθογένεια της τουρκικής οικονομίας, τον διψήφιο πληθωρισμό. Εως τώρα η κεντρική τράπεζα είχε λάβει ορισμένα μέτρα για να ενθαρρύνει τη στροφή στο νόμισμα της χώρας. Ειδικότερα μετά τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, τον Μάρτιο και τις μαζικές πωλήσεις τουρκικών τίτλων που ακολούθησαν εν μέσω ενός κλίματος πολιτικής κρίσης στη χώρα, η Τράπεζα της Τουρκίας προχώρησε σε αυξήσεις των επιτοκίων αλλά και στη λήψη άλλων μέτρων, που κατέστησαν ελκυστικές τις επενδύσεις σε επενδυτικά ταμεία. Παράλληλα, όμως, έλαβε επανειλημμένως μέτρα με τα οποία περιόρισε το πλεόνασμα ρευστότητας στην αγορά, προκειμένου να εξωθήσει ανοδικά τα επιτόκια καταθέσεων. Τώρα η νέα φορολογία θα αντιστρέψει και πάλι την κατάσταση, καθώς η τουρκική λίρα βάλλεται και πάλι. Μολονότι από την αρχή του έτους το δολάριο έχει υποτιμηθεί έναντι των νομισμάτων των αναδυόμενων αγορών, έχει αντιθέτως ανατιμηθεί έναντι της τουρκικής λίρας λόγω της πολιτικής κρίσης στη γειτονική χώρα. Από την αρχή του έτους η λίρα έχει διολισθήσει συνολικά κατά 12%, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη πτώση ανάμεσα σε όλα τα νομίσματα ανά τον κόσμο, μετά την πτώση του αργεντίνικου πέσο.
