Ορμητήριο πειρατών στο παρελθόν και ένα από τα τελευταία παρθένα νησιά της Μεσογείου σήμερα, το νησάκι Σάσων της Αλβανίας, που ανήκε κάποτε στην Ελλάδα, είναι πλέον… ορμητήριο της οικογένειας Τραμπ. Η νήσος Σάσων, όπως είναι η ελληνική ονομασία της (Σάζενο στα ιταλικά ή Σαζάν στα αλβανικά), έχει έκταση πέντε τετραγωνικών χιλιομέτρων και βρίσκεται ανάμεσα στο στενό του Οτράντο και στον κόλπο του Αυλώνα, ως σύνορο μεταξύ της Αδριατικής και του Ιονίου. Η Ιβάνκα Τραμπ και ο σύζυγός της Τζάρεντ Κούσνερ ξόδεψαν πάνω από 1 δισ. δολάρια για να το μετατρέψουν σε πολυτελές θέρετρο και αν υλοποιηθεί το όραμά τους θα γίνει σύντομα η νέα «παιδική χαρά» των πλούσιων και διάσημων του πλανήτη. Στην πολυετή ιστορία της, άλλωστε, η νήσος Σάσων με τα μοναδικά τοπία έχει αλλάξει πολλές φορές χέρια. Ανήκε στη Βενετία, στη συνέχεια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ενώ πέρασε στον έλεγχο της Ελλάδας μαζί με την παραχώρηση των Επτανήσων το 1864, με τον ερχομό του νέου βασιλιά Γεωργίου. Η Ελλάδα όμως δεν έκανε αισθητή την παρουσία της στο ακριτικό νησί, που βρίσκεται 85 χιλιόμετρα από τις βόρειες ακτές της Κέρκυρας, και το «δώρισε» ουσιαστικά στην Αλβανία με νόμο έπειτα από πίεση της Ρώμης. Στα επόμενα χρόνια η Ιταλία χρησιμοποιούσε de facto για τις στρατιωτικές ανάγκες της το νησί, το οποίο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου συνέχισε να έχει σημαντικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ως βάση του σοβιετικού και αλβανικού ναυτικού. Σήμερα, ως απομεινάρι της πλούσιας ιστορίας του, είναι γεμάτο πινακίδες που προειδοποιούν για νάρκες.
Το κλίμα του δεν είναι μεσογειακό· είναι υποτροπικό, γι’ αυτό και διαθέτει πλούσια βλάστηση και μοναδική βιοποικιλότητα, τόσο που ο ίδιος ο Κούσνερ έμεινε άφωνος όταν το αντίκρισε για πρώτη φορά το 2021. Η αλβανική κυβέρνηση του έδωσε τελικά την προκαταρκτική έγκριση για το έργο στις 30 Δεκεμβρίου του 2024, υπογράφοντας συμβόλαια με την Affinity Global Development, μια εταιρεία με έδρα το Μαϊάμι που ανήκει στον γαμπρό του Τραμπ και διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία αξίας 4,6 δισ. δολαρίων.
Τα τελευταία χρόνια η Αλβανία έχει ενταχθεί στις πιο έγκυρες ταξιδιωτικές κατατάξεις, με μεγάλο αριθμό τουριστών να κατακλύζουν τις ακτές της χώρας κάθε καλοκαίρι, κυρίως χάρη στον πρωθυπουργό Εντι Ράμα, ο οποίος φιλοδοξεί να μετατρέψει τη χώρα σε «οικονομική τίγρη» των Βαλκανίων. Ο ίδιος θεωρεί ότι «η Αλβανία δεν έχει την πολυτέλεια να μην εκμεταλλευτεί ένα δώρο όπως η Σάσων. Χρειαζόμαστε τον πολυτελή τουρισμό όπως μια έρημος χρειάζεται νερό», λέει. Η Αλβανία όμως δεν είναι ο μοναδικός στόχος του Κούσνερ: ενδιαφέρεται επίσης για τη Σερβία, όπου σχεδιάζει να μετατρέψει το πρώην κτίριο του υπουργείου Αμυνας στο Βελιγράδι σε πολυτελές ξενοδοχείο.
Σχεδόν 12 εκατομμύρια ξένοι επισκέπτες ταξίδεψαν στην Αλβανία το 2024, σημειώνοντας αύξηση 15% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης. «Το νησί Σάσων είναι η ιδανική συνταγή: φύση και πολυτελής τουρισμός», τονίζει η υπουργός Τουρισμού και Περιβάλλοντος της Αλβανίας, Μιρέλα Κουμπάρο. Αυτό ακριβώς ανησυχεί τους περιβαλλοντολόγους, που προειδοποιούν ότι η περιοχή βρίσκεται στο εθνικό θαλάσσιο πάρκο Καραμπουρούν-Σαζάν και θα δεχθεί τεράστιο πλήγμα από τα μεγάλα δημόσια έργα, τα σκάφη αναψυχής και τις απορροές λυμάτων. Ο Κούσνερ τους καθησυχάζει: «Οταν ανακοινώνεται ένα αναπτυξιακό έργο, όλοι φοβούνται το χειρότερο. Αλλά μόλις δουν τα σχέδια που έχουμε και τον τρόπο με τον οποίο φροντίζουμε το περιβάλλον γύρω μας, όλοι θα είναι πολύ ευχαριστημένοι».
