Mια τέλεια «γεωπολιτική καταιγίδα» απειλεί την παγκόσμια βιομηχανία θαλάσσιων μεταφορών, επαναφέροντας στον κλάδο μνήμες από την πανδημία. Σε μια δύσκολη περίοδο για την παγκόσμια οικονομία και τις ασταθείς αλυσίδες εφοδιασμού προστέθηκε η αβεβαιότητα των δασμών του Τραμπ, με τους υπευθύνους σε λιμάνια, πλοία και εταιρείες ανά τον πλανήτη να δίνουν μάχη με τον χρόνο ώστε να προλάβουν προθεσμίες και να προετοιμαστούν για τα χειρότερα.
Από τις 2 Απριλίου, τη λεγόμενη «ημέρα απελευθέρωσης» που κήρυξε ο Τραμπ για την αμερικανική οικονομία, οι δασμοί έχουν προκαλέσει χάος στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες, αλλά προπαντός στη βιομηχανία θαλάσσιων μεταφορών, που μεταφέρει το 90% των προϊόντων μεταποίησης. Λιμένες, λιμενεργάτες, πλοία και εταιρείες ανά τον κόσμο δουλεύουν με πυρετώδεις ρυθμούς, σε μια προσπάθεια να φορτώσουν εκατοντάδες κοντέινερ κάθε μέρα για να τα στείλουν από την Κίνα στις ΗΠΑ μέχρι τις 12 Αυγούστου, οπότε λήγει η εμπορική εκεχειρία Ουάσιγκτον – Πεκίνου.
Οι διαπραγματεύσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα οδήγησαν σε ένα πλαίσιο για μια εμπορική εκεχειρία, σύμφωνα με αξιωματούχους και των δύο πλευρών. Αλλά όσοι βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτών των μεταβαλλόμενων εμπορικών πολιτικών δεν ρισκάρουν. Η Κίνα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αμερικής μετά το Μεξικό, με το διμερές εμπόριο να ξεπερνάει πέρυσι τα 688 δισ. δολάρια.
«Οι κανόνες όμως αλλάζουν τρεις φορές την εβδομάδα», εξηγεί ο Ρικ Γουόλντενμπεργκ, διευθύνων σύμβουλος της Learning Resources, μιας εταιρείας εκπαιδευτικών παιχνιδιών με έδρα το Σικάγο. «Δεν έχουμε απολύτως καμία ιδέα τι θα ισχύει όταν φτάσει το προϊόν».
Οταν οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν σαρωτικούς δασμούς στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου στις 2 Απριλίου, προκάλεσαν χάος στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, που επιτρέπουν την ελεύθερη ροή αγαθών σε όλο τον κόσμο – ιδίως στη ναυτιλιακή βιομηχανία. Παρά την παύση των 90 ημερών στους περισσότερους δασμούς, οι επιχειρηματίες λένε ότι δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να λειτουργούν σαν να πρόκειται να επιστρέψουν οι δασμοί. Στο διάστημα της εκεχειρίας, οι αμερικανικές εταιρείες προσπαθούν να αποθηκεύσουν αγαθά, τα κινεζικά εργοστάσια δουλεύουν αδιάκοπα για να καλύψουν τη ζήτηση και οι ναυτιλιακές εταιρείες πιέζονται να παραδώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα.
«Οι εταιρείες θέλουν να προλάβουν, επειδή δεν ξέρουν πώς θα είναι η πραγματικότητα σε λίγες εβδομάδες. Αυτό δυσχεραίνει τον σχεδιασμό, δημιουργεί αναποτελεσματικότητα και τελικά αυξάνει το κόστος», προειδοποιεί ο Γενς Εσκελουντ, πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Ε.Ε. στην Κίνα.
Οι αμερικανικές εταιρείες προσπαθούν να αποθηκεύσουν αγαθά, τα κινεζικά εργοστάσια δουλεύουν αδιάκοπα και οι ναυτιλιακές πιέζονται να παραδώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα.
Στο πλοίο «ONE Modern», που ανήκει στην ιαπωνική Ocean Network Express, υπάρχουν έως και 7.000 κοντέινερ γεμάτα με προϊόντα από ρούχα και έπιπλα έως ανταλλακτικά αυτοκινήτων –κυρίως κατασκευασμένα στην Κίνα– που προορίζονται για τις ΗΠΑ. Παρά την αβεβαιότητα και τις υπερωρίες, το πλήρωμα φαίνεται αξιοσημείωτα στωικό, σημάδι της ανθεκτικότητας που έχει γίνει το σήμα κατατεθέν της ναυτιλιακής βιομηχανίας, σημειώνει το CNN. Τα τελευταία χρόνια, ο τομέας έχει αντέξει συνεχείς κρίσεις, όπως η πανδημία της COVID-19, το κλείσιμο της διώρυγας του Σουέζ και η απειλή πυραυλικών επιθέσεων από τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης στην Ερυθρά Θάλασσα.
«Η ναυτιλία συνεχίζεται πάντα, παρά τις κρίσεις. Eίναι μια βιομηχανία που δεν σταματά», λέει ο Ρομπέρτο Τζανέτα, πρόεδρος της Ενωσης Ναυτιλιακών Εταιρειών Χονγκ Κονγκ.
Αφού εγκαταλείψει το Χονγκ Κονγκ, το «ONE Modern» θα ταξιδέψει περισσότερα από 10.000 ναυτικά μίλια, σταματώντας σε τρία λιμάνια στην ηπειρωτική Κίνα και ένα στη Νότια Κορέα, πριν διασχίσει τον Ειρηνικό Ωκεανό, περνώντας από τη διώρυγα του Παναμά, με τελικό προορισμό το Χιούστον του Τέξας.
Στις ΗΠΑ την ίδια στιγμή, ορισμένες εταιρείες που βασίζονται σε κινεζικές εισαγωγές αγωνίζονται να επιβιώσουν. «Ορισμένες από αυτές τις επιχειρήσεις θα εξαφανιστούν. Υπάρχει τεράστια καταστροφή πλούτου και δεν νομίζω ότι αυτό είναι ανακτήσιμο», τονίζει ο Γουόλντενμπεργκ. Η βιομηχανία παιχνιδιών έχει πληγεί ιδιαίτερα σκληρά, επειδή σχεδόν το 80% όλων των παιχνιδιών που πωλούνται στις ΗΠΑ κατασκευάζεται στην Κίνα.
Ο ίδιος ο Γουόλντενμπεργκ έχει μηνύσει με επιτυχία την κυβέρνηση Τραμπ για τον εμπορικό πόλεμο, αν και η απόφαση ενός περιφερειακού δικαστηρίου των ΗΠΑ να εκδώσει ασφαλιστικά μέτρα για τους δασμούς έχει επί του παρόντος ανασταλεί έπειτα από έφεση της κυβέρνησης. Η Learning Resources, μια οικογενειακή επιχείρηση τέταρτης γενιάς με ιστορία 100 χρόνων, που απασχολεί 500 άτομα, μεταφέρει πλέον μέρος της παραγωγής της εκτός Κίνας για να αποφύγει «την εμπορική σαπουνόπερα», όπως αναφέρει.
Ο Τραμπ έχει προηγουμένως αγνοήσει τον αντίκτυπο των δασμών στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές των ΗΠΑ, λέγοντας σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στις 30 Απριλίου ότι τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που έρχονται στις ΗΠΑ είναι «γεμάτα με πράγματα που δεν χρειαζόμαστε». «Ισως τα παιδιά πρέπει να έχουν δύο κούκλες αντί για τριάντα. Και ίσως οι δύο κούκλες να κοστίζουν μερικά δολάρια περισσότερο», πρόσθεσε.
«Οι λιανοπωλητές θα ξεμείνουν από προϊόντα», προβλέπει από την πλευρά του ο Γουόλντενμπεργκ. Εκτός από τις ελλείψεις στα ράφια, οι ηγέτες της βιομηχανίας προεξοφλούν ότι οποιοδήποτε οικονομικό πρόβλημα θα μετακυλιστεί στο αμερικανικό κοινό.
