Με τα σκαμπανεβάσματα του εμπορικού πολέμου, η κινεζική οικονομία περνάει ένα στρες τεστ το τελευταίο εξάμηνο. Μολονότι οι εντάσεις συνεχίζονται, υπάρχουν δύο στοιχεία που της προσφέρουν «ανάσα». Πρώτον, η οικονομία είναι ανθεκτική, με τις προβλέψεις για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα να δείχνουν 4%-5% φέτος, και, δεύτερον, φαίνεται ότι ο μεγαλύτερος οικονομικός εφιάλτης της χώρας –η σαρωτική κρίση στον τομέα των ακινήτων– πλησιάζει στο τέλος του.
Οπως είναι φυσικό, οι φήμες και οι ενδείξεις περί ανάκαμψης προκαλούν ενθουσιασμό. Τα ακίνητα συνεισέφεραν άμεσα και έμμεσα περίπου το 25% του ΑΕΠ τους πρώτους μήνες του 2020. Πλέον αποτελούν το 15% ή και λιγότερο, δείχνοντας ότι η πτώση επιβαρύνει την ανάπτυξη αλλά και τις τσέπες των πολιτών. Το 2021 το 80% του πλούτου των νοικοκυριών ήταν συνδεδεμένο με ακίνητα, ενώ τώρα το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 70%. Εκατοντάδες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων χρεοκόπησαν, αφήνοντας πλήθος απλήρωτων λογαριασμών. Το κλίμα της αγοράς οδήγησε και σε μείωση της καταναλωτικής ζήτησης.
Παρότι η αγορά εξακολουθεί να διολισθαίνει, πλέον μπορεί κάποιος να υποστηρίξει για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης ότι υπάρχει φως στον ορίζοντα. Το πρώτο τετράμηνο του 2025 οι πωλήσεις των νέων κατοικιών υποχώρησαν κατά λιγότερο από 3% σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα. Το 2024 η πτώση έφθανε στο 17%. Επίσης, οι συναλλαγές θα συνεχίσουν να υποχωρούν, αλλά με ήπιο ρυθμό το υπόλοιπο του έτους, σύμφωνα με τους αναλυτές της S&P Global.
Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα ήταν ότι χτίστηκαν εκατομμύρια διαμερίσματα, τα οποία δεν πουλήθηκαν ποτέ. Πέρυσι, έως και 80 εκατομμύρια ήταν αναξιοποίητα. Τώρα στις μεγαλύτερες πόλεις, όπως Πεκίνο, Σαγκάη, Γκουανγκτζόου, Σεντζέν, το πρόβλημα μετριάζεται. Στο τέλος Ιανουαρίου το απόθεμα των διαμερισμάτων υπό τη διαχείριση των κατασκευαστικών εταιρειών σε αυτές τις πόλεις θα χρειαζόταν περίπου 12,5 μήνες για να πουληθεί με τους τρέχοντες ρυθμούς, σύμφωνα με την πλατφόρμα CRIC.
Πρόκειται για σημαντική μείωση από τους περίπου 20 μήνες που ήταν τον περασμένο Ιούλιο και δεν απέχει πολύ από τον μέσο όρο των 10 μηνών που διαμορφωνόταν μεταξύ 2016 και 2019 στις 100 μεγαλύτερες πόλεις της Κίνας. Εν ολίγοις, ο αριθμός των αναξιοποίητων διαμερισμάτων αρχίζει να είναι λιγότερο τρομακτικός.
Σύμφωνα με τον Economist, αυτό εξηγείται εν μέρει από την πάροδο του χρόνου. Η μέση στεγαστική κρίση κάνει τον κύκλο της σε τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με έρευνα του ΔΝΤ που μελέτησε τα στοιχεία σε ολόκληρο τον κόσμο μεταξύ 1970 και 2003. Αξιωματούχοι του Πεκίνου ξεκίνησαν να αντιμετωπίζουν την κρίση στα μέσα του 2020 περιορίζοντας την πρόσβαση των εταιρειών ακινήτων σε πιστώσεις, ενώ οι επενδυτές άρχισαν να πανικοβάλλονται για τη χρεοκοπία των μεγάλων εταιρειών στο τέλος του ίδιου έτους.
Επίσης, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να βάλει τέλος στην κρίση. Οι τοπικές κυβερνήσεις ενθαρρύνθηκαν να αγοράσουν αναξιοποίητη γη και τα πλεονάζοντα σπίτια με έσοδα από κρατικά ομόλογα. Κάποιες παρέχουν επιδοτήσεις για αγορά κατοικίας. Η κεντρική τράπεζα χαλάρωσε τη νομισματική πολιτική τον Μάιο, ρίχνοντας το επιτόκιο για δάνεια νέας κατοικίας, ενισχύοντας την κίνηση στην αγορά στέγης.
Βέβαια εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι. Αρχικά ο εμπορικός πόλεμος επιβαρύνει το κλίμα. Επίσης, οι τιμές κατοικιών σε 70 πόλεις μειώθηκαν κατά περίπου 2% τον Απρίλιο σε μηνιαίο επίπεδο, σύμφωνα με έρευνα της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας. Οι πωλήσεις νέων κατοικιών και η έναρξη και ολοκλήρωση στεγαστικών έργων επίσης μειώθηκαν από μήνα σε μήνα. Λιγότερες πόλεις σημείωσαν τον Απρίλιο μηνιαίες αυξήσεις στις τιμές κατοικιών.
Οπως δήλωσε στον Economist ο Λάρι Χου της επενδυτικής τράπεζας Macquarie, τα πράγματα δεν δείχνουν να επιδεινώνονται ιδιαίτερα, αλλά είναι πιθανό ούτε να βελτιωθούν αν δεν υπάρξει κρατική στήριξη.
