Τα τελευταία τρία χρόνια, μετά την έλευση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, έχουμε ακούσει τα πάντα: η τεχνητή νοημοσύνη θα βρει το φάρμακο για τον καρκίνο, θα συμβάλει στην επίλυση της κλιματικής κρίσης, θα σταματήσει τους πολέμους, θα μεταμορφώσει τα πάντα. Ο μαξιμαλισμός αυτός έχει δημιουργήσει δύο στρατόπεδα: στο ένα άκρο βρίσκονται οι τεχνοφοβικοί, που προβλέπουν την καταστροφή του ανθρώπινου πολιτισμού, και στο άλλο οι τεχνόφιλοι, που προετοιμάζονται για ένα μέλλον ανήκουστης ευημερίας.
Σύμφωνα όμως με πρόσφατες εκθέσεις των μεγαλύτερων συμβουλευτικών εταιρειών, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση: η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα φέρει ούτε την Αποκάλυψη, αλλά ούτε θα γίνει η πανάκεια που θα μας απαλλάξει από όλα τα προβλήματά μας.
Συγκεντρώσαμε δέκα από τα πιο εντυπωσιακά και απρόσμενα ευρήματα, για να δούμε πού βρίσκονται και προς ποια κατεύθυνση οδηγούνται τα πράγματα.
1. το υπολογιστικό κόστος έχει μειωθεί κατά ένα εκατομμύριο φορές
Η δραστική πτώση του κόστους υπολογισμού είναι ένας βασικός καταλύτης της εξάπλωσης της ΤΝ. Ο Τζένσεν Χουάνγκ, διευθύνων σύμβουλος της NVIDIA, δήλωσε ότι η εταιρεία έχει μειώσει το οριακό κόστος υπολογισμού –πόσο κοστίζει να «τρέξει» το μοντέλο μία φορά ακόμα, αφού οι υποδομές (servers, cloud κ.λπ.) είναι ήδη στη θέση τους– κατά ένα εκατομμύριο φορές. Αυτή η εκπληκτική μείωση καθιστά την παραγωγή κώδικα και τη συνολική υπολογιστική αποτελεσματικότητα πολύ πιο προσιτές, οδηγώντας σε αυτό που στην αγορά αποκαλείται τεχνολογική «αφθονία», μια εποχή όπου η υπολογιστική ισχύς είναι σχεδόν απεριόριστη και οικονομικά προσβάσιμη.
2. η ταχύτητα εξάπλωσής της είναι πρωτοφανής
Η PwC τονίζει ότι ο ρυθμός καινοτομίας, επενδύσεων και επιχειρηματικής υιοθέτησης της τεχνητής νοημοσύνης είναι άνευ προηγουμένου. Η διάχυση της τεχνολογίας είναι τόσο ταχεία, που ούτε καν το διαδίκτυο δεν εξαπλώθηκε με τέτοια ταχύτητα. Αυτό σηματοδοτεί μια εποχή ριζικής αλλαγής, όπου η προηγμένη ΤΝ είναι άμεσα προσβάσιμη σε κάθε διάσταση της ζωής μας. Σύμφωνα με τη McKinsey, οι επενδύσεις σε μετοχές στην ΤΝ έχουν εκτοξευθεί: μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2025, οι εταιρείες ΤΝ άντλησαν παγκοσμίως το ιλιγγιώδες ποσό των 52 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
3. αντί να αντικαταστήσει το εργατικό δυναμικό, μπορεί να το διπλασιάσει
Η PwC προβλέπει ότι το εργατικό δυναμικό μιας επιχείρησης θα μπορούσε να διπλασιαστεί χάρη στην εμφάνιση των πρακτόρων ΤΝ (AI agents), των λεγόμενων «ψηφιακών εργαζομένων». Οι πράκτορες λειτουργούν ως «ψηφιακοί συνάδελφοι» και μπορούν να εκτελούν αυτόνομα πολλές εργασίες, επιτρέποντας στους ανθρώπους να έχουν πρόσβαση σε δυνητικά «άπειρες» δεξιότητες. Πρόκειται για ένα εργαλείο αύξησης της παραγωγικότητας που ενδυναμώνει τους εργαζομένους, τους επιτρέπει να αναλαμβάνουν νέες πρωτοβουλίες και να δρουν με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
4. περισσότεροι από τους μισούς εργαζομένους κρύβουν τη χρήση της
Παρά την ταχεία υιοθέτηση της Παραγωγικής ΤΝ (GenAI), πάνω από τους μισούς εργαζομένους που τη χρησιμοποιούν διστάζουν να το αναφέρουν στους εργοδότες τους. Σε έκθεσή της, η Accenture επισημαίνει ότι συχνά η χρήση της ΤΝ κάνει τους εργαζομένους να νιώθουν αναλώσιμοι. Αυτό το φαινόμενο δεν αφορά απλώς την εμπιστοσύνη στην ίδια την τεχνολογία, αλλά αποτελεί ένδειξη ότι η ΤΝ κλονίζει την καθιερωμένη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. Η εισαγωγή της δημιουργεί αβεβαιότητα σχετικά με τους επαγγελματικούς ρόλους, τις καριέρες και τη σταθερότητα της εργασίας.
5. ένα μοντέλο ΤΝ τροποποίησε τον κώδικά του για να παρακάμψει έναν περιορισμό
Ας δούμε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αλλά και ανησυχητικό πείραμα: Το ερευνητικό μοντέλο ΤΝ της Sakana AI, με το όνομα «Επιστήμονας ΤΝ», κατάφερε να αυτορρυθμίσει τον κώδικά του και να παρακάμψει έναν περιορισμό, ώστε να παρατείνει τον χρόνο λειτουργίας του. Αυτή η ικανότητα αυτονομίας και αυτοτροποποίησης θέτει κρίσιμα ζητήματα ασφάλειας και διακυβέρνησης, καθώς η ΤΝ δείχνει ότι ορισμένες φορές μπορεί να ενεργεί με βάση κάποια μορφή «πρόθεσης» και όχι απαραίτητα με βάση τις ρητές οδηγίες που της έχουν δοθεί.
6. έως το 2030, οι πράκτορες ΤΝ θα γίνουν οι κύριοι χρήστες των ψηφιακών συστημάτων
Σύμφωνα με την Accenture, αυτή η εξέλιξη αποτελεί μέρος του φαινομένου που αποκαλείται «Binary Big Bang», ενός νέου τεχνολογικού παραδείγματος όπου τα θεμελιώδη μοντέλα της ΤΝ (foundation models) έχουν σπάσει το γλωσσικό φράγμα μεταξύ ανθρώπων και τεχνολογίας. Το νέο αυτό παράδειγμα χαρακτηρίζεται από αφθονία, αφαίρεση και αυτονομία. Επιπλέον, εκτιμάται ότι έως το 2032 η αλληλεπίδραση των καταναλωτών με πράκτορες ΤΝ θα ξεπεράσει τον χρόνο που αφιερώνουν σε εφαρμογές στις έξυπνες συσκευές.
7. οι επιχειρήσεις κινδυνεύουν να αποκτήσουν όλες την ίδια «όψη»
Σύμβουλοι προειδοποιούν ότι, καθώς οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τα ίδια μοντέλα ΤΝ για τις αλληλεπιδράσεις με τους πελάτες τους, κινδυνεύουν να αποκτήσουν μια γενική και απρόσωπη «όψη». Για να αποφευχθεί αυτή η ομοιομορφία, οι «ηγέτες» πρέπει να κωδικοποιήσουν τη μοναδική «προσωπικότητα» και τις αξίες του brand τους στον γνωστικό ψηφιακό εγκέφαλο της ΤΝ που χρησιμοποιούν.
8. επιταχύνει τη βιωσιμότητα, αλλά αντιμετωπίζει έλλειψη ενέργειας
Η PwC προβλέπει ότι η ΤΝ θα αποτελέσει κινητήριο μοχλό για τη βιωσιμότητα, επιταχύνοντας την ενεργειακή μετάβαση και βοηθώντας τις εταιρείες να ανταποκριθούν στους στόχους ESG. Ωστόσο, η ίδια η τεχνολογία απαιτεί τεράστια ποσά ενέργειας. Βραχυπρόθεσμα, δεν θα υπάρχει αρκετή ηλεκτρική ενέργεια ή υπολογιστική ισχύς ώστε όλες οι επιχειρήσεις να αναπτύξουν ΤΝ υπό κλίμακα, ένα παράδοξο που επιζητά επίλυση.
9. τα στελέχη χρησιμοποιούν την GenAI περισσότερο από τους υφισταμένους τους
Η McKinsey διαπίστωσε ότι η χρήση της Παραγωγικής ΤΝ αυξήθηκε σημαντικά το 2024, με τα ανώτερα στελέχη να ηγούνται της τάσης: το 53% δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν τακτικά εργαλεία ΤΝ στην εργασία τους, σε σύγκριση με το 44% των μεσαίων στελεχών. Αυτό αποδεικνύει ότι η δέσμευση της ανώτατης διοίκησης είναι υψηλή, κάτι που συσχετίζεται άμεσα με την προσδοκία επίτευξης υψηλότερων κερδών από την υιοθέτηση της τεχνολογίας.
10. τα παλαιά συστήματα πληροφορικής καταρρέουν κάθε εβδομάδα, ακόμη και στους πιο κερδοφόρους κλάδους της ΤΝ
Σύμφωνα με έρευνα της KPMG στον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, τον κλάδο που είναι πιο πιθανό να παράγει κέρδη από την ΤΝ (το 92% των εταιρειών αναφέρει κέρδη), το 58% των στελεχών παραδέχονται ότι ελαττώματα στα θεμελιώδη εταιρικά συστήματα πληροφορικής τους (legacy IT systems) διαταράσσουν την κανονική λειτουργία της επιχείρησης σε εβδομαδιαία βάση. Οι παλαιές υποδομές αποτελούν σημαντικό εμπόδιο στην πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ΤΝ.
