Στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών βρέθηκαν οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ το 2011, καθώς οι καταναλωτές «ψαλιδίζουν» τις δαπάνες ακόμη και για βασικά τρόφιμα, περιορίζοντας τις ποσότητες που αγοράζουν, αλλά και επιλέγοντας φθηνότερα προϊόντα, όπως είναι τα ιδιωτικής ετικέτας. Το μεγαλύτερο πλήγμα έχουν υποστεί τα είδη που επιβαρύνθηκαν μέσα στο 2011 με αύξηση του ΦΠΑ ή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) όπως αναψυκτικά, χυμοί και αλκοολούχα ποτά. Ισχυρές, αντιθέτως, αντοχές εμφανίζουν τα ζυμαρικά, καθώς αποτελούν οικονομική επιλογή για τους δραστικά συρρικνωμένους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο δείκτης όγκου πωλήσεων (πωλήσεις σε σταθερές τιμές) στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (σούπερ μάρκετ) διαμορφώθηκε το 2011 στις 97,8 μονάδες, στο χαμηλότερο δηλαδή επίπεδο από το 2005 που αποτελεί τη βάση (2005=100 μονάδες), ενώ μέχρι και το 2010 ο σχετικός δείκτης βρισκόταν πάνω από τις 100 μονάδες. Στα μικρότερα καταστήματα τροφίμων-ποτών-καπνού ο αντίστοιχος δείκτης διαμορφώθηκε το 2011 στις 75,7 μονάδες, επίσης στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2005.
Αντίστοιχα συμπεράσματα προκύπτουν και από τις μετρήσεις της εταιρείας Nielsen για τις πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ άνω των 100 τ.μ. (εξαιρουμένου του Σκλαβενίτη). Οι μετρήσεις αφορούν καταστήματα στην ηπειρωτική Ελλάδα, Πελοπόννησο, Κρήτη, νησιά Ιονίου και Αιγαίου. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη Nielsen οι συνολικές πωλήσεις ανήλθαν το 2011 σε 9.489 εκατ. ευρώ έναντι 9.704 εκατ. ευρώ το 2010. Την ίδια ώρα, πάντως, επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά η ανοδική πορεία των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, καθώς ειδικά στις κατηγορίες των λεγόμενων ταχυκίνητων προϊόντων (πρόκειται για προϊόντα που αγοράζονται συχνά από τους καταναλωτές όπως γαλακτοκομικά, ψωμί, αλλαντικά κ.ά.) οι πωλήσεις τους το 2011 διαμορφώθηκαν στα 1.439 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 4,6% σε σχέση με το 2010.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία ανά κατηγορία. Ο όγκος πωλήσεων στο λευκό γάλα υποχώρησε εκ νέου το 2011, κατά 2,4%, ενώ η αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 1% οφείλεται στο γεγονός ότι μεγάλη μερίδα των γαλακτοβιομηχανιών προχώρησε σε ανατιμήσεις, έστω και μικρές, κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης της τιμής παραγωγού στη διάρκεια του 2011 (κατά 15,23% μεσοσταθμικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Γάλακτος και Κρέατος).
Η έντονα καθοδική πορεία των πωλήσεων γιαουρτιού συνεχίστηκε και το 2011, καθώς ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε σε σχέση με το 2010 κατά 5%. Η απόφαση των εταιρειών να περικόψουν τις προσφορές είχε ως αποτέλεσμα η υποχώρηση των πωλήσεων σε αξία να είναι μικρότερη, της τάξης του 0,9%.
Το προϊόν που εμφανίζεται ιδιαιτέρως ανθεκτικό στην κρίση είναι τα ζυμαρικά, καθώς οι πωλήσεις παραμένουν στα ίδια επίπεδα με πέρυσι από πλευράς όγκου, ενώ ο τζίρος έχει καταγράψει οριακή μείωση, 0,9%.
Από την άλλη, τα μη αλκοολούχα ποτά (χυμοί-αναψυκτικά), τα αλκοολούχα (ουίσκι, βότκα, τεκίλα, τζιν και ρούμι) και οι μπίρες είναι τα είδη των οποίων οι πωλήσεις καταγράφουν ακόμη και διψήφια ποσοστά μείωσης. Ο όγκος πωλήσεων των χυμών υποχώρησε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen, κατά 10% το 2011 σε σχέση με το 2010, των αναψυκτικών κατά 7%, των αλκοολούχων ποτών κατά 15,4%, ενώ στις μπίρες η μείωση είναι 6,9%.
Μερίδα των καταναλωτών φαίνεται ότι στρέφεται στα κρασιά, τα οποία δεν επιβαρύνονται με ΕΦΚ, με συνέπεια ο όγκος πωλήσεών τους το 2011 να καταγράφει μικρή αύξηση της τάξης του 0,7%.
