Ακίνητα αξίας 300 εκατ. ευρώ που παρέμεναν «παγωμένα» στο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη πρόκειται να πωληθούν το προσεχές διάστημα από τους εκκαθαριστές, στο πλαίσιο της διαδικασίας ρευστοποίησης που προέβλεπε ο νόμος. Πρόκειται για ακίνητα που δεν αποτελούν την πρώτη κατοικία του οφειλέτη, η οποία ούτως ή άλλως προστατευόταν από τον νόμο Κατσέλη, αλλά πρόσθετη περιουσία του οφειλέτη, η οποία σύμφωνα με τον νόμο θα έπρεπε να ρευστοποιηθεί προκειμένου να καλυφθούν οι απαιτήσεις των πιστωτών.
Ο 3869/2010, γνωστός ως νόμος Κατσέλη, αποτέλεσε τον πρώτο νόμο που προστάτευε την πρώτη κατοικία του οφειλέτη. Από την πρώτη του μορφή ο νόμος προέβλεπε ότι όλη η περιουσία του οφειλέτη που δεν αποτελεί πρώτη κατοικία έπρεπε να ρευστοποιείται, ώστε να ικανοποιούνται οι πιστωτές. Η πρόβλεψη αυτή υπήρχε ρητά στο άρθρο 9. Το δικαστήριο όφειλε να διατάξει την εκποίηση, να ορίσει εκκαθαριστή και να κατευθύνει το προϊόν της πώλησης στους δανειστές. Στην πράξη, όμως, αυτό δεν συνέβη.
Η προσθήκη του άρθρου 9Α στον νόμο 3869/2010 μέσα από το νομοσχέδιο για τις σχολάζουσες κληρονομιές έρχεται να αντιμετωπίσει εκ των υστέρων αυτή τη στρέβλωση, μέσα από τη διάταξη που:
• Καταργεί φορολογικές και ασφαλιστικές ενημερότητες για την εκποίηση.
• Απαλλάσσει τη μεταβίβαση από κάθε είδους πιστοποιητικό δημόσιας αρχής.
• Διασφαλίζει το κύρος της πώλησης ανεξάρτητα από εκκρεμότητες.
• Επιβάλλει αυστηρά χρονοδιαγράμματα και δημοσιότητα.
• Δίνει ισχυρά οικονομικά κίνητρα στους εκκαθαριστές για ταχεία ολοκλήρωση.
Συγκεκριμένα προβλέπεται «η εκποίηση της περιουσίας του οφειλέτη από τον εκκαθαριστή, όπως ορίζεται από το δικαστήριο ή η ρευστοποίησή της μέσω της ελεύθερης εκποίησης, όπου ο εκκαθαριστής, πέραν όποιων άλλων πρόσφορων μέσων χρησιμοποιεί για την ανεύρεση αγοραστή, δημοσιεύει εντός τριών μηνών από τον διορισμό του στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων πρόσκληση για εκδήλωση ενδιαφέροντος και υποβολή προσφορών, η οποία περιλαμβάνει κάθε χρήσιμη πληροφορία για την περιουσία που ρευστοποιείται».
Η πρόσκληση αυτή μπορεί να επαναληφθεί από τον εκκαθαριστή έπειτα από τρεις μήνες, εφόσον δεν υποβληθούν προσφορές. Η νέα διάταξη προβλέπει ισχυρά οικονομικά κίνητρα για γρήγορη εκποίηση, δίνοντας στους εκκαθαριστές 5% αμοιβή επί του τιμήματος κάθε εκποίησης και μπόνους 0,5%, αν η διαδικασία ολοκληρωθεί μέσα σε έξι μήνες. Το κίνητρο αυτό ισχύει ακόμη και για εκκαθαριστές που έχουν ήδη διοριστεί σε παλαιές υποθέσεις και εκτιμάται ότι θα ενεργοποιήσει τη διαδικασία ταχείας εκποίησης αυτών των ακινήτων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις από τις εταιρείες διαχείρισης, τα περιουσιακά στοιχεία αυτής της κατηγορίας –ακίνητα εκτός της πρώτης κατοικίας– που δεν ρευστοποιήθηκαν ποτέ είναι συνολικής αξίας περίπου 300 εκατ. ευρώ. Τα ακίνητα αυτά έχουν δεσμευθεί δικαστικά και δεν μπορούσαν να αξιοποιηθούν από τους οφειλέτες, αλλά ούτε και να πουληθούν προς όφελος των πιστωτών. Η μη εφαρμογή της ρευστοποίησης μπλόκαρε τις απαιτήσεις για φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα από οφειλέτες που, εξ ορισμού, ήταν υπερχρεωμένοι στη συλλογή δεκάδων πιστοποιητικών από εφορίες, δήμους, ταμεία και υπηρεσίες και στην απουσία κινήτρων και ξεκάθαρου πλαισίου ευθύνης για τους εκκαθαριστές.Με τη νέα διάταξη διευκρινίζεται ότι ο εκκαθαριστής δεν υποχρεούται να προσκομίζει φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα του οφειλέτη, ούτε οποιοδήποτε πιστοποιητικό για λήψη δανείων, πιστοδοτήσεων ή χρηματοδοτήσεων ή για συναλλαγές με το Δημόσιο, με εξαίρεση το πιστοποιητικό του άρθρου 60 του ν. 5104/2024 όπου απαιτείται.
Ορίζεται επίσης ότι στις συμβάσεις μεταβίβασης που συνάπτει ο εκκαθαριστής κατά το άρθρο 9 του ν. 3869/2010 δεν απαιτείται μνεία ή προσάρτηση πιστοποιητικών φορολογικής διοίκησης, δημοσίων υπηρεσιών, οργανισμών, εταιρειών ή ΟΤΑ ούτε υπευθύνων δηλώσεων τρίτων, με περιορισμένες εξαιρέσεις. Κατ’ εξαίρεση απαιτείται προσάρτηση κτηματολογικού φύλλου, αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος και τοπογραφικού διαγράμματος όπου απαιτείται.
