Με το βλέμμα στραμμένο στις πολλά υποσχόμενες αγορές του εξωτερικού και δίνοντας έμφαση στα μεγάλα έργα και στις επενδύσεις στους κρίσιμους τομείς της ενέργειας, του τουρισμού, της τεχνολογίας, της βιομηχανίας, των logistics και της ναυτιλίας, που θα μεταμορφώσουν τις υποδομές και θα αναβαθμίσουν τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας, η Εθνική Τράπεζα υλοποιεί το πλάνο της επόμενης ημέρας.
Στόχος, όπως εξηγεί ο γενικός διευθυντής του Corporate & Investment Banking της ΕΤΕ Βασίλης Καραμούζης, είναι η Εθνική «να αλλάξει κατηγορία και να αποκτήσει σταθερή παρουσία σε αγορές που αναμένεται να διαμορφώσουν τις επενδυτικές ροές της επόμενης δεκαετίας, ενώ παράλληλα να λειτουργήσει ως καταλύτης επενδύσεων με άμεσο όφελος για την Ελλάδα».
Με την Κύπρο να εξελίσσεται σε ένα σύγχρονο κέντρο μέσα από το οποίο υλοποιούνται οι διεθνείς χρηματοδοτήσεις και τη δημιουργία θυγατρικής στη Σαουδική Αραβία, η τράπεζα επιχειρεί μία από τις πιο φιλόδοξες εξωστρεφείς κινήσεις της κατά την τελευταία δεκαετία.
Στρατηγικός μοχλός είναι η ανάπτυξη των επιχειρηματικών χρηματοδοτήσεων με διεθνή χαρακτήρα, τομέας στον οποίο η Εθνική Τράπεζα πρωτοστατεί ήδη με συνολικές χρηματοδοτήσεις ύψους περί τα 2 δισ. ευρώ.
Πρώτος σταθμός στη νέα αυτή πορεία είναι η Κύπρος, η οποία και αποτελεί πλέον τον κεντρικό κόμβο της τράπεζας για όλες τις εταιρικές σχέσεις εκτός Ελλάδας. Λειτουργώντας ως φυσική γέφυρα με τη Μέση Ανατολή, δίνει τη δυνατότητα στην Εθνική να χτίσει έναν ευέλικτο μηχανισμό που θα διαχειρίζεται τις διεθνείς της σχέσεις.
Οπως επισημαίνει ο κ. Καραμούζης, «η Κύπρος θα είναι το international hub μας για όλη την προσπάθεια εκτός Ελλάδος και στόχος είναι η Εθνική από καθαρά εγχώριο παίκτη, να μετατραπεί σε regional corporate & structured finance lender με κέντρο βάρους την Ανατολική Μεσόγειο».
Η Κύπρος αποτελεί πλέον τον κεντρικό κόμβο της τράπεζας για όλες τις εταιρικές σχέσεις εκτός Ελλάδας, λειτουργώντας ως φυσική γέφυρα με τη Μέση Ανατολή.
Επόμενο βήμα –και ακόμη πιο φιλόδοξο– είναι το «άνοιγμα» στην πολλά υποσχόμενη αγορά της Σαουδικής Αραβίας, όπου η Εθνική ιδρύει θυγατρική με άδεια advisory & arranging, γνωστή ως CMA license. Δεν πρόκειται για παραδοσιακή τράπεζα με καταθετική βάση, καθώς στόχος είναι η παροχή χρηματοδοτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών σε μεγάλα έργα και η υποστήριξη των επενδυτικών ροών από τη σαουδαραβική πλευρά, αλλά και τη Μέση Ανατολή γενικότερα προς την Ευρώπη και ειδικά προς την Ελλάδα.
Για την Εθνική Τράπεζα οι προσδοκίες είναι πολύ μεγάλες. Με ένα επενδυτικό πλάνο ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων, κολοσσιαία έργα σε ενέργεια, τουρισμό και logistics, πλήρη μεταμόρφωση της Ερυθράς Θάλασσας σε νέο διεθνές θέρετρο, μία ναυτιλιακή αγορά που εκτοξεύεται και παράλληλα μια συστηματική στρατηγική food security που οδηγεί τη χώρα σε αγορές καλλιεργήσιμης γης και σχετικών καινοτόμων εταιρειών διεθνώς, η Σαουδική Αραβία αποτελεί πρώτης τάξεως επιχειρηματικό και χρηματοδοτικό προορισμό.
Η διεθνοποίηση δεν ξεκίνησε τυχαία. Οπως εξηγεί ο επικεφαλής του Corporate Banking της ΕΤΕ, «ήταν αποτέλεσμα μιας συστηματικής δουλειάς που υλοποιήθηκε τα προηγούμενα χρόνια με τη συμμετοχή σε reverse roadshows σε σημαντικά χρηματοοικονομικά κέντρα της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, παρουσιάζοντας σε διεθνείς ομίλους συγκεκριμένα ελληνικά έργα σε ενέργεια, δίκτυα και υποδομές».
Η πρώτη μεγάλη επιτυχία αυτής της εξωστρεφούς στρατηγικής που αναπτύσσει με συνέπεια η διοίκηση του CEO της Εθνικής Παύλου Μυλωνά, ήταν το υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς δεδομένων Σαουδικής Αραβίας – Ελλάδας. Ενα project περίπου 340 εκατ. δολαρίων, το οποίο η τράπεζα χρηματοδότησε εφαρμόζοντας για πρώτη φορά Islamic finance, γεγονός που αποτελεί «διαβατήριο» και για άλλες χρηματοδοτήσεις στον αραβικό κόσμο. Η σημασία του έργου θεωρείται καθοριστική, καθώς αποτελεί τη βάση για ένα νέο δίκτυο data centers που αναπτύσσεται στη Δυτική Μακεδονία καθώς και για άλλα αντίστοιχα έργα πολλών δισεκατομμυρίων, που θα αξιοποιήσουν την πλεονάζουσα πράσινη ενέργεια της Ελλάδας.
Η πρώτη μεγάλη επιτυχία της εξωστρεφούς στρατηγικής που αναπτύσσεται ήταν το υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς δεδομένων Σαουδικής Αραβίας – Ελλάδας.
Από αυτή τη στρατηγική προήλθε μια σειρά από σημαντικές συμφωνίες: η είσοδος των SNAM, Enagas και Fluxys στη ΔΕΣΦΑ, η οποία συνοδεύτηκε με χρηματοδότηση από την Εθνική, η συνεργασία με τα Εμιράτα που έφερε την επένδυση της Masdar στην ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, καθώς και τα πρώτα βήματα σε έργα τεχνολογίας, όπως συμμετοχές σε έργα data centers με στόχο την άντληση τεχνογνωσίας.
Σήμερα, η Εθνική Τράπεζα συνεργάζεται με περίπου 20 διεθνείς τράπεζες –BNP, Santander, Deutsche Bank, Commerzbank και άλλες– ενώ διαθέτει δύο ειδικές ομάδες International που ταξιδεύουν κάθε μήνα στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα. «Εχουμε ξαναμπεί στο οικοσύστημα των international loan και capital markets, από το οποίο απείχαμε 15 χρόνια», σημειώνει ο γεν. διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της ΕΤΕ.
Εντός συνόρων, η ενέργεια και ο ψηφιακός μετασχηματισμός παραμένουν στον πυρήνα της στρατηγικής της Εθνικής. Η Ελλάδα εξελίσσεται σε βασικό κόμβο του αμερικανικού LNG και σε χώρα παραγωγής πλεονάζουσας πράσινης ενέργειας, ενώ η ΔΕΗ προωθεί έργα που συνδέουν ενεργειακή μετάβαση και data centers. Η ΕΤΕ είναι βασικός χρηματοδότης των μεγάλων ενεργειακών εταιρειών και υποδομών της χώρας –ΔΕΣΦΑ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, FSRU Αλεξανδρούπολης– και παρακολουθεί από κοντά τις νέες διασυνδέσεις που απαιτεί η αγορά. Στον τουρισμό, επίσης, η Ελλάδα έχει αναβαθμιστεί, με όλα τα κορυφαία brands να έχουν ισχυρή παρουσία στη χώρα. Η Εθνική χρηματοδοτεί σημαντικό μέρος αυτών των έργων, αλλά και κρίσιμες υποδομές όπως τα αεροδρόμια, με ενδεικτική περίπτωση το υπό κατασκευήν αεροδρόμιο στο Καστέλλι, το οποίο αναμένεται να διπλασιάσει το τουριστικό ρεύμα στην Κρήτη.
Ειδικά για τις εγχώριες χρηματοδοτήσεις, σημαντικός αλλά όχι καθοριστικός είναι ο ρόλος του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε απόλυτους αριθμούς, από τα περίπου 8 δισ. ευρώ συμβασιοποιημένων δανείων στην αγορά, η Εθνική έχει συμβασιοποιήσει σχεδόν 2 δισ., ενώ έχει εκταμιεύσει πάνω από 1 δισ., επιτυγχάνοντας το υψηλότερο ποσοστό εκταμίευσης (60%) μεταξύ των τραπεζών. Τα έργα που έχει χρηματοδοτήσει καλύπτουν μια ευρεία γκάμα μεγεθών και αντικειμένων, ξεκινώντας από μικρά φωτοβολταϊκά και φτάνοντας στο αιολικό πάρκο των 180 εκατ. ευρώ στο Βέρμιο που προμηθεύει με ενέργεια το data center της Amazon. Επιπλέον, περίπου οι μισές συμβάσεις αφορούν έργα μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Και, καθώς πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης, η εκτίμηση είναι ότι το πρόγραμμα θα απορροφηθεί κατά 70%-80% μέχρι τη λήξη του τον Αύγουστο του 2026, αλλά «η οικονομία δεν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτό». Την τελευταία διετία οι συστημικές τράπεζες εκταμιεύουν ετησίως συνολικά δάνεια 27 δισ. ευρώ και από αυτά, οι εκταμιεύσεις που σχετίζονται με το Ταμείο Ανάκαμψης είναι περί τα 2,5 δισ. Ανεξάρτητα από το εάν θα υπάρξουν νέα χρηματοδοτικά προγράμματα από την Ε.Ε. –προοπτική που θεωρείται αρκετά πιθανή– το εγχώριο τραπεζικό σύστημα είναι σε θέση να στηρίξει τις νέες επενδύσεις, υποστηρίζει ο κ. Καραμούζης, ενώ είναι σημαντικό ότι και τα επιτόκια έχουν σταθεροποιηθεί στο επίπεδο του 2%, ένα εύλογο επίπεδο για τη στήριξη των επενδύσεων.
Οι εξελίξεις και οι προοπτικές της οικονομίας, συνεπώς, αναδεικνύουν το Corporate Banking της τράπεζας σε στρατηγικό μοχλό ανάπτυξης που θα διαμορφώσει την ελληνική και περιφερειακή οικονομία την επόμενη δεκαετία. Με έμφαση στη διεθνή παρουσία, στα μεγάλα έργα και σε συνεργασίες που χτίζονται και αναπτύσσονται σε βάθος χρόνου, είναι προφανές ότι η Εθνική στοχεύει, όπως επισημαίνει ο κ. Καραμούζης, όχι μόνο στην πιστωτική ανάπτυξη αλλά και σε έναν καταλυτικό ρόλο για την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων για τη χώρα.
