Αφορμή για περιστατικά αναλγησίας και ασυδοσίας από –ελάχιστους ευτυχώς– ιδιοκτήτες που εκμισθώνουν κατοικίες έχει δώσει η επικείμενη αλλαγή στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με την οποία επιχειρείται να διευκολυνθεί η διαδικασία έξωσης μετά τη λήξη της τριετίας από την αρχική μίσθωση. Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιανουαρίου θα τεθεί σε ισχύ μια νέα διαδικασία, μέσω της οποίας θα είναι εφικτή η διαταγή απόδοσης μισθίου χωρίς να απαιτείται δικαστική απόφαση και σε περιπτώσεις ολοκλήρωσης μιας μίσθωσης, χωρίς να έχει αποχωρήσει ο ενοικιαστής (πέραν δηλαδή περιπτώσεων απλήρωτων ενοικίων κ.τ.λ.). Εφόσον, δηλαδή, δεν έχει συμφωνηθεί η ανανέωση του αρχικού συμβολαίου και έχει ολοκληρωθεί η τριετία, ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να αξιοποιεί τη ρύθμιση αυτή χωρίς να απαιτείται απόφαση δικαστηρίου, όπως ίσχυε μέχρι πρότινος. Ωστόσο, ακριβώς λόγω των διαφόρων ζητημάτων που δύνανται να προκύψουν, ο νομοθέτης έχει προβλέψει επαρκή χρόνο προκειμένου να αποφεύγονται δυσάρεστες καταστάσεις. Αρχικά, για να εκκινήσει η διαδικασία κι εφόσον οι δύο πλευρές δεν έχουν συμφωνήσει στην ανανέωση του μισθωτηρίου, ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να κοινοποιεί εξώδικο μέσω δικαστικού επιμελητή, τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από την ολοκλήρωση του συμβολαίου.
Στη συνέχεια, αντί να προσφεύγει στο δικαστήριο, ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης θα μπορεί να απευθύνεται σε ειδικό δικηγόρο, πιστοποιημένο για τον σκοπό αυτό και διορισμένο από το οικείο δικαστήριο. Αυτός θα εξετάζει τον φάκελο και θα εκδίδει τη διαταγή απόδοσης μισθίου. Εναντι αυτής, ο μισθωτής έχει δικαίωμα άσκησης ανακοπής, εκθέτοντας τις όποιες ενστάσεις και αιτιολογίες έχει. Οπως αναφέρεται σε σχετικό οδηγό που εξέδωσε η ΠΟΜΙΔΑ, με τη νέα ρύθμιση ο ενοικιαστής έχει τουλάχιστον έξι μήνες για να μεριμνήσει για τη μετεγκατάστασή του. Συγκεκριμένα έχει το τρίμηνο της εξώδικης προειδοποίησης, έχει έναν και πλέον μήνα για τη σύνταξη και υποβολή της αίτησης, ορισμό δικηγόρου από τη γραμματεία του δικαστηρίου, παράδοση, επεξεργασία, έκδοση και δημοσίευση της διαταγής, αίτηση για έκδοση του απογράφου της, σύνταξη του αντιγράφου και επίδοσή του, και έχει δύο ακόμη μήνες ως προθεσμία εκτέλεσης της διαταγής. Ωστόσο, η έλλειψη ενημέρωσης και ενδεχομένως και ο δόλος από κάποιους ιδιοκτήτες έχουν αποτελέσει αφορμή για απόπειρες έξωσης οικογενειών, ακόμη και με μικρά παιδιά, με συνοπτικές διαδικασίες. Πρόσφατα, ιδιοκτήτης ρωτούσε σε σχετικές ομάδες ιδιοκτητών αν μπορεί να προβεί σε έξωση μέσα σε ένα μήνα, μιας μονογονεϊκής οικογένειας με μικρά παιδιά, μεσούσης της σχολικής χρονιάς, μετά από μίσθωση άνω των 10 ετών και χωρίς να υφίστανται οφειλές. Ο λόγος ήταν ότι δεν είχε υπάρξει συμφωνία για αύξηση του ενοικίου κατά 30% με την ολοκλήρωση της πιο πρόσφατης τριετίας, τον επόμενο Φεβρουάριο. Ασφαλώς κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται και παράλληλα προκλήθηκε η έντονη αντίδραση και από τους περισσότερους ιδιοκτήτες-μέλη της συγκεκριμένης ομάδας, με αποτέλεσμα ο «ευαίσθητος» αυτός ιδιοκτήτης να σπεύσει να αφαιρέσει την ανάρτησή του αυτή.
Η νέα διαδικασία που θα τεθεί σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου για την έκδοση διαταγής μισθίου χωρίς δικαστική απόφαση και οι δικλίδες ασφαλείας για τους μισθωτές.
Η ρύθμιση αυτή ουσιαστικά εξυπηρετεί τον σκοπό της επιτάχυνσης της αποχώρησης ενοικιαστών, που επιχειρούσαν να καταχραστούν το σχετικό δικαίωμα, επωφελούμενοι από τη μεγάλη καθυστέρηση που συχνά παρατηρείται μέσω της δικαστικής οδού. Για παράδειγμα, στο Πρωτοδικείο Αθηνών υπάρχει περίπτωση προσφυγής στη Δικαιοσύνη για έξωση ενοικιαστή που έχει λήξει το συμβόλαιό του με αρχική ημερομηνία 6 Οκτωβρίου του 2024. Η υπόθεση έλαβε δικάσιμο τον Μάρτιο του 2025, πήρε αναβολή και θα εξεταστεί εκ νέου τον Ιούνιο του 2026. Ουσιαστικά, θα απαιτηθούν σχεδόν δύο χρόνια πέραν της αρχικής διάρκειας της μίσθωσης για να αποχωρήσει ο ενοικιαστής.
Σε άλλη περίπτωση, ιδιοκτήτης αναφέρει ότι παρότι ενημέρωσε για τη μη ανανέωση του συμβολαίου μίσθωσης πριν από ένα χρόνο, για λόγους ιδιοκατοίκησης, εντούτοις, ο μισθωτής, καθ’ όλα τυπικός μέχρι εκείνη τη στιγμή, αρνείται να αποχωρήσει. Μάλιστα, ο ιδιοκτήτης αυτός τυγχάνει και ο ίδιος ενοικιαστής και καλείται και ο ίδιος να αποχωρήσει από το σπίτι που μισθώνει για τον ίδιο λόγο. Είναι λοιπόν σαφές ότι οι πολύμηνες καθυστερήσεις αποχώρησης λόγω ολοκλήρωσης της μίσθωσης γεννούν ζητήματα.
