Στις αρχές Νοεμβρίου, ο Τζένσεν Χουάνγκ, επικεφαλής του κολοσσού της Nvidia, προκάλεσε προβληματισμό με τη δήλωσή του ότι «η Κίνα βρίσκεται μόλις μερικά νανο-δευτερόλεπτα πίσω από την Αμερική στην κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης». Προεξόφλησε, έτσι, πως ο ασιατικός γίγαντας είναι έτοιμος να νικήσει τη Δύση στη νέα τεχνολογία. Ως επικεφαλής του κολοσσού των πιο προηγμένων μικροεπεξεργαστών που χρησιμοποιούνται στα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, ο Χουάνγκ έχει μάλλον συμφέρον να υποστηρίξει κάτι τέτοιο, αλλά δεν είναι ούτε ο μόνος ούτε από τους λίγους που το πιστεύουν. Πολλοί συμμερίζονται την άποψή του, τουλάχιστον από τον περασμένο Ιανουάριο και τον αιφνιδιασμό που προκάλεσε στους τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης της κινεζικής DeepSeek, καθώς είναι εφάμιλλο των αμερικανικών και έχει πολύ χαμηλότερο κόστος.
Δεν είναι, όμως, η τεχνητή νοημοσύνη ο μόνος κλάδος στον οποίο η Κίνα κινείται με υπερηχητικές ταχύτητες. Το ίδιο κάνει και στις περισσότερες από τις κρισιμότερες τεχνολογίες της εποχής μας και είναι ορατή η πιθανότητα να αφήσει πίσω της όλον τον δυτικό κόσμο, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, σε ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα της ανθρωπότητας: την ανεξάντλητη ενέργεια που υπόσχεται να προσφέρει εν ευθέτω η πυρηνική σύντηξη. Η σύντηξη είναι σχεδόν η αντίθετη διαδικασία από αυτήν των πυρηνικών αντιδραστήρων, που διασπούν το άτομο για να παράγουν ενέργεια, καθώς η διαδικασία για την παραγωγή ενέργειας από τη σύντηξη είναι η συμπίεση των ατόμων για τη συγχώνευσή τους σε κάτι βαρύτερο. Εδώ και αρκετά χρόνια βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, εν μέρει και επειδή δεν παράγει ρύπους. Και μολονότι προσκρούει σε μεγάλες τεχνικές δυσκολίες, τείνει να φύγει πλέον από το πεδίο της επιστήμης και να βρεθεί στο πεδίο της παραγωγής και της εμπορικής εκμετάλλευσης.
Σε πρόσφατη μελέτη τους, εμπειρογνώμονες του ΜΙΤ καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η Κίνα είναι ήδη κυρίαρχη σε τρεις από τις έξι κρίσιμες τεχνικές διαδικασίες που θα δώσουν ώθηση στη σύντηξη και στην παραγωγή της σε εμπορική κλίμακα. Εκτιμούν, μάλιστα, πως σύντομα θα είναι κυρίαρχη και σε άλλες δύο από τις τεχνικές αυτές. Σύμφωνα με παρατηρητές, το πρόγραμμα του Πεκίνου για τη σύντηξη ισοδυναμεί με ένα κολοσσιαίο «Σχέδιο Μανχάταν» καθώς η Κίνα εφαρμόζει και πάλι την ίδια στρατηγική των εκτεταμένων επενδύσεων και της πυρετώδους παραγωγής με την οποία έχει εκτοπίσει τους ανταγωνιστές της από την αγορά των φωτοβολταϊκών, των μπαταριών λιθίου, των σπάνιων γαιών και των ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Σε πρόσφατη ομιλία του, ο Γουίλ Ρέγκαν, ιδρυτής της αμερικανικής νεοφυούς σύντηξης Pacific Fusion, επισήμανε πως από το 2023 η Κίνα έχει δεσμεύσει περίπου 13 δισ. δολ. σε μια συστηματική προσπάθεια να διασφαλίσει κυριαρχία στις τεχνικές βιομηχανίες που χρειάζονται για να επιτευχθεί η παραγωγή ενέργειας από σύντηξη σε μεγάλη κλίμακα. Εξέφρασε μάλιστα την εκτίμηση πως «η άνοδος της Κίνας στη σύντηξη αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την ενεργειακή κυριαρχία των ΗΠΑ». Η Κίνα έχει θέσει στόχο να έχει κατορθώσει μέχρι το 2031 την παραγωγή ενέργειας από σύντηξη ικανής να διοχετευθεί στο δίκτυο ηλεκτροδότησης.
Από το 2023 το Πεκίνο έχει δεσμεύσει 13 δισ. δολ. σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί η παραγωγή ενέργειας από σύντηξη σε μεγάλη κλίμακα.
Και την ίδια στιγμή έχει διασφαλίσει την παγκόσμια κυριαρχία της στην πυρηνική ενέργεια σε μια συγκυρία εξαιρετικά ευνοϊκή, καθώς η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση τείνει να καταρρίψει όλα τα ταμπού και να στρέψει στην πυρηνική ενέργεια τους πάντες, συμπεριλαμβανομένης της τραυματισμένης Ιαπωνίας. Στην Κίνα βρίσκονται σε λειτουργία και υπό κατασκευήν σχεδόν όσοι αντιδραστήρες υπάρχουν σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, μια και ο ασιατικός οικονομικός γίγαντας έχει κατορθώσει το ακατόρθωτο και στην πυρηνική ενέργεια: να κατασκευάζει τους αντιδραστήρες πολύ ταχύτερα και πολύ φθηνότερα από τις βιομηχανίες της Δύσης. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε το επιστημονικό περιοδικό Nature, μέσα στη δεκαετία του 2000 η Κίνα κατόρθωσε να μειώσει κατά το ήμισυ το κόστος της κατασκευής των αντιδραστήρων, ενώ στις ΗΠΑ έχει συμβεί το ακριβώς αντίθετο, και από τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα το κόστος τους έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Κατά την πάγια τακτική του, το Πεκίνο προσφέρει αμέριστη στήριξη στις βιομηχανίες της πυρηνικής ενέργειας και τρεις κρατικές κατασκευαστικές πυρηνικών μονάδων χρηματοδοτούνται με φθηνά δάνεια με εγγυήσεις και στήριξη του Πεκίνου. Ετσι μέσα στα τελευταία 12 χρόνια η Κίνα έχει κατασκευάσει 13 νέους αντιδραστήρες παρεμφερείς με τους αντιδραστήρες των ΗΠΑ και έχει υπό κατασκευήν άλλους 33. Το ίδιο χρονικό διάστημα κατασκευάστηκαν μόνο δύο νέοι αντιδραστήρες στις ΗΠΑ, που καθυστέρησαν κατά επτά ολόκληρα χρόνια, ενώ το τελικό κόστος της κατασκευής τους υπερέβη κατά 17 δισ. δολ. τον αρχικό προϋπολογισμό τους.
Στην Κίνα βρίσκονται σε λειτουργία και υπό κατασκευήν σχεδόν όσοι αντιδραστήρες υπάρχουν σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.
Προειδοποίηση
Σε πρόσφατη μελέτη τους για την πυρηνική σύντηξη, εμπειρογνώμονες του ΜΙΤ προειδοποιούν πως «οι επενδύσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες και η μεγάλη κλίμακα των διαδικασιών παραγωγής είναι όλο και περισσότερο το πλεονέκτημα της Κίνας, γι’ αυτό και πολλές κρίσιμες βιομηχανίες έχουν μεταφερθεί από τη Δύση στην Κίνα».
33
πυρηνικούς αντιδραστήρες έχει υπό κατασκευήν η Κίνα, ενώ έχει κατασκευάσει 13 από το 2013 και οι ΗΠΑ μόνον δύο.
Μεγάλες υποδομές
Περιγράφοντας τις εγκαταστάσεις της Κίνας για την πυρηνική σύντηξη, ο Μπομπ Μουμγκάαρντ, διευθύνων σύμβουλος της Commonwealth Fusion, υπογράμμισε ότι «οι εγκαταστάσεις τους είναι τόσο μεγάλες ώστε κυριολεκτικά μπορείς να τις δεις από το Διάστημα» και σημείωσε ότι «στις ΗΠΑ δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο».
295.000
βιομηχανικά ρομπότ εγκατέστησε πέρυσι η Κίνα, σχεδόν εννέα φορές περισσότερα από τις ΗΠΑ.
Το κινεζικό πρόγραμμα
Αναφερόμενος στο συντριπτικά πλουσιότερο πυρηνικό πρόγραμμα της Κίνας, ο Μαρκ Χιμπς, συνεργάτης του Ιδρύματος Carnegie και συγγραφέας βιβλίου με θέμα το πυρηνικό πρόγραμμα της Κίνας, τόνισε ότι «οι Κινέζοι κινούνται ταχύτατα καθώς βιάζονται να δείξουν στον κόσμο πως δεν μπορεί τίποτε να ανακόψει το πρόγραμμά τους».
