Το ελληνικό καλοκαίρι από τη νοσταλγία στη σύγχρονη πραγματικότητα, βρέθηκε στο επίκεντρο συζήτησης κατά την πρώτη ημέρα του συνεδρίου «REIMAGINE TOURISM 2025», το οποίο διοργανώνει η εφημερίδα «Καθημερινή» στο ΚΠΙΣΝ (Φάρος), στις 18 και 19 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με τον Στάθη Καλύβα, καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η αναφορά στο ελληνικό καλοκαίρι έχει αρκετές ρίζες. «Σίγουρα ήταν ένα τουριστικό σλόγκαν μιας προηγούμενης εποχής, αλλά έχει και μια βαθύτερη πραγματικότητα. Εχει να κάνει με την εξέλιξη του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Με τη γενιά του ’30, δηλαδή με τους ανθρώπους που τότε προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια ελληνική ταυτότητα που να βασίζεται στο συγκερασμό του μοντέρνου με το παλιό. Το ελληνικό καλοκαίρι ρίζωσε στις ψυχές των ανθρώπων και έφτασε στο πιο προχωρημένο σημείο του, το διάστημα ανάμεσα στο 1970 και 2010 όταν γενιές και γενιές Ελλήνων εφήβων μπόρεσαν να διαμορφωθούν περνώντας καλοκαίρια ανέμελα και φθηνά, διαμορφώνοντας τον ψυχισμό τους».
Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει. «Υπάρχει ένας μεγάλος πειραματισμός. Το μοντέλο που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας πιστεύω ότι δεν έχει μέλλον. Ο τουρισμός θα πέσει θύμα της δημοφιλίας του», σημείωσε ο κ. Καλύβας. Ο ίδιος ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θα περάσουμε από το μάρκετινγκ σε ένα μοντέλο επιλογής της πελατείας μας. Όπως συμβαίνει στη Βενετία και σε άλλα μέρη, θα υπάρξει ένα εισιτήριο. Το μοντέλο που χαράζει αυτόν τον δρόμο είναι το Μπουτάν, το οποίο έχει ένα πολύ υψηλό τέλος εισόδου».
Πόσο όμως ενδιαφέρει τον τουριστικό κλάδο η διατήρηση της ταυτότητας; Απαντώντας στην ερώτηση, ο Γιάννης Ρέτσος, CEO Electra Hotels & Resorts, πρόεδρος ΔΣ του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) ανέφερε ότι ο τουρισμός δουλεύει πάνω στην ταυτότητα και απόδειξη είναι ότι πριν από την πανδημία, το brand Ελλάδα ήταν στις πέντε θέσεις παγκοσμίως, μια θέση που διατήρησε σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας και παραμένει έως σήμερα. «Δεν υπάρχει περίπτωση στη σημερινή πραγματικότητα, να μπορείς να είσαι μια ισχυρή τουριστική δύναμη αν δεν έχεις ένα πολύ ισχυρό brand» τόνισε ο κ. Ρέτσος, συμπληρώνοντας ότι «τα στοιχεία και τα χαρακτηριστικά του ελληνικού brand βασίζονται στην επαφή με τον Ελληνα, με τον ντόπιο, τον ήλιο, τη θάλασσα, τα παραδοσιακά στοιχεία».
Κληθείς να σχολιάσει εάν απειλεί την ταυτότητα της Ελλάδας η ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας, ο ίδιος εκτίμησε ότι χρειάζεται στρατηγική από την κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση για να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις που θα φτιάξουν ένα τουριστικό προϊόν με ισχυρή ταυτότητα, ανταγωνιστικότητα, το οποίο θα βοηθήσει τον τουρισμό να εξελιχθεί βιώσιμα, έτσι όπως επιτάσσουν οι συνθήκες του σήμερα. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη βελτίωσης των υποδομών, σημειώνοντας ότι ένα μέρος με κακές υποδομές μεταφοράς, ελλιπή δίκτυα κοινής ωφέλειας και αδυναμία διαχείρισης των αποβλήτων του, όσο ταλαιπωρεί τον κάτοικό του άλλο τόσο ταλαιπωρεί και τον επισκέπτη του. «Χρειάζονται επενδύσεις σε υποδομές. Επενδύσεις όμως χωρίς στρατηγική κινδυνεύουν να είναι χωρίς αντίκρισμα» υπογράμμισε.
Εστιάζοντας στον όρο «βιώσιμος» τουρισμός, ο Δημήτρης Καραβέλλας, γενικός διευθυντής WWF Ελλάς ανέφερε από το βήμα του συνεδρίου ότι «ο βιώσιμος τουρισμός λαμβάνει πλήρως υπόψη τις τρέχουσες και μελλοντικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις, καλύπτοντας τις ανάγκες των επισκεπτών, της βιομηχανίας, του περιβάλλοντος και των κοινοτήτων υποδοχής».
Ο κ. Καραβέλλας υποστήριξε ότι υπάρχουν πολλοί επιβαρυμένοι προορισμοί φέρνοντας ως παράδειγμα τις Κυκλάδες και τόνισε ότι «καλό θα ήταν να αρχίσουμε να βλέπουμε συνολικά το αποτύπωμα του ελληνικού τουρισμού, να βλέπουμε πώς αυτό μετριέται ώστε να μπορέσουμε να το διαχειριστούμε. Επίσης, θα πρέπει να δούμε για μια σειρά από τομείς πού μπορεί ο τουρισμός στην Ελλάδα να μειώσει το αποτύπωμά του. Να συνεχίσει δηλαδή να φέρνει κέρδος αλλά να προκαλεί μικρότερη ζημιά».
