Μια ακόμη μεγάλη πρόταση αναθεώρησης του Ταμείου Ανάκαμψης, της τάξεως του 1,5 δισ. ευρώ περίπου, υπέβαλε η κυβέρνηση στην Κομισιόν την περασμένη εβδομάδα, σε μια προσπάθεια να μη χαθούν τα υπόλοιπα 5,82 δισ. ευρώ των επιχορηγήσεων και τα 6,3 δισ. ευρώ των δανείων που δικαιούται η Ελλάδα έως το τέλος του Ταμείου, τον Αύγουστο του 2026.
Είχε προηγηθεί, τον Ιούλιο, μια αναθεώρηση 800 εκατ. ευρώ περίπου. Μέσα σε έξι μήνες, δηλαδή, περίπου 2,3 δισ. ευρώ άλλαξαν και αλλάζουν χέρια, καθώς ο χρόνος μετράει αντίστροφα και δεν μπορεί να περιμένει τη συχνά αργοκίνητη μηχανή παραγωγής δημοσίων έργων στην Ελλάδα, την επενδυτική διστακτικότητα, την έλλειψη ενδιαφέροντος για ψηφιακές επενδύσεις, την κάλυψη των χρόνιων αδυναμιών της τοπικής αυτοδιοίκησης. Γιατί αυτά είναι λίγο-πολύ τα προβλήματα που καθιστούν ανέφικτα τα αρχικά χρονοδιαγράμματα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πίεσε, όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και τις άλλες χώρες που επωφελούνται από το Ταμείο, να «ξεφορτωθούν» τα έργα που δεν θα προλάβουν να ολοκληρωθούν και στη θέση τους να εντάξουν άλλα που «τρέχουν» γρήγορα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι και η ίδια η Κομισιόν δέχθηκε πιέσεις από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο να εκταμιεύει ελέγχοντας αυστηρά τις δαπάνες. Κάπως έτσι, μια αναθεώρηση που επρόκειτο να είναι μικρή και διορθωτική έγινε μεγάλη. Υποσχέσεις δόθηκαν ότι κάποια από τα «κομμένα» έργα θα μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν από άλλους κοινοτικούς ή εθνικούς πόρους.
Μεταξύ των έργων των οποίων ο προϋπολογισμός περικόπηκε ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες από τις ελληνικές αρμόδιες αρχές, οι λεγόμενες «εμβληματικές επενδύσεις», που θα προωθούσαν την πράσινη οικονομία και την υψηλή τεχνολογία. Η περικοπή έφτασε τα 150 εκατ. ευρώ. Ανάλογο ποσό μεταφέρθηκε στο πρόγραμμα «Προλαμβάνω» για τις προληπτικές ιατρικές εξετάσεις. Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι είναι σημαντικό πρόγραμμα, αλλά δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί παραγωγικό. Επιπλέον, τίθεται το ερώτημα τι θα γίνει μετά, όταν θα διακοπούν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το πρόγραμμα «Απόλλων», 100 εκατ. ευρώ, για την παροχή φθηνού ρεύματος από τους ΟΤΑ, απεντάχθηκε εντελώς. Αντίστοιχο ποσό προστέθηκε στο πρόγραμμα για την επεξεργασία λυμάτων.
Επίσης, απεντάχθηκαν έργα ΣΔΙΤ αρδευτικών δικτύων, περίπου 130 εκατ. ευρώ, και στη θέση τους εντάχθηκαν ενεργειακά έργα.
Ακόμη 200 εκατ. ευρώ κατευθύνθηκαν στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» για δημοτικά έργα, όπως η ηλεκτροκίνηση και η ύδρευση.
Στα νέα έργα που μπήκαν στον τελευταίο γύρο του Ταμείου περιλαμβάνεται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο χαρακτηρισμός των δημοτικών οδών σε όλη την επικράτεια, που αποτελεί προϋπόθεση για να λυθεί το θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης.
Το «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου», ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε φιλόδοξα με 400 εκατ. ευρώ μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, δεν προχώρησε και «βλέπει» τον προϋπολογισμό του να περικόπτεται στα 60 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό θα μεταφερθεί στο Invest EU και στην Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων.
Επιπλέον, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, ενισχύεται με πέμπτο κύκλο το πρόγραμμα δασικής προστασίας Antinero, ενώ διευρύνεται με νέες τεχνολογίες που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη το Ψηφιακό Σχολείο και διευρύνεται το Gigabit Voucher που φέρνει την οπτική ίνα μέχρι το σπίτι.
Σε περικοπές οδηγούνται και οι ιδιωτικές επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας.
Η κυβέρνηση περιμένει το οριστικό πράσινο φως –η κατ’ αρχήν έγκριση της Κομισιόν έχει δοθεί– για την εκταμίευση της 6ης δόσης επιχορηγήσεων 2,1 δισ. ευρώ. Μαζί με αυτήν οι εκταμιεύσεις επιχορηγήσεων θα φτάσουν τα 12 δισ. ευρώ σε σύνολο 18,2 δισ. ευρώ. Επίσης, έχουν εισπραχθεί 11,4 δισ. ευρώ δανείων σε σύνολο 17,7 δισ. ευρώ. Επομένως, συνολικά, μετά την είσπραξη της 6ης δόσης επιχορηγήσεων, η Ελλάδα θα έχει πάρει 23,44 δισ. ευρώ ή το 65% του συνολικού προϋπολογισμού.
Η αναθεώρηση αναμένεται να εγκριθεί στις 12 Δεκεμβρίου στο ECOFIN και τον ίδιο μήνα στοχεύει η κυβέρνηση να καταθέσει το 7ο αίτημα επιχορηγήσεων και το 6ο αίτημα δανείων.
