Η Ελλάδα εμφανίζει ενεργειακά, αυτό το διάστημα, δύο εικόνες. Παραδόξως αντικρουόμενες. Από τη μια «μεταμορφώνεται» σε πύλη μεταφοράς αμερικανικού LNG μέσω των τερματικών σταθμών στη Ρεβυθούσα και στην Αλεξανδρούπολη. Ενα όνειρο δεκαετιών γίνεται πραγματικότητα και θα το εμπεδώσουμε και με το παραπάνω όλοι μέσα στην εβδομάδα που έρχεται, με τη σύνοδο της Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας. Παρουσία δύο Αμερικανών υπουργών στην Αθήνα αναμένεται να «κλειδώσει» ο νέος ρόλος της χώρας ως διαμετακομιστικού κόμβου φυσικού αερίου προς την Ανατολική Ευρώπη, αλλά και να υπογραφούν σημαντικές συμφωνίες αγοράς αμερικανικού LNG από ελληνικές εταιρείες. Εξέλιξη κάτι παραπάνω από σημαντική, καθώς οι υποδομές και η χώρα συνολικά αποκτά ρόλο-κλειδί. Οι ΗΠΑ βλέπουν και επενδύουν σε μια περίοδο που τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η «συνταγή» μοιάζει απλή. Αποχωρεί το ρωσικό αέριο και εισέρχεται το πιο ευέλικτο αμερικανικό LNG. Η Ελλάδα δεν «βρίσκει» απλώς νέο προμηθευτή. Βρίσκει νέο ρόλο και νέες υποχρεώσεις. Πρέπει να εξασφαλίσει ότι οι υποδομές θα λειτουργήσουν, ότι οι ροές θα είναι αξιόπιστες και ότι η τιμή δεν θα εκτοξευτεί. Δηλαδή, το να γίνουμε ενεργειακός κόμβος έχει τη σημασία του, αλλά σημαντικότερο είναι να εξασφαλιστούν καλές τιμές, συμβόλαια και εγχώρια προστιθέμενη αξία.
Και κάπου εδώ έρχεται η δεύτερη εικόνα, η βιομηχανία και το κόστος ενέργειας. Ενώ τα μεγάλα deals και οι κόμβοι «λαμπυρίζουν», για τις ελληνικές ενεργοβόρες επιχειρήσεις η υπόθεση «μείωση ενεργειακού κόστους» φαίνεται να ανήκει σε μια… άλλη πραγματικότητα, πιο μακρινή. Οι ελληνικές βιομηχανίες συνεχίζουν να πληρώνουν κόστος ενέργειας σημαντικά υψηλότερο από τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους και αυτό το πληρώνει όλη η οικονομία. Το περιβόητο «ιταλικό μοντέλο» (Contracts for Difference για σταθερές τιμές ρεύματος) έχει προ πολλού παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες. Επίσης, παρά τις δεσμεύσεις και τις εξαγγελίες μόλις πριν από 30 ημέρες από τον ίδιο τον πρωθυπουργό από το βήμα της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ, αναζητούνται ακόμα τα 200 εκατ. ευρώ που ανακοινώθηκαν για επενδύσεις και στήριξη της βιομηχανίας. Ως αποτέλεσμα, οι ελληνικές επιχειρήσεις πληρώνουν την ενέργεια με όρους που φέρνουν υψηλότερη τιμή σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και χάνουν συνεχώς σε ανταγωνιστικότητα. Με λίγα λόγια, ο «θησαυρός» αποδείχθηκε για την ώρα άνθρακας. Οι υποσχέσεις για σταθερά τιμολόγια, αντισταθμίσεις και κίνητρα απλώς δεν προχώρησαν. Την ώρα που η Ελλάδα παίζει σε διεθνές επίπεδο ρόλο μεγάλου παίκτη, στο εσωτερικό της συνεχίζει να λειτουργεί με ζημία.
Η μεγάλη συμφωνία για αμερικανικό LNG είναι ευκαιρία. Το χαμηλότερο κόστος ενέργειας στις ελληνικές επιχειρήσεις, όμως, ακόμη εκκρεμεί.
Προφανώς το να γίνεις κόμβος και ειδικά ενεργειακός είναι καλό. Το να είσαι όμως κόμβος και να πληρώνεις την ενέργεια που καταναλώνεις ακριβότερα από τους ανταγωνιστές σου είναι τουλάχιστον παράδοξο.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Το διπλωματικό και γεωπολιτικό momentum είναι εξαιρετικά σημαντικό. Η μεγάλη συμφωνία για αμερικανικό LNG είναι ευκαιρία. Το χαμηλότερο κόστος ενέργειας στις ελληνικές επιχειρήσεις, όμως, ακόμη εκκρεμεί. Το αν θα αποδώσουν ισορροπημένα και τα δύο δεν θα κριθεί στο Ζάππειο την επόμενη Πέμπτη και Παρασκευή, αλλά τις επόμενες δεκαετίες στους λογαριασμούς ρεύματος και στις εξαγωγές παραγόμενων ελληνικών προϊόντων.
