Την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2025, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ενέκρινε το πληροφοριακό δελτίο για την προαιρετική δημόσια πρόταση που υπέβαλε η Euronext για την απόκτηση του συνόλου των μετοχών της EXAE, σε μια συγκυρία όπου το Χρηματιστήριο Αθηνών αναμένεται να αποκτήσει νέο κύρος διεθνώς, μετά την πρόσφατη αναβάθμιση από τον οίκο FTSE Russell σε «ανεπτυγμένη αγορά», με ισχύ από τις 21 Σεπτεμβρίου 2026.
Μέσω της δημόσιας πρότασης –η περίοδος αποδοχής της οποίας λήγει στις 17 Νοεμβρίου 2025– η Euronext επιδιώκει την ενσωμάτωση της ΕΧΑΕ στο πανευρωπαϊκό «οικοσύστημά» της, στο πλαίσιο του στρατηγικού πλάνου της «Innovate for Growth 2027», ενισχύοντας έτσι την παρουσία της στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και αναδεικνύοντας το Χρηματιστήριο Αθηνών σε κέντρο για την εισαγωγή εταιρειών της ευρύτερης περιοχής. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στη διαχρονική επιδίωξη της Euronext να διευρύνει το γεωγραφικό της αποτύπωμα στη Μεσόγειο, όπως στα τέλη του 2019 με το Χρηματιστήριο της Μαδρίτης, χωρίς ωστόσο η προσπάθεια εκείνη να ευοδωθεί.
Ο στόχος είναι ξεκάθαρος: το Χρηματιστήριο της Αθήνας να «παίξει» σε μεγαλύτερη σκηνή, με κοινή πλατφόρμα συναλλαγών, ενιαίες μετασυναλλακτικές διαδικασίες και πρόσβαση σε ένα διευρυμένο δίκτυο επενδυτών.
Ο όμιλος Euronext αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο διακρατικό χρηματιστηριακό όμιλο στην Ευρώπη, λειτουργώντας χρηματιστήρια σε επτά χώρες και συγκεντρώνοντας στις αγορές του περισσότερες από 1.900 εισηγμένες εταιρείες, ενώ η συνολική κεφαλαιοποίηση ξεπερνάει τα 6 τρισ. ευρώ. Η δύναμή του δεν περιορίζεται μόνο στο μέγεθος, αλλά και στο επιχειρηματικό μοντέλο που υιοθετεί: ενιαία δεξαμενή ρευστότητας μέσω μιας ενιαίας πλατφόρμας διαπραγμάτευσης (Optiq), εναρμονισμένες προϋποθέσεις εισαγωγής και ενοποιημένες διαδικασίες εκκαθάρισης (Euronext Clearing), καθώς και ένα δίκτυο Κεντρικών Αποθετηρίων Τίτλων (Euronext Securities) με συγκλίνουσες τεχνολογίες, που επιτρέπουν στους επενδυτές να έχουν πρόσβαση σε πολλαπλές ευρωπαϊκές αγορές μέσα από ένα ενιαίο σύστημα. Η επικείμενη εξαγορά της ΕΧΑΕ δεν είναι η πρώτη του είδους, καθώς έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά από προηγούμενες κινήσεις. Βασισμένη σε ένα ομοσπονδιακό μοντέλο «united in diversity», η στρατηγική επέκτασης του ομίλου της Euronext τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει την πρόθεσή του να λειτουργήσει ως «κορμός» μιας κατά το δυνατόν ενοποιημένης ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς, που συνιστά στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα επόμενα χρόνια.
Ενδεικτικά, η εξαγορά του Χρηματιστηρίου του Μιλάνου το 2021 αποτέλεσε ορόσημο, καθώς ενσωμάτωσε στον όμιλο μία από τις μεγαλύτερες αγορές της Ευρώπης, με ισχυρή παρουσία σε ομόλογα, παράγωγα και θεσμικούς επενδυτές. Η απόκτηση της Borsa Italiana, έναντι 4,444 δισ. ευρώ, διαμόρφωσε τα κέρδη του ομίλου Euronext στα 249 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021, ανεβάζοντας έτσι τη συνολική κεφαλαιοποίηση κατά 5,2%, ενώ η ολοκλήρωση της ενσωμάτωσής της στην πλατφόρμα Optiq ενίσχυσε τη λειτουργικότητα και τη θέση της Euronext ως ηγέτη στις δευτερογενείς αγορές της Ευρώπης, με ημερήσιες συναλλαγές αξίας 12,2 δισ. ευρώ σε μετοχές και ETFs. Στο ίδιο πλαίσιο στρατηγικής επέκτασης, η εξαγορά του Χρηματιστηρίου του Οσλο το 2019 ενίσχυσε το αποτύπωμα της Euronext στον τομέα της ενέργειας, των ναυτιλιακών εταιρειών και των προϊόντων πρώτων υλών, και εν γένει στη σκανδιναβική αγορά. Αντίστοιχα, η απόκτηση του Χρηματιστηρίου του Δουβλίνου το 2018, κορυφαίου παγκοσμίως στη διαπραγμάτευση ομολόγων και επενδυτικών κεφαλαίων, επέκτεινε σημαντικά τη δραστηριότητα του ομίλου σε αυτές τις αγορές, εδραιώνοντας τη Euronext ως ηγέτιδα δύναμη στις διεθνείς εισαγωγές ομολόγων, παρά τις αρχικές προκλήσεις που εμφανίστηκαν στην αγορά.
Οι συνέπειες της εξαγοράς για την ελληνική αγορά: περισσότερη ρευστότητα μέσω μιας ενιαίας πλατφόρμας διαπραγμάτευσης, ευκολότερες εισαγωγές και δευτερογενείς εκδόσεις, μεγαλύτερη έκθεση σε διεθνείς θεσμικούς επενδυτές και μικρότερο κόστος συναλλαγών. Οπως έδειξαν και οι προηγούμενες εξαγορές, η πρόσβαση αναμένεται να ανοίξει και «προς τα έξω», μέσω διεθνών brokers.
Εκτιμήσεις της αγοράς «βλέπουν» θετικές συνέργειες για τον όμιλο Euronext και την ΕΧΑΕ, με άνοδο ενδιαφέροντος και κερδοφορίας τα επόμενα χρόνια. Οπως αναφέρεται και σε σχετική έκθεση της Bank of America, η επικείμενη συναλλαγή πρόκειται να ωφελήσει σημαντικά και τις δύο πλευρές, καθώς εκτιμάται ότι οι ετήσιες συνέργειες από την εξαγορά θα φθάσουν στα 12 εκατ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2028, ή περίπου στο 40% του εκτιμώμενου EBITDA της ΕΧΑΕ για το 2025. Παράλληλα, κατόπιν εξαγοράς, αναμένεται ότι τα κέρδη της ΕΧΑΕ ανά μετοχή θα αυξηθούν κατά 1% το 2026 και η συνολική κερδοφορία της κατά 6%, προσδίδοντας μεγαλύτερη δυναμική στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Η στρατηγική επέκτασης του ομίλου της Euronext τα τελευταία χρόνια αποδεικνύει την πρόθεσή του να λειτουργήσει ως «κορμός» μιας κατά το δυνατόν ενοποιημένης ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς.
Για τις εταιρείες, τόσο τις μεγάλες όσο και τις μικρομεσαίες (SMEs), το όφελος είναι πρακτικό: Καλύτερη πρόσβαση σε θεσμικούς επενδυτές, προγράμματα προετοιμασίας για πρωτογενείς εισαγωγές («IPOready») και μεγαλύτερη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων με ταχύτερες διαδικασίες. Επιπλέον, οι κανόνες εισαγωγής αναμένεται να ευθυγραμμιστούν με τα ευρωπαϊκά πρότυπα του ομίλου Euronext, διατηρώντας τις εθνικές ιδιαιτερότητες και βελτιώνοντας τις επενδυτικές συνθήκες.
Αναφορικά με το «back office», ως μέλος της Euronext η ΕΧΑΕ θα παύσει να λειτουργεί ως απομονωμένο οικοσύστημα. Για την εκκαθάριση των συναλλαγών όλων των ροών των αγορών που ανήκουν στον όμιλο, η Euronext βασίζεται σε έναν ενιαίο φορέα εκκαθάρισης, τη Euronext Clearing. Με την ενσωμάτωση της ΕΧΑΕ αναμένεται πως οι ελληνικοί τίτλοι θα ενταχθούν σε αυτό το ενιαίο σύστημα. Παράλληλα, το Ελληνικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων αναμένεται να ενταχθεί μελλοντικά στο –υπό ανάπτυξη κατά τον παρόντα χρόνο– πρόγραμμα «Euronext Securities Convergence», το οποίο, μέσω μιας ενιαίας πλατφόρμας διακανονισμού, θα προσφέρει τη συντονισμένη λειτουργία όλων των κεντρικών αποθετηρίων του ομίλου. Μάλιστα, με αυτή την πρωτοβουλία η Euronext κάνει ένα αποφασιστικό βήμα στην προσπάθειά της να συμβάλει στην οικοδόμηση του σκελετού της Ευρωπαϊκής Ενωσης Επενδύσεων και Αποταμίευσης, διασφαλίζοντας ότι η ελληνική αγορά θα είναι ένα βήμα πιο κοντά στην προσαρμογή στις κανονιστικές αλλαγές και ιδίως στην επικείμενη μετάβαση της Ε.Ε. στο σύστημα Τ+1 settlement από τον Οκτώβριο του 2027.
Πρακτικά, περισσότερα μάτια θα «βλέπουν» το Χρηματιστήριο Αθηνών. Η συμμετοχή διεθνών brokers και η ενιαία δεξαμενή ρευστότητας αναμένεται να αυξήσουν τη ρευστότητα και τους όγκους συναλλαγών. Αντίστοιχα, οι επενδυτές θα μπορούν να αγοράζουν και να πωλούν ελληνικούς και ξένους τίτλους με τις ίδιες διαδικασίες και τεχνολογία όπως των αγορών σε Μιλάνο, Οσλο ή Δουβλίνο, μειώνοντας κόστος και ρίσκο, καθιστώντας έτσι πιο αποτελεσματική τη διαπραγμάτευση.
Με αυτά τα δεδομένα, η αγορά στρέφει τώρα το βλέμμα της στη συμμετοχή των μετόχων για την ολοκλήρωση της δημόσιας πρότασης, η οποία και αναμένεται να καθορίσει τον νέο ρόλο του Χρηματιστηρίου Αθηνών στον ευρωπαϊκό χρηματοοικονομικό χάρτη. Αν όλα κυλήσουν σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της Euronext, η Αθήνα θα εξασφαλίσει ελκυστικότερες επενδυτικές συνθήκες και θα έχει την ευκαιρία να ανέβει ευκολότερα κατηγορία ανάμεσα στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές.
*Ο κ. Γιώργος Μπερσής είναι Managing Partner, Potamitis Vekris.
*Η κ. Μαριαλένα Ντελέκου είναι Αssociate, Potamitis Vekris.
