Κανείς στις Βρυξέλλες δεν πρέπει να τρέφει ψευδαισθήσεις για τη θέση της Ευρώπης στον παγκόσμιο αγώνα της τεχνητής νοημοσύνης. Είναι σαφές ότι η Ε.Ε. υστερεί σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα σχεδόν σε κάθε πιθανό μετρικό στοιχείο. Μια δέσμευση για επενδύσεις 1 δισ. ευρώ που αποκάλυψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη δεν θα κάνει πολλά για να αλλάξει κάποιο από αυτά. Ωστόσο, υπάρχουν, τουλάχιστον, κάποια στοιχεία ενός βιώσιμου σχεδίου. Μόνο μια χούφτα ευρωπαϊκές εταιρείες είναι σημαντικές στην παγκόσμια βιομηχανία τεχνητής νοημοσύνης. Ο ολλανδικός όμιλος ASML, αξίας 400 δισ. δολαρίων για παράδειγμα, κατασκευάζει μηχανήματα που μπορούν να εκτυπώνουν κυκλώματα σε τσιπ και πρόσφατα επένδυσε στον γαλλικό κατασκευαστή μοντέλων μεγάλης γλώσσας Mistral με αποτίμηση 14 δισ. δολαρίων. Η γερμανική SAP, αξίας 320 δισ. δολαρίων, εν τω μεταξύ, βοηθά τις επιχειρήσεις να πλοηγηθούν στον τολμηρό νέο κόσμο των ΑΙ agents. Πέρα από αυτό, υπάρχουν ελάχιστα. Δεν υπάρχει κορυφαίος Ευρωπαίος σχεδιαστής τσιπ όπως η Nvidia, και δεν είναι σαφές πώς θα μπορούσε το μπλοκ να δημιουργήσει. Αυτό μπορεί να συγκριθεί με την Κίνα, όπου η Huawei, η Alibaba και άλλοι κάνουν βήματα προόδου στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η Ευρώπη εξαρτάται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ για υπηρεσίες cloud computing, γι’ αυτό και πολλές εταιρείες της καταλήγουν να αλληλεπιδρούν με τα πιο πρόσφατα μοντέλα. Το Azure της Microsoft, το AWS της Amazon και το Google Cloud της Alphabet ελέγχει περίπου το 70% της ευρωπαϊκής αγοράς, με μόνο το 15% να κατέχεται από τοπικούς παίκτες, σύμφωνα με στοιχεία του Synergy Research Group. Εν τω μεταξύ, οι ιδιωτικές επενδύσεις σε ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνητής νοημοσύνης είναι αργές και το χάσμα με τις ΗΠΑ διευρύνεται λόγω και της πρόσφατης εκστρατείας συγκέντρωσης κεφαλαίων και επενδύσεων από την OpenAI.
Το ερώτημα είναι τι μπορούν να κάνουν οι Βρυξέλλες για όλα αυτά. Μια κίνηση, που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, είναι να διατεθεί 1 δισ. ευρώ χρηματοδότησης για την ενίσχυση της υιοθέτησης της τεχνητής νοημοσύνης. Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε ανακοίνωσή της, κατονόμασε τους τομείς της ρομποτικής, της υγειονομικής περίθαλψης, της ενέργειας και της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ενώ τα χρήματα είναι ελάχιστα για τα αμερικανικά πρότυπα, η ιδέα είναι γενικά σωστή. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων της Γερμανίας και της Γαλλίας, έχουν αξιόλογες βιομηχανικές εταιρείες, όπως αυτοκινητοβιομηχανίες και εταιρείες κοινής ωφελείας, ενώ οι κυβερνήσεις προσπαθούν επίσης να αναπτύξουν την τοπική αμυντική βιομηχανία. Εάν το μπλοκ δεν έχει παγκόσμια σημασία στην κατασκευή των πιο έξυπνων μοντέλων ή υπηρεσιών, ίσως μπορεί να ηγηθεί στις βιομηχανικές εφαρμογές. Η συνεργασία μεταξύ ASML και Mistral, που επικεντρώνεται στην ανάπτυξη συγκεκριμένων χρήσεων ΑΙ στην κατασκευή ημιαγωγών, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ενα άλλο λογικό σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε είναι το ταλέντο. Με τις ΗΠΑ να εξετάζουν πολιτικές που θα μπορούσαν να δυσκολέψουν τη ζωή των ξένων εργαζομένων, η Ευρώπη μπορεί να αποκτήσει πλεονέκτημα. Ενα τεράστιο εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί, βέβαια, είναι το κόστος της ενέργειας, το οποίο αποτελεί μη διαπραγματεύσιμο στοιχείο κατά την κατασκευή και χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη μπορεί να είναι υπερδιπλάσιες από ό,τι στις ΗΠΑ και στην Κίνα, σύμφωνα με την έκθεση ανταγωνιστικότητας του Μάριο Ντράγκι το 2024. Ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός πρότεινε μια σειρά από πιθανές λύσεις, συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων σε πράσινη ενέργεια. Ενα σημάδι προόδου είναι ότι η Επιτροπή φαίνεται να βρίσκεται σε εγρήγορση σχετικά με τους κινδύνους της επαχθούς ρύθμισης της τεχνητής νοημοσύνης και επιδιώκει να διευκολύνει τη ζωή των startups.
