Ο προϋπολογισμός του 2026 είναι κατά κάποιον τρόπο ένα μικρό θαύμα δημοσιονομικής ισορροπίας. Υπόσχεται ανάπτυξη, κοινωνικές παροχές, επενδύσεις, φοροελαφρύνσεις και, το σημαντικότερο, δημοσιονομική ευθύνη. Και όμως, πίσω από τις «βελτιωμένες προβλέψεις» κρύβεται μια απλή αλήθεια: το κράτος παραμένει πανάκριβο, στοιχίζει πλέον πάνω από 110 δισ. ευρώ και τον λογαριασμό του συνεχίζει να τον πληρώνει ο πολίτης.
Το προσχέδιο προβλέπει φορολογικά έσοδα πάνω από 73 δισ. ευρώ. Το κυριότερο όλων είναι ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να φτάσει στο 2,8% το 2026, όταν η δέσμευσή μας έναντι των ευρωπαϊκών αρχών φτάνει στο 2,4%. Ακόμη περισσότερο, προβλέπει ότι θα φτάσει στο 3,6% το 2025, επίσης με στόχο 2,4%.
Το κράτος μάς λέει από σήμερα Οκτώβριο μήνα ότι θα εισπράξει περίπου 3 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα προβλέπει η συμφωνία για το χρέος και το πλεόνασμα φέτος και άλλο ένα δισ. το 2026. Αυτό θα το πληρώσουμε εμείς, απλά γιατί έχουμε γεμίσει την οροφή δαπανών και ενώ το ξέρουμε, προφανώς νωρίτερα, δεν μειώνουμε και άλλο τους φόρους. Και αυτό θα συμβεί για τρίτη στη σειρά χρονιά. Το 2024 με μικρότερο στόχο (2,1%) το πρωτογενές είχε ανέλθει στο 4,8% του ΑΕΠ. Είχαμε μια υπέρβαση που ξεπερνούσε τα 6 δισ. ευρώ έναντι του στόχου.
Εως το 2023 η κυβέρνηση με συνεχείς κοινωνικές μεταβιβάσεις (επιδόματα, μικρές μειώσεις φόρων), αλλά όχι με τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, προσπαθούσε να ενισχύσει το εισόδημα υπερκαλύπτοντας τον πληθωρισμό. Η υπεραπόδοση των φόρων της προηγούμενης δεκαετίας που επιβάλλονται σε συνεχώς αυξανόμενο ΑΕΠ, δεν φαινόταν. Μόλις προέκυπτε δημοσιονομικός χώρος, αυτά μοιράζονταν. Από τη στιγμή που ο πληθωρισμός άρχισε να επιβραδύνει, σε συνδυασμό και με την επιστροφή των δημοσιονομικών κανόνων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτές οι μεταβιβάσεις περιορίστηκαν. Μπήκαν υπό τον έλεγχο της οροφής δαπανών. Τα ταμεία όμως συνέχισαν να γεμίζουν και ο προϋπολογισμός να υπεραποδίδει. Πολλά από τα χρήματα που συγκεντρώνονταν (και συγκεντρώνονται) δεν μπορούσαν να γίνουν δαπάνες και ως εκ τούτου «φαίνονται». Αποτελούν προϊόν μιας επιτυχίας, τα οφέλη της οποίας κανείς δεν απολαμβάνει.
Πρόκειται για πολλά λεφτά που φεύγουν κάθε χρόνο από τις τσέπες μας, χωρίς να προβλέπεται από την τρέχουσα οικονομική πολιτική, συντηρώντας ένα υψηλό και πλέον άχρηστο αποθεματικό (κοντά στα 40 δισ. ευρώ). Αυτό γίνεται με την προοπτική να χρησιμοποιηθούν για έναν σημαντικό και ευγενή σκοπό, την αποπληρωμή του χρέους. Μόνο που ελάχιστα ενημερώνεται για αυτό ο πολίτης, που το πληρώνει με περισσότερους από όσο του αναλογούν φόρους…
