Υστερα από 14 χρόνια ταλαιπωρίας στα ελληνικά δικαστήρια, φαίνεται ότι η καφκαϊκή περιπέτεια του πρώην προέδρου ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου φτάνει στο τέλος της. Αφού κατηγορήθηκε για δήθεν «φούσκωμα» του ελλείμματος του 2009, που κύκλοι της Νέας Δημοκρατίας θεώρησαν ότι εξώθησε τη χώρα βαθύτερα στη λιτότητα, το Συμβούλιο Εφετών τον απάλλαξε για τρίτη(!) φορά το 2019, ύστερα από απανωτές διώξεις τα προηγούμενα χρόνια με στόχο την επίτευξη καταδικαστικής απόφασης. Αλλά το δικαστικό σίριαλ δεν έκλεισε εκεί: στην παράλληλη υπόθεση για δήθεν «παράβαση καθήκοντος», ο κ. Γεωργίου καταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση με τριετή αναστολή επειδή δεν ζήτησε την έγκριση του συμβουλίου της ΕΛΣΤΑΤ πριν κοινοποιήσει στη Eurostat τα αναθεωρημένα δημοσιονομικά στοιχεία της περιόδου 2006-09 τον Νοέμβριο 2010. Η πρωτόδικη αθωωτική απόφαση της δίκης του 2016 αναιρέθηκε στη συνέχεια, ώστε να ξαναδικαστεί –κάτι πολύ σπάνιο– για το ίδιο αδίκημα από το Εφετείο, που τον καταδίκασε το 2017. Η υπόθεση τελεσιδίκησε με την επικύρωση της καταδίκης του από τον Αρειο Πάγο το 2018.
Η καταδίκη του αντίκειται στον Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές (ΚΟΠ, Αρχή 1.4), που ορίζει ρητώς ότι ο επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας έχει «αποκλειστική αρμοδιότητα» («sole responsibility») για την κατάρτιση και δημοσιοποίηση στατιστικών στοιχείων, τα οποία προφανώς δεν υπόκεινται σε ψηφοφορία από κάποιο συμβούλιο. Αυτός ο ευρωπαϊκός κανόνας διαφυλάσσει την αξιοπιστία των στατιστικών στοιχείων της Ε.Ε. και την προστασία τους από πολιτικές παρεμβάσεις – εξόφθαλμες στην περίπτωση των «Greek statistics», που είχαν καταντήσει συνώνυμα της αναξιοπιστίας την περίοδο πριν από την κρίση. Μόλις ξέσπασε η κρίση στα τέλη του 2009, οι Ευρωπαίοι πιστωτές απαίτησαν ακριβή στατιστικά στοιχεία. Ο κ. Γεωργίου, ειδικός σε στατιστικά στοιχεία του ΔΝΤ, διορίστηκε πρόεδρος της πρόσφατα ανεξάρτητης Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ) τον Αύγουστο του 2010. Αντί το ελληνικό πολιτικό σύστημα να τον ευγνωμονεί γιατί έθεσε τέλος στη ρετσινιά των «Greek statistics», καταρτίζοντας στοιχεία τα οποία οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και οι ελληνικές κυβερνήσεις αποδέχονται πλήρως, υπέβαλε τον κ. Γεωργίου σε μία καφκαϊκή δοκιμασία στα ελληνικά δικαστήρια με μεγάλο προσωπικό και οικονομικό κόστος για τον ίδιο.
Στη συνέχεια ο κ. Γεωργίου προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), το οποίο τον δικαίωσε ομόφωνα τον Μάρτιο 2023 και καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση του δικαιώματός του σε δίκαιη δίκη. Αυτή η καταδίκη εκθέτει την ελληνική Δικαιοσύνη επειδή επέλεξε να αγνοήσει απαλλακτικά στοιχεία, όπως καταθέσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων, και αρνήθηκε σιωπηρώς να υποβάλει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως προς τη σωστή ερμηνεία του ΚΟΠ.
Μετά τη δικαίωσή του από το ΕΔΔΑ, ο κ. Γεωργίου έκανε αίτηση επανάληψης της δίκης του, που έγινε δεκτή από τον Αρειο Πάγο. Την περασμένη εβδομάδα (19/9) ο εισηγητής αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου παραδέχθηκε ότι το δικαστήριο που τον καταδίκασε παρερμήνευσε τον Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις ευρωπαϊκές στατιστικές, επομένως δεν συντρέχει λόγος για νέα δίκη. Πρότεινε επομένως να γίνει δεκτή η αίτηση αναίρεσης, να ακυρωθεί η καταδίκη του και να τερματιστεί η δίωξή του. Ας ελπίσουμε να γίνει δεκτή η πρόταση του αντεισαγγελέα από την ολομέλεια του Αρείου Πάγου και να λήξει επιτέλους η 14ετής δοκιμασία του κ. Γεωργίου στα ελληνικά δικαστήρια.
Ο πρώην πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ ήταν το εξιλαστήριο θύμα για όσους ήθελαν να αποτινάξουν την ευθύνη για τη χρεοκοπία της χώρας.
Απώτερος στόχος των αλλεπάλληλων διώξεων και της αναίρεσης απαλλακτικών αποφάσεων κατώτερων δικαστηρίων την περίοδο 2012-18 ήταν η επίτευξη καταδικαστικής απόφασης, που θα αποδείκνυε ότι τα μνημόνια επιβλήθηκαν όχι λόγω εσφαλμένων πολιτικών επιλογών που κατέστησαν τη χώρα αναξιόχρεη, αλλά επειδή υπήρξε κρυφή συμπαιγνία με τους δανειστές για να επιβληθεί στην Ελλάδα λιτότητα προς όφελος των δανειστών. Ο πρώην πρόεδρος της ΕΛΣΤΑΤ ήταν το εξιλαστήριο θύμα για όσους ήθελαν να αποτινάξουν την ευθύνη για τη χρεοκοπία της χώρας, ταυτόχρονα όμως ένωσε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ, τα δύο κόμματα που κυβέρνησαν εκείνη την περίοδο, σε ένα κοινό αφήγημα βασισμένο στη δοξασία ότι τα μνημόνια έφεραν την κρίση και όχι το αντίστροφο. Θυμηθείτε τα «Ζάππεια» του κ. Σαμαρά και την προεκλογική ομιλία του κ. Τσίπρα τον Δεκέμβριο 2014, στην οποία διερωτήθηκε «γιατί αλήθεια η ΕΛΣΤΑΤ διόγκωσε το δημόσιο έλλειμμα, με αποτέλεσμα να βρεθεί η χώρα στη δίνη του κυκλώνα;». Η καταδίκη ενός τεχνοκράτη ταίριαζε στο βολικό αφήγημα του κ. Τσίπρα για διαγραφή χρέους και κατάργηση των μνημονίων «με ένα νόμο και ένα άρθρο», μεταθέτοντας την ευθύνη για επιστροφή στην ομαλότητα στους δανειστές και παραβλέποντας τις προσπάθειες που έπρεπε να καταβάλει η Ελλάδα για να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό στο διηνεκές. Η ελληνική Δικαιοσύνη συμμετείχε στη στοχοποίηση του κ. Γεωργίου με απανωτές διώξεις βασισμένες σε ανυπόστατες, πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες.
Αυτή η υπόθεση έχει κάνει τεράστια ζημιά στη φήμη της χώρας ως κράτους δικαίου με ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα. Ε.Ε., ΔΝΤ και άλλοι οργανισμοί έχουν επανειλημμένως καλέσει τις ελληνικές κυβερνήσεις να στηρίξουν δημοσίως τον κ. Γεωργίου. Ολες ανεξαιρέτως κρύφτηκαν πίσω από τη δικαιολογία ότι δεν σχολιάζουν δικαστικές υποθέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, επικαλούμενες τον διαχωρισμό των εξουσιών. Αντιθέτως, είχαν τη δυνατότητα –και την υποχρέωση– να εκφράσουν δημοσίως τη γνώμη τους, αναγνωρίζοντας ότι ο κ. Γεωργίου αποκατέστησε την αξιοπιστία των ελληνικών στατιστικών στοιχείων βάσει μιας μεθοδολογίας που συνεχίζει να χρησιμοποιείται σήμερα. Η ελληνική πολιτεία χρωστάει ένα μεγάλο «συγγνώμη» στον κ. Γεωργίου για όλα τα χρόνια που ταλαιπωρείται στα δικαστήρια επειδή έκανε το καθήκον του.
*Η κ. Μιράντα Ξαφά είναι πρώην στέλεχος ΔΝΤ και συγγραφέας του βιβλίου «Δημόσιο Χρέος» στη σειρά Μικρές Εισαγωγές, εκδόσεις Παπαδόπουλος.
