Η φετινή χρονιά αναμένεται να γραφτεί στην ιστορία ως το έτος που… ξαναγράφτηκαν τα παραδοσιακά «επενδυτικά εγχειρίδια». Η εκτόξευση της αβεβαιότητας στο οικονομικό, το εμπορικό και το γεωπολιτικό μέτωπο έχει προκαλέσει μία ιστορική αλλαγή στον επενδυτικό χάρτη, σε αυτό που αναλυτές αποκαλούν μια τεράστια «παγκόσμια επανεξισορρόπηση» των χαρτοφυλακίων, όχι μόνο των θεσμικών και ιδιωτών επενδυτών αλλά και των κεντρικών τραπεζών. Αναλυτές μάλιστα προειδοποιούν πως σύντομα οι επενδυτές μπορεί να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν τις ΗΠΑ ως αναδυόμενη αγορά.
Μία πρώτη γεύση του επαναπροσδιορισμού των επενδύσεων δόθηκε τον περασμένο Απρίλιο, όταν η αλλοπρόσαλλη πολιτική Τραμπ με τους δασμούς έφερε τα πάνω κάτω στο παγκόσμιο status τoυ δολαρίου και των αμερικανικών ομολόγων. Τις τελευταίες ημέρες δόθηκε άλλη μία ισχυρή επιβεβαίωση αυτής της τεράστιας αλλαγής.
Ο χρυσός ξεπέρασε πρόσφατα το ευρώ και έγινε το δεύτερο μεγαλύτερο παγκόσμιο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο μετά το δολάριο.
Η νέα πολιτική κρίση στη Γαλλία και οι αυξημένες ανησυχίες για τη δημοσιονομική της θέση, καθώς και για τη δημοσιονομική θέση πολλών χωρών όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες για την πολιτικοποίηση της νομισματικής πολιτικής λόγω των παρεμβάσεων Τραμπ στην ανεξαρτησία της Fed, οδήγησαν την περασμένη εβδομάδα σε εκτίναξη των αποδόσεων των πολύ μακροπρόθεσμων ομολόγων.
Τα πολύ μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα, όπως οι 30ετίες, θεωρούνται ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές. Και οι υψηλότερες αποδόσεις τους τείνουν να «κλέβουν» τη λάμψη του χρυσού καθώς καθιστούν το πολύτιμο μέταλλο λιγότερο ελκυστικό αφού δεν αποφέρει τόκους. Συνήθως, τα δύο αυτά περιουσιακά στοιχεία έχουν αντίστροφη σχέση.
Την περασμένη εβδομάδα ωστόσο συνέβη κάτι πρωτοφανές και παράδοξο. Η άνοδος των αποδόσεων των μακροπρόθεσμων ομολόγων «συνέπεσε» με την καταγραφή αλλεπάλληλων ιστορικών υψηλών στον χρυσό.
Αν και στα τέλη της περασμένης εβδομάδας το sell-off που είχε ξεσπάσει στα μακροπρόθεσμα ομόλογα «ηρέμησε», ωστόσο οι αποδόσεις τους παρέμειναν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι αποδόσεις των 30ετών ομολόγων σκαρφάλωσαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 1998, στη Γαλλία άγγιξαν επίπεδα που είχαν να επαναληφθούν από το 2008, στην Ιαπωνία έφτασαν σε ιστορικό υψηλό, ενώ ακόμη και τα γερμανικά 30ετή ομόλογα είδαν την απόδοσή τους να φτάνει σε υψηλό 14 ετών.
Αναλυτές προειδοποιούν πως σύντομα οι επενδυτές μπορεί να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν τις ΗΠΑ ως αναδυόμενη αγορά.
Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 30ετούς ομολόγου προσέγγισε το 5%, επίπεδα στα οποία κινούνταν το 2006, κυρίως λόγω των απειλών που δέχεται η ανεξαρτησία της Fed από τις κινήσεις Τραμπ. Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά η UniCredit, «όσο υψηλότερος είναι ο βαθμός πολιτικοποίησης της Fed, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος οι ΗΠΑ να αντιμετωπίζονται από τους επενδυτές ως αναδυόμενη οικονομία – με τις αποδόσεις των ομολόγων να αυξάνονται και το δολάριο ΗΠΑ να υποχωρεί».
Την ίδια στιγμή, ο χρυσός ξεπέρασε για πρώτη φορά τα 3.500 δολάρια η ουγγιά, αγγίζοντας στα μέσα της εβδομάδας τα 3.578 δολ.
Και δεν είναι μόνο οι «απλοί» επενδυτές που στρέφονται προς τον χρυσό. Οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό, για την επιδείνωση της δημοσιονομικής υγείας των ΗΠΑ, για την ανεξαρτησία της Fed και για τη γεωπολιτική αστάθεια εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη σταθερότητα των μακροπρόθεσμων ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, που παραδοσιακά αποτελούν το ασφαλέστερο περιουσιακό στοιχείο στον κόσμο. Σε απάντηση, πολλές κεντρικές τράπεζες στρέφονται επίσης στον χρυσό.
Ο χρυσός ξεπέρασε πρόσφατα το ευρώ και έγινε το δεύτερο μεγαλύτερο παγκόσμιο αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο μετά το δολάριο ΗΠΑ και, για πρώτη φορά από το 1996, ο χρυσός αντιπροσωπεύει μεγαλύτερο μερίδιο των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών από τα ομόλογα του Δημοσίου.
Οι κεντρικές τράπεζες κατέχουν πλέον 36.000 τόνους χρυσού, σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχοντας συγκεντρώσει τεράστιους όγκους από την απότομη αύξηση του πληθωρισμού μετά την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Εχουν αυξήσει τα αποθέματά τους κατά περισσότερους από 1.000 μετρικούς τόνους σε καθένα από τα τελευταία τρία χρόνια, ρυθμός-ρεκόρ και διπλάσιος από τον μέσο όρο των ετήσιων αγορών την προηγούμενη δεκαετία.
Με την τιμή του χρυσού να βρίσκεται σήμερα πάνω από τα 3.500 δολάρια ανά ουγγιά έπειτα από ράλι 35% μέχρι στιγμής φέτος, τα αποθέματα χρυσού των κεντρικών τραπεζών αξίζουν πλέον περίπου 4,5 τρισ. δολάρια. Αυτό είναι σημαντικά μεγαλύτερο από το απόθεμα των 3,5 τρισ. δολαρίων που έχουν σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ.
