Τον Δεκέμβριο του 1996, οι συντάκτες διεθνών οικονομικών θεμάτων έσπαγαν το κεφάλι τους για να βρουν πώς θα αποδώσουν μια εξεζητημένη έκφραση του τότε προέδρου της Federal Reserve, Αλαν Γκρίνσπαν, για την επενδυτική φρενίτιδα που επικρατούσε και αφορούσε την τεχνολογική επανάσταση της εποχής, το Ιντερνετ. «Παράλογη υπερ-αισιοδοξία» ήταν η απόδοση που επικράτησε τελικά, αν και η ακριβής μετάφραση θα ήταν «παράλογη χλιδή», όπως επί λέξει είχε πει ο Γκρίνσπαν για τις ιλιγγιώδεις επενδύσεις στις εταιρείες του dot.com. Εκ των υστέρων, πολλοί εξέλαβαν την έκφραση ως προειδοποίηση και για αρκετά χρόνια εξασφάλισε στον κ. Γκρίνσπαν καλή φήμη. Σχεδόν δύο δεκαετίες αργότερα, την άνοιξη του 2015, ο οικονομολόγος και κάτοχος Νομπέλ Οικονομίας Πολ Κρούγκμαν επέκρινε τον Γκρίνσπαν για υποκρισία, επισημαίνοντας ότι είχε αρνηθεί την ύπαρξη «φούσκας» του dot.com αλλά και της «φούσκας» στην αμερικανική αγορά ακινήτων, που οδήγησε στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
Ως γνωστόν, η «φούσκα» των dot.com έσκασε παταγωδώς στις αρχές της χιλιετίας και κάπου ανάμεσα στον Μάρτιο του 2000 και στον Οκτώβριο του 2002 ο δείκτης υψηλής τεχνολογίας Nasdaq έπεσε σχεδόν κατά 80% και μαζί του πολλές εταιρείες που είχαν μηδενική κερδοφορία. Οσοι θυμούνται τον ενθουσιασμό της πρώτης δεκαετίας του Ιντερνετ δεν εκπλήσσονται από τον εντεινόμενο προβληματισμό που επικρατεί τελευταία μεταξύ αναλυτών, επενδυτών, αλλά και των ίδιων των γκουρού της τεχνολογίας σχετικά με τις ομοιότητες εκείνης της εποχής με τη σύγχρονη φρενίτιδα για την τεχνητή νοημοσύνη. Και βρίσκουν δικαιολογημένη την ανησυχία πως ίσως δημιουργείται «φούσκα» και ίσως θα ακολουθήσουν αναλόγως επώδυνες διορθώσεις. Ορισμένοι κινδυνολογούν, άλλωστε, όπως ο Τζο Τσάι, συνιδρυτής του κινεζικού κολοσσού Alibaba, ο Ρέι Ντάλιο, επικεφαλής της επενδυτικής Bridgewater Asssociates, και ο Τόρστεν Σλοκ, οικονομολόγος της Apollo Global Management. Τον περασμένο μήνα, ο τελευταίος επισήμανε σε σχετική έκθεσή του πως η σημερινή «φούσκα» της τεχνητής νοημοσύνης είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερη από εκείνη του Ιντερνετ, καθώς οι δέκα μεγαλύτερες εταιρείες του S&P 500 είναι πολύ πιο υπερτιμημένες από όσο ήταν τη δεκαετία του 1990.
Οι εταιρείες του dot.com προσγειώθηκαν ανώμαλα στις αρχές της χιλιετίας, βυθίζοντας τον δείκτη υψηλής τεχνολογίας Nasdaq.
Το ίδιο εκτιμά ακόμη και ο Σαμ Αλτμαν, γκουρού της τεχνητής νοημοσύνης ως διευθύνων σύμβουλος της σημαντικότερης αυτή τη στιγμή εταιρείας του κλάδου, της OpenAI, που στηρίζεται από τη Microsoft και σχεδόν προ τριετίας παρουσίασε το μοντέλο ChatGPT, αφήνοντας εμβρόντητη την παγκόσμια κοινή γνώμη με τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης. Μιλώντας σε δημοσιογράφους πριν από λίγες ημέρες, ο Αλτμαν εξέφρασε την πεποίθησή του ότι είμαστε όντως στη φάση που δημιουργείται νέα «φούσκα». Δικαιολόγησε, πάντως, την τάση σχολιάζοντας πως «όταν δημιουργούνται φούσκες, οι έξυπνοι άνθρωποι υπερενθουσιάζονται» και εξέφρασε εμφατικά την εμπιστοσύνη του στη νέα επαναστατική τεχνολογία, τονίζοντας ότι «το μεγαλύτερο πράγμα εδώ και πολλές δεκαετίες είναι η τεχνητή νοημοσύνη». Εκτός από τις αναλογίες με «φούσκες» του παρελθόντος, ο προβληματισμός οφείλεται εν μέρει και στις αμφιβολίες που ενέσπειρε στους επενδυτές η κινεζική εταιρεία DeepSeek όταν παρουσίασε την άνοιξη δικό της μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης εφάμιλλο του ChatGPT και των άλλων αμερικανικών μοντέλων αλλά πολύ φθηνότερο. Ξαφνικά έμοιαζαν αδικαιολόγητες οι δυσθεώρητες δαπάνες για την τεχνητή νοημοσύνη, που έχουν φτάσει στη στρατόσφαιρα.
Η ανησυχία ήρθε στην επιφάνεια μέσα στην εβδομάδα, όταν επενδυτές και αναλυτές περίμεναν τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε τελικά την Τετάρτη η Nvidia, ο κολοσσός των μικροεπεξεργαστών της τεχνητής νοημοσύνης. Για πολλούς τα αποτελέσματα της Nvidia θα αποτελούσαν το βαρόμετρο, τη βασική ένδειξη περί του πού πηγαίνουν τα πράγματα και αν οι ιλιγγιώδεις επενδύσεις στη νέα τεχνολογία πρόκειται να συνεχιστούν ή να επιβραδυνθούν σημαντικά, αν οι εταιρείες του κλάδου θα έχουν τις προσδοκώμενες αποδόσεις ή αν επίκεινται διαψεύσεις.
Τελικά τα αποτελέσματα της Nvidia ήταν σε γενικές γραμμές ικανοποιητικά, αν και επιδέχονταν διαφορετικές προσεγγίσεις και ερμηνείες. Ο επικεφαλής της, Τζένσεν Χουάνγκ, προέβλεψε πως οι δαπάνες σε υποδομές τεχνητής νοημοσύνης θα φτάσουν ανάμεσα στα τρία τρισ. και τα τέσσερα τρισ. δολ. μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Κάποιοι άλλοι είναι πολύ πιο αισιόδοξοι, όπως η Brookfield Asset Management που διαχειρίζεται χαρτοφυλάκιο ακινήτων και υπολογίζει ότι οι δαπάνες σε υποδομές τεχνητής νοημοσύνης θα φτάσουν στα 7 τρισ. δολ. μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.
Οι δαπάνες σε υποδομές τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να φτάσουν ακόμη και στα 7 τρισ. δολάρια την επόμενη 10ετία.
Αλαν Γκρίνσπαν
Σε ομιλία του στις 5 Δεκεμβρίου 1996, που ερμηνεύτηκε ως προειδοποίηση για τη φούσκα των dot.com, ο τότε πρόεδρος της Fed, Αλαν Γκρίνσπαν, αναρωτήθηκε «αν έχουν διογκωθεί αδικαιολόγητα οι αξίες των περιουσιακών στοιχείων και αν πρόκειται να υποστούν παρατεταμένες μειώσεις, όπως στην Ιαπωνία την περασμένη δεκαετία».
450
δισ. δολ. είναι μόνο τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί στον τομέα της τεχνολογίας τους τελευταίους 12 μήνες.
Σαμ Αλτμαν
Ξεκινώντας με μια ρητορική ερώτηση «είμαστε μήπως στη φάση που όλοι είναι υπερενθουσιασμένοι με την τεχνητή νοημοσύνη;», ο επικεφαλής της εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης OpenAI, Σαμ Αλτμαν, εκτίμησε πως δημιουργείται φούσκα. Εσπευσε, όμως, να δηλώσει ότι «η τεχνητή νοημοσύνη είναι το σημαντικότερο πράγμα που συμβαίνει».
4,429
τρισ. δολ. είναι η χρηματιστηριακή αξία της Nvidia, που παράγει μικροεπεξεργαστές τεχνητής νοημοσύνης.
Μελίσα Οτο
«Το ερώτημα είναι αν θα συνεχιστεί αυτό το κύμα της τεχνητής νοημοσύνης ή αν θα επιβραδυνθεί», σχολίασε η Μελίσα Οτο, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στην S&P Global Visible Alpha, σημειώνοντας ότι αν ο επενδυτικός πυρετός στη νέα τεχνολογία διαψεύσει τις προσδοκίες «θα είναι κάτι σαν χειροβομβίδα στην αγορά».
