Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα φορολογικά έσοδα στην Ελλάδα κινούνται κοντά στα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα. Το 2023 έφτασαν το 40,7% του ΑΕΠ, έναντι 40% της Ε.Ε. και 40,6% της Ευρωζώνης.
Αν δεν υπάρχει πρόβλημα συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης, σίγουρα θα μπορούσαν να διορθωθούν επιμέρους ανισορροπίες που διαπιστώνονται, επίσης, από τα στατιστικά στοιχεία. Κάποιες από αυτές αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο των εξαγγελιών της ΔΕΘ.
Στη φορολογία εισοδήματος η σύγκριση δείχνει ότι τα νοικοκυριά με δύο παιδιά είναι αναλογικά πιο «αδικημένα» όχι μόνο σε σχέση με αυτά των άλλων χωρών κατά μέσον όρο, αλλά και σε σύγκριση με αυτά του ενός ατόμου. Κι αυτό σε μια χώρα όπου το δημογραφικό γίνεται όλο και οξύτερο πρόβλημα. Συγκεκριμένα, η συνολική φορολογική επιβάρυνση (φόροι και ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένου και εργοδότη, μείον επιδόματα) για ένα ζευγάρι, που εργάζονται και οι δύο, με δύο παιδιά και μέσες αποδοχές έφτανε το 2024 το 39,3% του κόστους εργασίας τους, έναντι 31,8% κατά μέσον όρο στον ΟΟΣΑ. Αυτό κατέτασσε την Ελλάδα στην 8η υψηλότερη θέση μεταξύ των 38 μελών του ΟΟΣΑ.
Για ένα νοικοκυριό ενός ατόμου, χωρίς παιδιά, η συνολική αντίστοιχη φορολογική επιβάρυνση είναι ίδια, 39,3%, αλλά στον ΟΟΣΑ κατά μέσον όρο είναι 34,9%. Με άλλα λόγια, ενώ κατά μέσον όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ υπάρχει μια ελάφρυνση όταν μεγαλώνει η οικογένεια, στην Ελλάδα δεν ισχύει αυτό, σύμφωνα τουλάχιστον με τα στοιχεία.
Η συνολική επιβάρυνση (φόροι και ασφαλιστικές εισφορές μείον επιδόματα) για ένα ζευγάρι που εργάζονται και οι δύο, με δύο παιδιά και μέσες αποδοχές, έφτανε το 2024 το 39,3% του κόστους εργασίας τους, έναντι 31,8% κατά μέσον όρο στον ΟΟΣΑ.
Απομονώνοντας τον φόρο εισοδήματος, η Ελλάδα φορολογεί με 11,9% το μέσο εισόδημα τόσο του ενός ατόμου, όσο και της οικογένειας με δύο παιδιά, ενώ στον ΟΟΣΑ η αντίστοιχη επιβάρυνση είναι 15,4% για το ένα άτομο, αλλά 14,1% για την οικογένεια με δύο παιδιά. Οι οικογένειες με παιδιά είναι ένας τομέας που αναμένεται να στοχεύσουν τα μέτρα της ΔΕΘ και δικαιολογημένα, όπως δείχνουν τα συγκριτικά στοιχεία.
Σε σχέση με τις κλίμακες εισοδήματος, για τις οποίες πολλή συζήτηση έγινε, με αφορμή τη μη τιμαριθμοποίησή τους, σε μια εποχή υψηλών πληθωριστικών πιέσεων, τα στοιχεία υποδεικνύουν μια μεγαλύτερη πίεση στην Ελλάδα στις κατηγορίες των μεσαίων και ανώτερων μεσαίων εισοδημάτων σε σύγκριση με άλλες χώρες. Για παράδειγμα, ενώ στην Ελλάδα ο υψηλός συντελεστής 44% επιβάλλεται σε εισοδήματα πάνω από 40.000 ευρώ, που αντιστοιχούν στο 225% του διάμεσου μισθού (σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη της Eurobank), στην Ισπανία, ο συντελεστής 45% εφαρμόζεται για εισοδήματα από 300.000 ευρώ και πάνω, στο 1.093% του διάμεσου μισθού. Μπαίνει, δηλαδή, χαμηλά ο πήχυς του υψηλού συντελεστή. Σημειώνεται ότι οι 40.000 ευρώ είναι μεικτός μισθός, δηλαδή κάτω από 2.000 ευρώ καθαρά τον μήνα. Η Μάλτα, που επιβάλλει τον υψηλό συντελεστή της σε αντίστοιχου επιπέδου μισθό με την Ελλάδα, 248% του δικού της διάμεσου, στις 60.000 ευρώ, έχει πολύ χαμηλότερο συντελεστή, μόλις 35%. Και η Κύπρος, με ανώτατο συντελεστή επίσης 35%, δηλαδή 9 μονάδες χαμηλότερο από τον ελληνικό, έχει ταυτόχρονα υψηλότερο όριο επιβολής του, τις 60.000 ευρώ ή το 248% του διάμεσου μισθού. Σε άλλες χώρες, η προοδευτικότητα συνεχίζεται σε πολύ υψηλότερα κλιμάκια εισοδήματος. Επομένως, είναι λογικό να αναζητηθεί μια αναπροσαρμογή της κλίμακας, ώστε να ελαφρυνθεί η κατηγορία των εισοδημάτων των 2.000 ευρώ.
Στον φόρο εισοδήματος, η Ελλάδα φορολογεί με 11,9% το μέσο εισόδημα τόσο του ενός ατόμου όσο και της οικογένειας με δύο παιδιά, ενώ στον ΟΟΣΑ η αντίστοιχη επιβάρυνση είναι 15,4% για το ένα άτομο, αλλά 14,1% για την οικογένεια με δύο παιδιά.
Ανισορροπίες υπάρχουν και σε άλλους τομείς, όπως στη φορολογία των κερδών. Ο συντελεστής εδώ είναι 22%, κοντά στον μέσο όρο της Ευρώπης, αλλά στα διανεμόμενα κέρδη, στα μερίσματα είναι 5%, έναντι μέσου όρου 24%. Αλλά αυτό είναι ένας τομέας που δεν θα αγγίξουν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Επίσης, ο συντελεστής ΦΠΑ είναι υψηλός. Στο 24% που είναι ο κανονικός συντελεστής, τον συναγωνίζονται μόνο οι Σκανδιναβικές χώρες, και η Κροατία με 25% και η Ουγγαρία με 27%. Αλλωστε, η Ελλάδα έχει αναλογικά υψηλότερο ποσοστό εσόδων από έμμεσους φόρους, σε σύγκριση με τους άμεσους. Ούτε κι αυτό, όμως, είναι ένα θέμα που εξετάζεται ενόψει της ΔΕΘ.
