Τον Νοέμβριο του 2022 η εταιρεία OpenAI που χρηματοδοτείται από τον κολοσσό της Microsoft παρουσίασε το ChatGPT, ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που διέθετε πρωτοφανείς δυνατότητες καθώς απαντούσε σε ερωτήσεις, κατασκεύαζε εικόνες και έμοιαζε για πρώτη φορά να σπάει το φράγμα της επικοινωνίας ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μηχανή. Αν και η OpenAI υπήρχε από το 2015 και από τότε ετοίμαζε εξελιγμένα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, για πολλούς τον Νοέμβριο του 2022 άλλαξε ο κόσμος. Σίγουρα εισέβαλε τότε επιθετικά η νέα τεχνολογία στη ζωή μας, στην οικονομία αλλά και στην εργασία πολλών κλάδων. Φέτος τον Ιανουάριο μια κινεζική εταιρεία, η DeepSeek, παρουσίασε το R1, το δικό της αντίστοιχο μοντέλο και προκάλεσε παγκόσμια έκπληξη και ταραχή στις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας που ένιωσαν να χάνουν την πρωτοκαθεδρία, καθώς το κινεζικό μοντέλο ήταν πολύ φθηνότερο. Σύμφωνα με την εταιρεία, για την ανάπτυξή του είχαν απαιτηθεί μόλις 5,6 εκατ. δολ., όταν το κόστος ανάπτυξης του ChatGPT είχε απαιτήσει περισσότερα από 100 εκατ. δολ. Δεν ήταν λίγοι όσοι παρομοίασαν την εξέλιξη με τον αιφνιδιασμό που υπέστησαν οι ΗΠΑ τον Οκτώβριο του 1957 όταν οι Σοβιετικοί απέστειλαν στο Διάστημα τον «Σπούτνικ». Κι ενώ είναι θηριώδης εδώ και χρόνια ο ανταγωνισμός ανάμεσα στο Πεκίνο και την Ουάσιγκτον για την παγκόσμια κυριαρχία στις νέες τεχνολογίες, για πολλούς ήταν και πάλι μια στιγμή αποκάλυψης τόσο σε ό,τι αφορά τις κινεζικές δυνατότητες όσο και ως προς το πόσο έχει επιστρατεύσει τις δυνάμεις της η Κίνα για να φθάσει την αμερικανική τεχνολογία. Ενώ βέβαια η Ουάσιγκτον προσπαθεί να την εμποδίσει με αλλεπάλληλα εμπάργκο στις εξαγωγές αμερικανικής τεχνολογίας.
Σε ό,τι αφορά την υπερδύναμη, ο αιφνιδιασμός από την DeepSeek δεν αφήνει πλέον τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας να αναπαυθούν στις δάφνες τους, καθώς νιώθουν διαρκώς όλο και περισσότερο να τους πλησιάζει η κινεζική τεχνολογία και τα αλλεπάλληλα επιτεύγματα των κινεζικών εταιρειών. Προσφάτως η Moonshot AI παρουσίασε το δικό της μοντέλο, το Kimi K2, που ορισμένοι αναλυτές του κλάδου χαρακτήρισαν «νέο επεισόδιο DeepSeek». Οι προσπάθειες του Πεκίνου να φθάσει και να ξεπεράσει τις ΗΠΑ στην τεχνητή νοημοσύνη είναι πυρετώδεις, καθώς στηρίζει κατά το μάλλον ή ήττον περισσότερες από 5.000 εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης που ήδη έχουν αθροιστική αξία 84 δισ. δολ. Μέχρι και το 2023 η Κίνα είχε επενδύσει στην τεχνητή νοημοσύνη 103,65 δισ. δολ. και σήμερα οι επενδύσεις της στον κλάδο αγγίζουν τα 113 δισ. δολ. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις του κινεζικού ιδιωτικού τομέα στον κλάδο, το Εθνικό Γραφείο Οικονομικών Ερευνών, ανεξάρτητη δεξαμενή σκέψης που έχει έδρα στη Μασαχουσέτη, υπολογίζει πως από το 2013 έως και το 2023 κινεζικές επενδυτικές εταιρείες τοποθέτησαν περίπου 209 δισ. δολ. σε επιχειρήσεις τεχνητής νοημοσύνης, ενώ στη διάρκεια του 2024 ο ιδιωτικός τομέας της Κίνας επένδυσε στον κλάδο 9,3 δισ. δολ. Τα ιδιωτικά αυτά επενδυτικά κεφάλαια εξακολουθούν βέβαια να ωχριούν μπροστά στις αντίστοιχες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα των ΗΠΑ, οι οποίες το περασμένο έτος ήταν σχεδόν 12πλάσιες εκείνων της Κίνας καθώς έφθασαν στα 109,1 δισ. δολ.
Οι προσπάθειες του Πεκίνου είναι πυρετώδεις καθώς στηρίζει περισσότερες από 5.000 εταιρείες ΑΙ που ήδη έχουν αθροιστική αξία 84 δισ. δολαρίων.
Η πρόκληση είναι, όμως, μεγαλύτερη για την Ε.Ε. που εμφανώς υστερεί σε σχέση με τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και κάπως καθυστερημένα επιχειρεί πλέον να μπει στην παγκόσμια κούρσα για την τεχνητή νοημοσύνη υλοποιώντας τις μεγαλύτερες έως τώρα επενδύσεις που έχουν γίνει στον κλάδο. Τον Φεβρουάριο η πρόεδρος της Κομισιόν παρουσίασε το πρόγραμμα AI Champions Initiative που στοχεύει στην κινητοποίηση 200 δισ. ευρώ για επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη ανά την Ευρώπη. Παράλληλα έχει δεσμεύσει 10 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση 13 γιγαντιαίων μονάδων τεχνητής νοημοσύνης που θα έχουν σαφώς μεγαλύτερες δυνατότητες υπολογιστικής δύναμης από τις έως τώρα υφιστάμενες μονάδες τεχνητής νοημοσύνης.
Στόχος της εν λόγω επένδυσης είναι να αντιμετωπίσει η Ε.Ε. τη βασική αιτία που την εμποδίζει έως τώρα να φθάσει τις ΗΠΑ και την Κίνα στην κούρσα της τεχνητής νοημοσύνης. Οπως υπογράμμισε προσφάτως η αντιπρόεδρος της Κομισιόν και αρμόδια για την κυριαρχία της Ε.Ε. σε θέματα τεχνολογίας Χένα Βίρκουνεν, η Ε.Ε. διαθέτει έναν εξαιρετικά υψηλό αριθμό ικανότατων ερευνητών υψηλότατης κατάρτισης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, με τον αριθμό τους να είναι 30% μεγαλύτερος κατά κεφαλήν σε σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά και 7.000 νεοφυείς εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης.
Οι επενδύσεις του αμερικανικού ιδιωτικού τομέα το περασμένο έτος ήταν σχεδόν 12πλάσιες των κινεζικών εταιρειών, καθώς έφθασαν στα 109,1 δισ. δολάρια.
Ο λόγος που έχει μείνει τόσο πίσω είναι ότι έχει πολύ περιορισμένη παραγωγική δυνατότητα υπολογιστικής ισχύος, ενώ συχνά η ανάπτυξη του κλάδου στη Γηραιά Ηπειρο προσκρούει στο υψηλό κόστος ενέργειας.
Οι στόχοι
Αναφερόμενη στις επενδύσεις της Ε.Ε. στην AI, η αντιπρόεδρος της Κομισιόν και αρμόδια σε θέματα τεχνολογίας Χένα Βίρκουνεν τόνισε πως «έχουμε όσα χρειάζονται για να είμαστε ανταγωνιστικοί σε αυτόν τον τομέα, αλλά παράλληλα θέλουμε να διασφαλίσουμε εθνική κυριαρχία στην τεχνολογία, όπως και την ανταγωνιστικότητά μας».
100
δισ. δολ. έχει δαπανήσει το Πεκίνο από το 2014 μέχρι σήμερα για την ανάπτυξη μικροεπεξεργαστών.
Νέο ρυθμιστικό πλαίσιο
Ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ υπογράμμισε πως «οι χώρες έχουν μεγάλες διαφορές ιδιαιτέρως σε ό,τι αφορά τομείς όπως το ρυθμιστικό πλαίσιο και οι θεσμικοί κανόνες, γι’ αυτό και πρέπει να συντονιστούμε και να φτιάξουμε ένα πλαίσιο διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης που να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση».
11
δισ. δολ. δαπάνησε πέρυσι η κινεζική ByteDance σε κέντρα δεδομένων και άλλες υποδομές τεχνητής νοημοσύνης.
Ενίσχυση της Κίνας
Ο Γουίλιαμ Χάνας, αναλυτής του Κέντρου για την Ασφάλεια και την Αναδυόμενη Τεχνολογία της Τζορτζτάουν (CSET), αλλά και πρώην εμπειρογνώμων της CIA για θέματα Κίνας, τόνισε προσφάτως πως «τα δύο πλεονεκτήματα των ΗΠΑ, οι μικροεπεξεργαστές και οι αλγόριθμοι έχουν αποδυναμωθεί από το έργο των Κινέζων».
