Κατά γενική ομολογία και όχι μόνον από τις εκτιμήσεις Ευρωπαίων αναλυτών, η συμφωνία στην οποία κατέληξαν την περασμένη Κυριακή η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ είναι σαφώς άνιση και με όρους που ευνοούν αποκλειστικά τα αμερικανικά συμφέροντα εις βάρος των ευρωπαϊκών. Από ευρωπαϊκής πλευράς, το καλύτερο που θα μπορεί να πει κανείς είναι ότι οι όροι της θα μπορούσαν να είναι και πολύ χειρότεροι. Σε τελική ανάλυση οι δασμοί 15% που θα ισχύουν τελικά για τα ευρωπαϊκά προϊόντα είναι το ήμισυ του 30% που είχε απειλήσει αρχικά ο Ντόναλντ Τραμπ και σίγουρα χαμηλότερο από τους δασμούς που επιβάλλει τελικά σε άλλους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Στον Καναδά επιβάλλει τελικά δασμούς 35%, στην Ινδία 25% και στην Ελβετία 39%. Και επιπλέον η συμφωνία δίνει, τουλάχιστον προς το παρόν, τέλος στην αβεβαιότητα που περιέβαλλε έως τώρα τις εμπορικές σχέσεις με την Ουάσιγκτον.
Οσα έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής από τα αποτελέσματα των συνομιλιών στη Σκωτία δίνουν μια εικόνα περί του ποιοι κλάδοι και ποιες ομάδες θα υποστούν το μεγαλύτερο πλήγμα. Κυρίως όσον αφορά την Ε.Ε. βέβαια, δεδομένου ότι αναγκάστηκε να δεσμευθεί πως θα εισάγει πολύ περισσότερη ενέργεια από τις ΗΠΑ και θα επενδύσει στην υπερδύναμη, μια δέσμευση συνολικού κόστους 1,3 τρισ. δολ. που, όπως επισημαίνουν αναλυτές, είναι αμφίβολο κατά πόσον μπορεί να υλοποιηθεί.
Ο Τραμπ θεωρείται σχεδόν από όλους θριαμβευτής και η Ε.Ε. η χαμένη της υπόθεσης, με την Capital Economics να προβλέπει μείωση του ΑΕΠ της Ε.Ε. κατά 0,5% και την Goldman Sachs να προεξοφλεί πως θα μειωθεί το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,4% μέχρι το τέλος του 2026. Δεν λείπουν όμως και οι αναλυτές, μεταξύ άλλων των New York Times και του BBC, που επιμένουν πως θα πληγούν οι Αμερικανοί καταναλωτές από την άνοδο των τιμών και μεσοπρόθεσμα η αμερικανική οικονομία, καθώς θα επιταχυνθεί ο πληθωρισμός και θα μειωθούν οι προσλήψεις. Οι New York Times πιθανολογούν πως η διαδικασία έχει ήδη αρχίσει και επισημαίνουν πως οι τιμές έχουν ήδη αρχίσει να ανεβαίνουν στις ΗΠΑ, οι προσλήψεις μειώνονται και η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχωρεί.
Η Capital Economics προβλέπει μείωση του ΑΕΠ της Ε.Ε. κατά 0,5% και η Goldman Sachs προεξοφλεί πως θα μειωθεί το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,4% μέχρι το τέλος του 2026.
Ο κατ’ εξοχήν τομέας στον οποίο εκτιμάται ότι ο Ντόναλντ Τραμπ και η αμερικανική οικονομία είναι οι μεγάλοι νικητές είναι εκείνος της ενέργειας, εφόσον η Ε.Ε. δεσμεύτηκε να αγοράσει από τις ΗΠΑ πετρέλαιο και φυσικό αέριο αξίας 750 δισ. δολ. Δεδομένου, πάντως, ότι τις εισαγωγές ενέργειας τις ελέγχουν οι ιδιωτικές εταιρείες, είναι αμφίβολο πόσο εφαρμόσιμη είναι η δέσμευση της κ. Φον ντερ Λάιεν και αν τελικά θα υπάρξει τόσο όφελος για τις ΗΠΑ. Στον ζωτικής σημασίας τομέα των αυτοκινήτων, η Ε.Ε. μάλλον είναι και πάλι η χαμένη της υπόθεσης μολονότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται να κατόρθωσε να προστατεύσει τον κλάδο που έως τώρα υπόκειτο σε δασμούς 27,5%, ενώ εφεξής θα υπόκειται στον ενιαίο δασμό του 15%. Ωστόσο, η Ε.Ε. θα μηδενίσει τους δασμούς στα αμερικανικά αυτοκίνητα, που σημαίνει πως θα πωλούνται περισσότερα αμερικανικά αυτοκίνητα στην Ευρώπη. Σύμφωνα μάλιστα με το λόμπι των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών VDA, η συμφωνία θα πλήξει τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και θα τους κοστίζει πολλά δισ. δολ. κάθε χρόνο. Και όχι μόνον. Το Κέντρο Ερευνας Αυτοκινήτων της Γερμανίας υπολογίζει πως ο κλάδος θα χάσει 70.000 θέσεις εργασίας, καθώς οι βιομηχανίες θα μεταφέρουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ για να αποφύγουν τους δασμούς.
Στους κερδισμένους ανήκει η ευρωπαϊκή βιομηχανία μικροεπεξεργαστών και ειδικότερα η ολλανδική ASML, καθώς συμφωνήθηκε μηδενικός δασμός στον κλάδο και, όπως τόνισε η πρόεδρος της Κομισιόν, η Ε.Ε. εισάγει και θα εξακολουθήσει να εισάγει από τις ΗΠΑ μικροεπεξεργαστές για μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Και σε αυτό το θέμα, πάντως, η κ. Φον ντερ Λάιεν δέχεται σκληρή κριτική και κατηγορείται πως έτσι παρατείνεται η τεχνολογική εξάρτηση της Ε.Ε. από τις ΗΠΑ και μένει πίσω ο στόχος της απεξάρτησής της και της κατάκτησης μιας τεχνολογικής εθνικής κυριαρχίας. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τις βιομηχανίες αεροσκαφών, καθώς συμφωνήθηκαν μηδενικοί δασμοί για όλα τα αεροσκάφη και τα εξαρτήματά τους, προφανώς επειδή η μακροχρόνια διαμάχη ανάμεσα στην Airbus και στην Boeing, που έκλεισε μόλις το 2021, είχε εξαντλήσει τη διάθεση των δύο βιομηχανιών για νέο εμπορικό πόλεμο στον κλάδο. Οπως άλλωστε επισημαίνουν αναλυτές του κλάδου, αν είχαν επιβληθεί δασμοί μπορεί σε αρχικό στάδιο να είχε κάποια οφέλη η Boeing που σύντομα θα εξουδετερώνονταν από τα ευρωπαϊκά αντίποινα, ενώ θα πλήττονταν άμεσα ορισμένες αμερικανικές εταιρείες, όπως η Delta AirLines, που χρησιμοποιούν αεροσκάφη της Airbus.
Αναλυτές των New York Times και του BBC επιμένουν πως θα πληγούν οι Αμερικανοί καταναλωτές από την άνοδο των τιμών και μεσοπρόθεσμα η αμερικανική οικονομία.
Στα συν της συμφωνίας για την Ε.Ε. είναι το γεγονός ότι έμειναν αλώβητοι ο νόμος της Ε.Ε. για τις ψηφιακές αγορές και ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Προς το παρόν τουλάχιστον, η συμφωνία δεν προβλέπει καμία δέσμευση για τις ψηφιακές ρυθμίσεις μολονότι οι αμερικανικοί τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως η ΜΕΤΑ και η Apple, εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις κατά της ευρωπαϊκής νομοθεσίας καθώς πλήττονται σαφώς τα έσοδά τους. Σύμφωνα με σχετική μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα σχεδόν ταυτόχρονα με τη συμφωνία, οι ψηφιακοί κανόνες της Ε.Ε. κοστίζουν στους τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ 97,6 δισ. δολ. ετησίως.
