«Οταν αντιμετωπίζεις έναν νταή, μένεις στη θέση σου, αλλιώς τον ενθαρρύνεις. Θα το συναντήσουμε αυτό τους επόμενους μήνες, όταν ο Τραμπ απέναντι στις αντιξοότητες θα απαιτήσει ακόμη περισσότερες παραχωρήσεις», αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κ» από το Βερολίνο ο Πιερ Μπριανσόν, οικονομικός αναλυτής, αρθρογράφος του Reuters Breakingviews. Σχολιάζοντας το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης ΗΠΑ και Ε.Ε. εξηγεί γιατί θεωρεί «αξιοθρήνητη» αυτήν τη συμφωνία, με αυτόν τον τρόπο. Διακρίνει σε κάθε περίπτωση μια «χρυσή ευκαιρία» για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να ανακατευθύνουν τις εξαγωγές τους σε άλλες αγορές, ενισχύοντας το εμπόριο και στο εσωτερικό της Ε.Ε.
– Το 15% είναι δασμός χαμηλότερος από το 30% με το οποίο είχε απειλήσει ο πρόεδρος Τραμπ, αλλά πολύ υψηλότερος από το σχεδόν 2% που επικρατούσε μέχρι πρότινος. Βλέπετε το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο;
– Το ποτήρι δεν είναι απλώς μισοάδειο, είναι άδειο… Η πραγματική βάση σύγκρισης είναι το επίπεδο των δασμών στις εισαγωγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο τέλος του περασμένου έτους, πριν αναλάβει ο Τραμπ: ήταν 1,47%. Ετσι, έπειτα από μήνες απειλών, οι Βρυξέλλες συμφώνησαν σε δεκαπλάσια αύξηση των δασμών των ΗΠΑ χωρίς αντίποινα. Χρειάζεται να επιστρατεύσει κανείς όλο το ακούσιο χιούμορ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προκειμένου να προσποιηθεί ότι η λεγόμενη συμφωνία «παρέχει ένα πλαίσιο από το οποίο θα μειώσουμε περαιτέρω τους δασμούς».
– Ο δασμός εφαρμόζεται στον εισαγωγέα. Επομένως, εκείνος είναι που θα πρέπει να διαχειριστεί το έξτρα κόστος. Ποιος θα ζημιωθεί τελικά από την επιβολή του 15%; Η Ευρώπη ή οι ΗΠΑ;
– Η κύρια ζημία θα είναι στην οικονομία των ΗΠΑ. Οι δασμοί αυτοί θα αυξήσουν τον πληθωρισμό, θα πλήξουν τις επιχειρήσεις, που θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για τα εξαρτήματά τους και ούτως καθεξής, και θα μειώσουν τον ανταγωνισμό στην αγορά των ΗΠΑ. Ομως, έμμεσος αλλά ουσιαστικός πόνος θα προκληθεί επίσης στους Ευρωπαίους εξαγωγείς, οι οποίοι μπορεί να χρειαστεί να συρρικνώσουν τα περιθώριά τους και να αναλάβουν τουλάχιστον ένα μέρος των δασμών. Από την άλλη πλευρά, οι ίδιες οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν επίσης μια χρυσή ευκαιρία να ανακατευθύνουν τις εξαγωγές τους σε άλλες αγορές – συμπεριλαμβανομένης, παρεμπιπτόντως, της ίδιας της αγοράς της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Η κύρια ζημία θα είναι στην οικονομία των ΗΠΑ και ο Τραμπ απέναντι στις αντιξοότητες θα απαιτήσει νέες παραχωρήσεις από την Ευρώπη.
– Θα έπρεπε η Ευρώπη να έχει διαχειριστεί διαφορετικά αυτήν τη διαπραγμάτευση; Σε όρους πρακτικούς ή σε όρους αφηγήματος;
– Η διαπραγμάτευση με έναν προφανώς παράλογο πρόεδρο των ΗΠΑ και την υπάκουη κυβέρνησή του δεν θα μπορούσε παρά να είναι μια δύσκολη πρόκληση. Νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε στην αρχή τη σωστή προσέγγιση, οριοθετώντας το είδος των αντιποίνων που θα λάμβανε ανάλογα με το είδος των δασμών τους οποίους θα αποφάσιζε τελικά ο Τραμπ. Ωστόσο, απέτυχε να υιοθετήσει τη μόνη δυνατή στάση όταν αντιμετωπίζεις έναν νταή: Μένεις στη θέση σου, αλλιώς τον ενθαρρύνεις. Θα το συναντήσουμε αυτό τους επόμενους μήνες, όταν ο Τραμπ αποφασίσει, απέναντι στις αντιξοότητες, να ακυρώσει τις λεγόμενες συμφωνίες με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ και να απαιτήσει ακόμη περισσότερες παραχωρήσεις. Σε όρους οπτικής, νομίζω ότι η εικόνα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καλείται στη Σκωτία για να κλείσει τη συμφωνία, με έναν πρόεδρο των ΗΠΑ να παραληρεί περί ανεμόμυλων, ήταν αξιοθρήνητη.
– Τι θα σημαίνει αυτή η συμφωνία για τις αγορές και τα χρηματιστήρια μεσοπρόθεσμα;
– Οπως βλέπουμε, μια αίσθηση δειλής ανακούφισης εξαπλώνεται στις χρηματοπιστωτικές αγορές στο όνομα του υποτιθέμενου τέλους της αβεβαιότητας. Νομίζω ότι, όπως συχνά συμβαίνει, οι επενδυτές της αγοράς αποτυγχάνουν στην ερμηνεία της γεωπολιτικής. Η αβεβαιότητα θα παραμείνει όσο ο Τραμπ θα βρίσκεται στον Λευκό Οίκο. Ετσι θα παίζεται πια το παιχνίδι.
