Ο φόρος που καταβλήθηκε σε αλλοδαπό κράτος με το οποίο έχει συναφθεί Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) εξέπιπτε τελευταίος υπό τον προϊσχύσαντα Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος σε αντίθεση με τον ισχύοντα Κώδικα κατ’ εφαρμογήν του οποίου αφαιρείται κατά προτεραιότητα. Με πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία αφορούσε υπόθεση που ανέτρεχε στο φορολογικό έτος 2013, επικυρώθηκε η εφαρμογή της σειράς έκπτωσης των φόρων για τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων που προβλεπόταν υπό τον προϊσχύσαντα Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 2238/1994). Ειδικότερα, όπως έκρινε το Δικαστήριο, ο φόρος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή, με εφαρμογή της μεθόδου πίστωσης του φόρου, εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος τελευταίος, μετά δηλαδή τον φόρο που προκαταβλήθηκε και τον φόρο που παρακρατήθηκε στην ημεδαπή, ανεξάρτητα αν το κράτος φορολόγησης είχε συνάψει με την Ελλάδα Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. Σε περίπτωση που μετά την ανωτέρω έκπτωση προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο, αυτό καθίσταται επιστρεπτέο μόνο μέχρι του ποσού που προκύπτει από την αφαίρεση του προκαταβληθέντος και παρακρατηθέντος φόρου, μη συνυπολογιζομένου τυχόν επιπλέον πιστωτικού υπολοίπου λόγω αφαίρεσης ποσού φόρου καταβληθέντος στην αλλοδαπή. Υπενθυμίζουμε ότι η ίδια σειρά έκπτωσης φόρων προβλέπεται και υπό τον ισχύοντα Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013) με βασική διαφορά, όπως έχει ήδη διευκρινιστεί από τη φορολογική διοίκηση και τη νομολογία, ότι τυχόν φόρος που καταβλήθηκε σε αλλοδαπό κράτος με το οποίο έχει συναφθεί Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος με τη μέθοδο πίστωσης του φόρου κατά προτεραιότητα πριν από τον τυχόν προκαταβληθέντα και παρακρατηθέντα φόρο.
Το ΣτΕ έκρινε παράνομη την προϋπόθεση του 1% επί του κύκλου εργασιών για τη δυνατότητα έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών για αγορές δώρων κάτω των δέκα ευρώ. Η φορολογική αρχή θεώρησε ότι τα δώρα αυτά δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις για να χαρακτηριστούν ως δώρα μικρής αξίας, καθώς η συνολική αξία τους υπερέβαινε το 1% των ακαθαρίστων εσόδων της, με αποτέλεσμα να εκδοθεί πράξη προσδιορισμού ΦΠΑ για τον φόρο εισροών που είχε εκπέσει. Η φορολογική αρχή με την αίτησή της ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας υποστήριξε ότι η Υπουργική Απόφαση καθορίζει ρητώς τα κριτήρια για την αναγνώριση των δώρων ως μικρής αξίας και αποσκοπεί εκτός των άλλων στην αποτροπή της φοροδιαφυγής. Ωστόσο, το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε τον ισχυρισμό της φορολογικής αρχής, κρίνοντας ότι η εν λόγω Υπουργική Απόφαση περιορίζει αδικαιολόγητα τη δυνατότητα έκπτωσης του ΦΠΑ για τα δώρα και ότι ο περιορισμός του 1% των ακαθάριστων εσόδων δεν προβλέπεται στον κώδικα ΦΠΑ, αλλά θεσπίστηκε αυθαίρετα με την υπουργική απόφαση που παραβιάζει το Σύνταγμα (ΣτΕ 1629/2024).
Ο φορολογούμενος έχει το βάρος να αποδείξει την αιτία και την παραγωγικότητα των δαπανών όταν αυτές αμφισβητούνται από τη φορολογική αρχή με ειδικό και ορισμένο τρόπο. Στην προκειμένη περίπτωση, ανώνυμη εταιρεία αμφισβήτησε τη μη αναγνώριση δαπανών για υπηρεσίες management. Μεταξύ άλλων, προέβαλε ως λόγο αναίρεσης ότι η φορολογική αρχή όφειλε να αποδείξει τη μη παραγωγικότητα των επίμαχων δαπανών. Το ΣτΕ απέρριψε τον λόγο, κρίνοντας ότι, όταν η αμφισβήτηση είναι ειδική και αιτιολογημένη, το βάρος απόδειξης φέρει ο φορολογούμενος. Ετερος λόγος αναίρεσης αφορούσε την έλλειψη πλήρους και βέβαιης δικανικής πεποίθησης του Εφετείου ως προς την αοριστία της περιγραφής των υπηρεσιών στα τιμολόγια, την οποία η εταιρεία θεώρησε ανεπαρκή για την απόρριψη της δαπάνης ως μη παραγωγικής. Το ΣτΕ απέρριψε και αυτόν τον λόγο ως απαράδεκτο, κρίνοντας ότι δεν προβάλλεται σφάλμα ερμηνείας κανόνα δικαίου, αλλά πλήττεται η ανέλεγκτη κρίση του Εφετείου επί των πραγματικών περιστατικών, ιδίως ενόψει της μη ανταπόκρισης της αναιρεσείουσας στο βάρος απόδειξης. Το ΣτΕ απέρριψε την αίτηση αναίρεσης στο σύνολό της (ΣτΕ 464/2025).
Πηγή: Grant Thornton
