Επειτα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες αποκρατικοποίησης, η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η εταιρεία που πριν από πολλές δεκαετίες εισήγαγε το φυσικό αέριο στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, με τον απόλυτα πλέον δημόσιο χαρακτήρα της, γυρίζει σελίδα και μετασχηματίζεται σε έναν πλήρως καθετοποιημένο ενεργειακό όμιλο. Λίγες μόλις ημέρες μετά την εξωδικαστική συμφωνία με τον βασικό της προμηθευτή φυσικού αερίου, τη ρωσική Gazprom, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς, ξεδιπλώνει μέσω της «Κ» το στρατηγικό πλάνο της ΔΕΠΑ στο μεταβαλλόμενο ενεργειακό περιβάλλον και εξηγεί ότι η πρόσφατη απόφαση εισόδου στη νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής της Λάρισας, στρατηγικές συμμαχίες που προηγήθηκαν αλλά και άλλες που είναι στα «σκαριά» στον τομέα των ΑΠΕ, συμβάλλουν σε αυτόν τον μετασχηματισμό. «Οι συνεργασίες είναι θεμέλιος λίθος του στρατηγικού σχεδιασμού μας», τονίζει ο κ. Ξιφαράς και προαναγγέλλει νέες συνεργασίες σε μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα, σε νέα προϊόντα για τις μεταφορές, όπως το πράσινο υδρογόνο, αλλά και στο βιομεθάνιο. H αλλαγή της εταιρικής δομής της ΔΕΠΑ Εμπορίας αξιολογείται από τη διοίκηση της εταιρείας με βασικό κριτήριο την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της και στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται πιθανή απορρόφηση της θυγατρικής στην προμήθεια, «Φυσικό Αέριο». Η τελική συμφωνία μάς δικαίωσε, αναφέρει ο κ. Ξιφαράς, μιλώντας για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό με την Gazprom. «Eξασφαλίσαμε αναδρομική έκπτωση, διαγράψαμε σημαντικές απαιτήσεις και κυρίως διασφαλίσαμε τη συνέχεια στις ροές αερίου, σε μια περίοδο έντονης αστάθειας και γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Αυτός είναι ο ρόλος μας. Οχι μόνο να φέρνουμε το αέριο, αλλά και να το φέρνουμε με όρους που στηρίζουν την οικονομία, την κοινωνία και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας», σημειώνει.
– Γίνεται όλο και πιο σαφές από τις κινήσεις της εταιρείας μια στρατηγική μετασχηματισμού και ενός πιο ενεργού ρόλου στο μεταβαλλόμενο ενεργειακό τοπίο. Ενα τέτοιο «σήμα» έστειλε η ΔΕΠΑ Εμπορίας και με την πρόσφατη απόφαση για είσοδο στο μετοχικό σχήμα της νέας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στη Λάρισα. Ποιος είναι ο στρατηγικός στόχος της ΔΕΠΑ Εμπορίας;
– Η ΔΕΠΑ Εμπορίας γυρίζει σελίδα. Ο στρατηγικός μας στόχος είναι να εξελιχθούμε σε έναν πλήρως καθετοποιημένο και πολυσχιδή όμιλο. Ξεκινώντας από τη μακρόχρονη τεχνογνωσία μας στο φυσικό αέριο και το LNG, επενδύει δυναμικά σε ηλεκτροπαραγωγή και ΑΠΕ, αναπτύσσει νέα προϊόντα και στηρίζει την εθνική βιομηχανία με υποδομές που φέρνουν την ενέργεια εκεί που πραγματικά χρειάζεται. Με δυο λόγια, ένας σύγχρονος ενεργειακός όμιλος που συνδυάζει την ασφάλεια εφοδιασμού με την κοινωνική ευθύνη, και τη βιωσιμότητα με την ευελιξία, ενισχύοντας, παράλληλα, τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου για όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ο στρατηγικός μας στόχος είναι να εξελιχθούμε σε έναν πλήρως καθετοποιημένο και πολυσχιδή όμιλο. Ξεκινώντας από τη μακρόχρονη τεχνογνωσία μας στο φυσικό αέριο και το LNG, η ΔΕΠΑ επενδύει δυναμικά σε ηλεκτροπαραγωγή και ΑΠΕ, αναπτύσσει νέα προϊόντα και στηρίζει την εθνική βιομηχανία με υποδομές που φέρνουν την ενέργεια εκεί όπου πραγματικά χρειάζεται.
Σε έναν κλάδο όπου η κλίμακα και η αντοχή είναι κρίσιμοι όροι σταθερότητας, η ΔΕΠΑ, με τον δημόσιο χαρακτήρα της, λειτουργεί ως εγγυητής της ενεργειακής επάρκειας, πυλώνας υγιούς ανταγωνισμού και μοχλός για να επιστρέφει η αξία στην κοινωνία, με δίκαιες τιμές και πραγματικά προσιτή ενέργεια για όλους. Επιτρέψτε μου όμως να υπογραμμίσω κάτι ιδιαιτέρως σημαντικό για τον ρόλο της εταιρείας μας. Ακόμη και στην πιο δύσκολη περίοδο της ενεργειακής κρίσης, η ΔΕΠΑ Εμπορίας έδωσε εκπτώσεις ύψους 180 εκατ. ευρώ σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, απορροφώντας σημαντικό μέρος των διεθνών αυξήσεων στην τιμή του φυσικού αερίου. Αυτό το κοινωνικό αποτύπωμα δεν είναι παρελθόν, αλλά πυρηνικό στοιχείο της ταυτότητάς μας και θα παραμείνει οδηγός για το πώς θέλουμε να στεκόμαστε στην αγορά.
– Πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος; Η αγορά μετασχηματίζεται και αναδιαρθρώνεται γρήγορα, όπως έδειξε το πρόσφατο «ντιλ» των ΓΕΚ TΕΡΝΑ – Μotor Oil.
– Με σχέδιο και ρεαλισμό. Σήμερα η ΔΕΠΑ δημιουργεί μεθοδικά ένα χαρτοφυλάκιο στον ηλεκτρισμό που το 2028 θα ξεπερνάει το 1,6 GW εκ των οποίων 600 MW από θερμικές μονάδες φυσικού αερίου και περίπου 1 GW από ΑΠΕ. Η συμμετοχή μας στην Ηλεκτροπαραγωγή Αλεξανδρούπολης, στη Λάρισα Θερμοηλεκτρική και στη FIER στην Αλβανία αποδεικνύει πως δεν επενδύουμε τυχαία, αλλά χτίζουμε βήμα βήμα έναν σύγχρονο, ευέλικτο βραχίονα παραγωγής. Παράλληλα, προχωρούμε έργα όπως το φωτοβολταϊκό cluster στην Κοζάνη (400 MW) με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, στηρίζοντας την ανάπτυξη της Δυτικής Μακεδονίας. Επενδύουμε στο δίκτυο πρατηρίων Fisikon, αλλά και στις υποδομές πράσινου υδρογόνου και βιομεθανίου, ώστε να κρατήσουμε την εταιρεία στην αιχμή της τεχνολογίας και της αγοράς.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η πραγματική ηγεσία στον ενεργειακό τομέα δεν κρίνεται από το μέγεθος ή το μερίδιο αγοράς, αλλά από την ικανότητα να διαβάζεις σε βάθος τις εξελίξεις, να διαχειρίζεσαι το σήμερα χωρίς να αιχμαλωτίζεσαι σε αυτό και να χαράσσεις καθαρή κατεύθυνση σε μια αγορά που μετασχηματίζεται πιο γρήγορα από ποτέ.
– Τι προσδίδει στη ΔΕΠΑ η νέα αυτή συμφωνία για τη μονάδα της Λάρισας; Γίνεται πολλή συζήτηση στην αγορά σχετικά με το κατά πόσον υπάρχει χώρος για μια ακόμη μονάδα φυσικού αερίου;
– Η Λάρισα δεν είναι απλώς μια νέα θερμική μονάδα. Είναι η πιο αποδοτική του είδους της στην Ελλάδα, με ισχύ 792 MW καθαρής ηλεκτρικής παραγωγής και θερμική απόδοση 62,6%. Αυτό σημαίνει μειωμένο καύσιμο ανά παραγόμενη MWh και χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα σε σχέση με μονάδες προηγούμενης γενιάς.
Σήμερα, που η αγορά ηλεκτρισμού στηρίζεται όλο και περισσότερο στις ΑΠΕ, χρειάζεται ευελιξία και γρήγορη απόκριση όταν η παραγωγή από τον ήλιο ή τον άνεμο δεν επαρκεί. Εκεί ακριβώς «χωράει» μια τέτοια μονάδα, ενισχύοντας τη σταθερότητα του συστήματος και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για τους παραγωγούς πράσινης ενέργειας να ενταχθούν χωρίς περιορισμούς. To πρόσφατο black out στην ιβηρική χερσόνησο κατέδειξε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο την ανάγκη για τέτοιου είδους μονάδες.
– Θα δούμε κι άλλες συνεργασίες με τρίτους και σε ποιους τομείς;
– Οι συνεργασίες είναι θεμέλιο του στρατηγικού σχεδιασμού μας. Η νέα ενεργειακή εποχή απαιτεί συμπράξεις που συνδυάζουν τεχνογνωσία, κεφάλαια και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Ηδη, η Θερμοηλεκτρική Λάρισας, η Ηλεκτροπαραγωγή Αλεξανδρούπολης και η FIER στην Αλβανία είναι απτά παραδείγματα. Μπροστά μας βλέπουμε συνεργασίες σε μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα, σε νέα προϊόντα για τις μεταφορές, όπως το πράσινο υδρογόνο, όπου ήδη αναπτύσσουμε υποδομές ανεφοδιασμού, αλλά και στο βιομεθάνιο.
Επιπλέον, δεν αντιμετωπίζουμε τα σύνορα της Ελλάδας ως όριο. Η ενεργή παρουσία μας σε όλες τις περιφερειακές αγορές αποδεικνύει ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας διεκδικεί να είναι γέφυρα στην ενεργειακή διασυνδεσιμότητα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ενισχύοντας, παράλληλα, την ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και τη γεωπολιτική θέση της χώρας.
– Θεωρείται αναγκαία μια εταιρική αναδιάρθρωση της εταιρείας κατά το μοντέλο των καθετοποιημένων μεγάλων ενεργειακών ομίλων, με την απορρόφηση για παράδειγμα της θυγατρικής Φυσικό Αέριο;
– Η αγορά ενέργειας εξελίσσεται με ρυθμούς που επιβάλλουν διαρκή αξιολόγηση της δομής κάθε ομίλου. Ωστόσο δεν αντιμετωπίζουμε τη θυγατρική μας στη λιανική ως απλή «μονάδα», αλλά ως κρίσιμο κρίκο στην αλυσίδα αξίας μας. Το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας έχει κατακτήσει σημαντικό μερίδιο αγοράς, χτίζοντας σχέση εμπιστοσύνης με εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα.
Το ζητούμενο δεν είναι η απορρόφηση για την απορρόφηση, αλλά να είμαστε βέβαιοι ότι κάθε δομή που θα επιλέξουμε θα στηρίζει τη συνολική μας ανθεκτικότητα, την ευελιξία στις αγορές και, πάνω απ’ όλα, θα προσφέρει πραγματικό όφελος στους πελάτες μας.
Τα οφέλη του εξωδικαστικού deal με την Gazprom
– Ανακοινώσατε μόλις πρόσφατα την εξωδικαστική συμφωνία με την Gazprom Export. Τι σηματοδοτεί αυτό για την εταιρεία και για την ελληνική αγορά;
– Η συμφωνία αυτή αποδεικνύει ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας ξέρει να διεκδικεί και να προστατεύει το εθνικό συμφέρον. Οταν ζητήσαμε αναθεώρηση τιμής και φτάσαμε μέχρι τη διαιτησία, ήταν μια δύσκολη απόφαση αλλά και απαραίτητη. Η τελική συμφωνία μάς δικαίωσε: εξασφαλίσαμε αναδρομική έκπτωση, διαγράψαμε σημαντικές απαιτήσεις και κυρίως διασφαλίσαμε τη συνέχεια στις ροές αερίου, σε μια περίοδο έντονης αστάθειας και γεωπολιτικής αβεβαιότητας. Αυτός είναι ο ρόλος μας: όχι μόνο να φέρνουμε το αέριο, αλλά και να το φέρνουμε με όρους που στηρίζουν την οικονομία, την κοινωνία και την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Θέλω, με την ευκαιρία, να ευχαριστήσω τα στελέχη της ΔΕΠΑ και τους εξωτερικούς νομικούς και οικονομικούς συμβούλους που, με τις επίπονες προσπάθειές τους, κατέστησαν εφικτή αυτή τη θετική έκβαση.
– Πώς θα επηρεάσει την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας ο ευρωπαϊκός σχεδιασμός για πλήρη διακοπή του ρωσικού αερίου το 2027;
– Παρακολουθούμε τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο και είμαστε σε πλήρη συνεννόηση με το αρμόδιο υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, που καταρτίζει τον συνολικό ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας. Πρέπει να τονίσουμε, όμως, ότι η Ελλάδα ξεκίνησε νωρίς να διαφοροποιείται ως προς την προμήθεια αερίου με μακροχρόνιες συμβάσεις μέσω αγωγών από την Κασπία, φορτία LNG από διαφορετικές αγορές και επενδύσεις σε πλωτές μονάδες, όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης, που ενισχύουν την ανθεκτικότητα του συστήματος. Οι υποδομές αυτές (μαζί με τη Ρεβυθούσα) μπορούν να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες της χώρας και ταυτόχρονα να ενισχύσουν την ασφάλεια τροφοδοσίας των γειτόνων μας.
Η Ελλάδα ξεκίνησε νωρίς να διαφοροποιείται ως προς την προμήθεια αερίου με μακροχρόνιες συμβάσεις μέσω αγωγών από την Κασπία, φορτία LNG από διαφορετικές αγορές και επενδύσεις σε πλωτές μονάδες, όπως το FSRU Αλεξανδρούπολης, που ενισχύουν την ανθεκτικότητα του συστήματος. Οι υποδομές αυτές (μαζί με τη Ρεβυθούσα) μπορούν να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες της χώρας.
– Και η ΔΕΠΑ Εμπορίας; Δεν θα χάσει το στρατηγικό πλεονέκτημα που διαθέτει σήμερα στην προμήθεια αερίου μέσω αγωγών;
– Το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα δεν είναι ποτέ ένα μόνο συμβόλαιο. Είναι η συνολική μας ευελιξία και η ικανότητά μας να λειτουργούμε ως αξιόπιστος κόμβος. Διατηρούμε ένα ισχυρό και διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο προμήθειας που συνδυάζει μακροχρόνια συμβόλαια φυσικού αερίου αγωγού με ανταγωνιστικές αγορές φορτίων LNG στη spot αγορά, ενώ συμμετέχουμε σε νέα έργα και υποδομές που εξασφαλίζουν διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων εφοδιασμού. Παράλληλα, η είσοδός μας στην ηλεκτροπαραγωγή και στις ΑΠΕ μειώνει την έκθεσή μας στις διακυμάνσεις μιας μόνο αγοράς. Αυτός είναι ο δρόμος για πραγματική ανθεκτικότητα.
