Τρεις στατιστικές επιδόσεις «υπαγορεύουν» το περιεχόμενο του πακέτου της ΔΕΘ: Πρώτον, το α΄ εξάμηνο του 2025 έκλεισε με 31.763 γεννήσεις, σαφής ένδειξη ότι έρχεται νέο ιστορικό χαμηλό και επίδοση σαφώς χαμηλότερη των 70.000 για το σύνολο του έτους. Δεύτερον, ο Ιούνιος έκλεισε με νέο πολυετές ρεκόρ όσον αφορά τον ρυθμό αύξησης των ενοικίων κύριας κατοικίας, με το σχετικό ποσοστό να διαμορφώνεται στο 11,4%. Και τρίτον: ο «φορολογικός πληθωρισμός» καλά κρατεί: η αύξηση του μέσου ονομαστικού μισθού κατά 5% μέσα στο 2025 –ήτοι από τα 1.340 προς τα 1.410 ευρώ– θα φέρει αύξηση της παρακράτησης φόρου εισοδήματος κατά 13,1% «ροκανίζοντας» το ποσοστό της καθαρής αύξησης κοντά στα επίπεδα του πληθωρισμού.
Στο οικονομικό επιτελείο οι «ασκήσεις επί χάρτου» όσον αφορά τα μέτρα που θα εξαγγελθούν από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ συνεχίζονται, με στόχο μέσα στον Αύγουστο να οριστικοποιηθεί η λίστα των προτεινόμενων παρεμβάσεων και να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις. Με δεδομένο πλέον τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο –θα κινηθεί στα επίπεδα του 1,5-1,6 δισ. ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν δυσάρεστες δημοσιονομικές εκπλήξεις λόγω… ΟΠΕΚΕΠΕ– το κυρίαρχο σενάριο προβλέπει ότι θα ανακοινωθεί μεγάλος αριθμός «στοχευμένων» παρεμβάσεων (με προϋπολογισμό δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ εκάστη) και όχι ένα ή δύο «εμβληματικά» μέτρα που θα απορροφούσαν όμως το σύνολο των διαθεσίμων πόρων. Το ζητούμενο είναι να σταλεί μήνυμα αναγνώρισης των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα: δημογραφικό, στεγαστικό, διαθέσιμο εισόδημα.
Ανάχωμα στον ρυθμό μείωσης των γεννήσεων ακόμη δεν έχει βρεθεί και τα επίσημα στοιχεία από τη βάση δεδομένων του Ληξιαρχείου είναι απογοητευτικά. Το ισοζύγιο «γεννήσεων – θανάτων» είναι ήδη αρνητικό κατά 32.104 στο πρώτο εξάμηνο (σ.σ. τα στοιχεία καλύπτουν την περίοδο μέχρι και την 1η Ιουλίου), όταν ολόκληρο το 2024 ήταν αρνητικό κατά 58.584 και το 2023 κατά 57.343. Παγιώνεται δηλαδή μια αύξηση στον αριθμό συρρίκνωσης του πληθυσμού, η οποία τροφοδοτείται κυρίως από τις μειωμένες γεννήσεις. Οι λόγοι ξεπερνούν προφανώς το πεδίο της οικονομίας, όμως αυτό δεν αναιρεί ότι απαιτούνται πρόσθετες παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της οικονομικής στήριξης των οικογενειών. Δύο αξιοσημείωτα στοιχεία:
Ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος κινείται μεταξύ 1,5 δισ. και 1,6 δισ., υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν δυσάρεστες δημοσιονομικές εκπλήξεις.
1. Συνεχίζεται η ραγδαία μείωση του αριθμού των δικαιούχων επιδόματος τέκνων, καθώς λόγω της αύξησης του ονομαστικού εισοδήματος ξεπερνιούνται τα «παγωμένα» εισοδηματικά κριτήρια. Στο τέλος Μαΐου, επίδομα εισέπραξαν 512.917 δικαιούχοι και αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επίπτωση της ενσωμάτωσης των στοιχείων από τις φετινές φορολογικές δηλώσεις. Τον Μάιο του 2024 είχε ανακοινωθεί η καταβολή επιδόματος σε 604.293 δικαιούχους. Η κυβέρνηση είχε εξαγγείλει αύξηση του επιδόματος και διεύρυνση εισοδηματικών κριτηρίων για τους μισθωτούς, όμως οι εξαγγελίες δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.
2. H θέση της Ελλάδας μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ όσον αφορά τη φορολογική επιβάρυνση των μισθωτών με παιδιά, όχι μόνο δεν βελτιώθηκε αλλά επιδεινώθηκε με βάση την τελευταία έκθεση του Οργανισμού. Η Ελλάδα κατέγραψε το 4ο υψηλότερο φορολογικό βάρος (tax wedge) στον ΟΟΣΑ για έναν μέσο έγγαμο εργαζόμενο με δύο παιδιά, με ποσοστό 37,3% το 2024, όταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ διαμορφώθηκε στο 25,7%. Το 2023 η χώρα κατείχε την 5η υψηλότερη θέση. Αυτό είναι αποτέλεσμα και της απώλειας των επιδομάτων τέκνων, αλλά και της πολύ περιορισμένης έκπτωσης φόρου που δίνεται στις οικογένειες. Ο εργένης λαμβάνει έκπτωση φόρου 777 ευρώ, ο γονιός με ένα παιδί 900 ευρώ και ο εργαζόμενος με δύο παιδιά 1.120 ευρώ. Δηλαδή, η πρόσθετη έκπτωση φόρου ισούται με… 10 ευρώ τον μήνα ανά παιδί.
Αυξήσεις επιδομάτων τέκνων, ενισχυμένη έκπτωση φόρου για τις οικογένειες με παιδιά (σ.σ. είχε εφαρμοστεί αύξηση και στο πρόσφατο παρελθόν), αλλά και στοχευμένες παρεμβάσεις για το στεγαστικό, όπως η μεγαλύτερη προοδευτικότητα της κλίμακας φορολογίας των εισοδημάτων από ενοίκια, και η χορήγησης φορολογικής απαλλαγής στις επιχειρήσεις προκειμένου να προσφέρουν «στεγαστικό επίδομα» στους εργαζομένους τους, είναι ορισμένα από τα θέματα που εξετάζονται.
