Το καλοκαίρι του 2015, μόλις πριν από δέκα χρόνια, η χώρα έπεσε στον «οικονομικό γκρεμό» και όχι μόνο επέζησε, αλλά βρήκε και «πορτοφόλι». Αν κάτσουμε ψύχραιμα –όσο μπορούμε, με δεδομένο τον κίνδυνο που περάσαμε– να αποτιμήσουμε την κατάσταση, η χώρα έχει καταφέρει έκτοτε μοναδικά στη σύγχρονη ιστορία της επιτεύγματα. Αναπτύσσεται ταχύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και είναι μια από τις λίγες χώρες στην Ε.Ε. που επιτυγχάνει κάθε χρόνο πρωτογενή πλεονάσματα.
Παλεύει με σχετική επιτυχία να λύσει χρόνιες αδυναμίες της, μειώνοντας τα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, αντιμετωπίζει τη φοροδιαφυγή με τρόπο που δεν το έκανε ποτέ στο παρελθόν, ψηφιοποιεί την οικονομία της και ισχυροποιεί τις τράπεζες. Ως εκ τούτου, πολλοί εργαζόμενοι που έφυγαν την προηγούμενη δεκαετία επιστρέφουν. Πολλοί από αυτούς που ήταν έτοιμοι να φύγουν επιλέγουν τελικά να ζήσουν στην Ελλάδα.
Ολα αυτά, ωστόσο, είναι αποτέλεσμα της δουλειάς που ξεκίνησε μετ’ εμποδίων και βασάνων εκείνες τις μαύρες μέρες του καλοκαιριού του 2015 και εντάθηκε την τελευταία πενταετία. Είναι προϊόν των «παλιών μεταρρυθμίσεων». Του προγράμματος που βοήθησε τη χώρα, άλλοτε βάσει σχεδίου, άλλοτε εξ ανάγκης και πίεσης των συνθηκών, να αλλάξει μεγάλο μέρος της εικόνας της.
Το μεγάλο πρόβλημα της χώρας είναι οι επενδύσεις, που παραμένουν χαμηλά.
Πλέον δεν αρκούν όλα αυτά. Η χώρα έχει πολλά προβλήματα που δεν έλυσε και άλλα πολλά που προέκυψαν στο μεσοδιάστημα. Κορυφαίο όλων, η αναντιστοιχία μισθών με παραγωγικότητα και κόστος ζωής. Απίθανη ασυμμετρία. Για να τα αντιμετωπίσει όλα αυτά με λύσεις που να ανταποκρίνονται στη νέα εποχή, είναι πλέον σαφές που χρειαζόμαστε ένα νέο σχέδιο. Μια νέα γενιά μεταρρυθμίσεων.
Το περιέγραψε ο πρώην υπουργός Θ. Σκυλακάκης. Ενα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2019 πρέπει να αναθεωρηθεί με βάση τα δεδομένα του 2025 για να προχωρήσει η χώρα, είπε, και έγινε πιο συγκεκριμένος βάζοντας στην κορυφή του σχεδίου την αξιοποίηση του μεταναστευτικού για την αντιμετώπιση του δημογραφικού, μια συνταγματική αλλαγή για τη χρήση γης στη χώρα και δραστικά μέτρα για την αύξηση της παραγωγικότητας στο Δημόσιο.
Το μεγάλο πρόβλημα της χώρας, όμως, που δυσκολεύει τις μελλοντικές κινήσεις μας, είναι οι επενδύσεις, που παραμένουν χαμηλά παρά τα τεράστια κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Ηταν στο 11% του ΑΕΠ το 2019, έχουν ανέβει στο 16%, αλλά στην υπόλοιπη Ε.Ε. είναι 21% του ΑΕΠ και εμείς προερχόμαστε από μονοψήφια ποσοστά για πάνω από μία δεκαετία. Είναι υπαρξιακό πρόβλημα, το οποίο δεν μπορεί να αφήνεται στον αυτόματο πιλότο, ειδικά για μια χώρα που ακόμα δεν έχει καταφέρει να συμφωνήσει η ίδια με τον εαυτό της, τι θέλει και σε ποιους τομείς από τους επενδυτές.
