Ας φανταστούμε από τι «βουνό» κατεβαίνουμε. Πριν από μόλις 12 χρόνια η ανεργία στην Ελλάδα είχε φτάσει στο ιστορικό υψηλό του 27,5%. Η ανεργία των νέων είχε ξεπεράσει το 60%. Στη συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία ήταν περισσότεροι οι άνεργοι από αυτούς που δούλευαν.
Ακόμη, ωστόσο, και πριν από την οικονομική κρίση, στις «καλές» μέρες της δεκαετίας του 2000, ποσοστά με το εφτά μπροστά σπανίως είχαν κάνει την εμφάνισή τους. Μεταξύ του 8% και του 10% βολόδερναν, παρά την υπερθέρμανση που είχε προκαλέσει στην οικονομία η προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων και ο χωρίς όρια ιδιωτικός δανεισμός. Δεν το είχαμε ποτέ με το θέμα. Μετά την αποβιομηχανοποίηση της χώρας, τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, ουδέποτε καταφέραμε να ακολουθήσουμε την ευρωπαϊκή τάση.
Η υποχώρησή της στο 7,9% είναι μια μεγάλη επιτυχία, η οποία δεν έγινε με κάποιον μαγικό τρόπο.
Η χθεσινή ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τον μήνα Μάιο έδειξε ποσοστό ανεργίας 7,9% και δεν περνάει απαρατήρητο. Είναι μια μεγάλη επιτυχία, η οποία δεν έγινε με κάποιον μαγικό τρόπο, αλλά με ουσιαστικές παρεμβάσεις τόσο στην αγορά εργασίας όσο και στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, που δημιούργησε νέες δουλειές. Ωστόσο, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι πολύ πιο κάτω, στο 5,8%, και από πάνω μας βρίσκονται μόλις τρεις χώρες – η Ισπανία, η Φινλανδία και η Σουηδία. Στον καλύτερο μήνα εδώ και 15 χρόνια, μόλις και μετά βίας έχουμε ξεπεράσει σε επίδοση τέσσερις χώρες.
Η ιστορία της ανεργίας στην Ελλάδα διδάσκει πως η οικονομική μεγέθυνση από μόνη της δεν ήταν ποτέ αρκετή. Αλλωστε αν αθροίσουμε τις ελλείψεις, τις κενές θέσεις εργασίας που υπάρχουν στον ιδιωτικό τομέα, τότε θα μηδενιζόταν η ανεργία στη χώρα. Το νέο πρόβλημα της ανεργίας παραμένει πολύ πιο σύνθετο. Συνδέεται με την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, καθώς και σε ποιους κλάδους οφείλεται το γεγονός ότι η ανεργία βαίνει μειούμενη.
φιλΜόνο τυχαίο δεν είναι ότι στους κλάδους της καινοτομίας και της υψηλής τεχνολογίας έχουμε μικρότερο μέρος του εργατικού δυναμικού από ό,τι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης, μόνο τυχαίο δεν είναι ότι έχουμε πάρα πολλούς εργαζομένους στον κλάδο των υπηρεσιών και ιδιαίτερα σε αυτόν της εστίασης και του τουρισμού. Δηλαδή σε κλάδους με χαμηλή παραγωγικότητα και χαμηλή εξειδίκευση.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι για την πτώση των ποσοστών της ανεργίας κάτω από το 8% τον Μάιο, για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια, κεντρικό ρόλο έπαιξε η καθιέρωση της ψηφιακής κάρτας εργασίας στην εστίαση και στον τουρισμό και δεν οφείλεται σε πραγματική αύξηση των θέσεων εργασίας. Ας είναι κι έτσι. Τουλάχιστον θα έχει περιοριστεί με μια μεταρρύθμιση το πρόβλημα της «μαύρης» ή υποδηλωμένης εργασίας.
