Mετά το μπαράζ των εμπρηστικών δηλώσεων για τον επικεφαλής της Fed, τα κοσμητικά επίθετα που έχει επιστρατεύσει κατά καιρούς και τις απειλές για τους επίδοξους διαδόχους του, ο Ντόναλντ Τραμπ επέλεξε να στείλει στον Τζερόμ Πάουελ ένα… ιδιόχειρο σημείωμα σε μια τελευταία προσπάθεια να τον πιέσει να μειώσει τα επιτόκια.
«Ο “πολύ αργά” Πάουελ και ολόκληρο το διοικητικό συμβούλιό του θα έπρεπε να ντρέπονται που επιτρέπουν να συμβαίνει αυτό στις ΗΠΑ. Εχουν μια από τις πιο εύκολες, αλλά και με το μεγαλύτερο πρεστίζ δουλειές στις ΗΠΑ και έχουν αποτύχει! Αν έκαναν σωστά τη δουλειά τους, η χώρα μας θα εξοικονομούσε τρισεκατομμύρια δολάρια. Το διοικητικό συμβούλιο απλώς κάθεται εκεί και παρακολουθεί, οπότε φταίει εξίσου. Θα έπρεπε να πληρώνουμε τόκους 1% ή και λιγότερο!», έγραψε στην πλατφόρμα του Truth Social.
Οι αξιωματούχοι που συμμετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο της Fed σημειωτέον δεν είναι οι μόνοι που λαμβάνουν τις κρίσιμες αποφάσεις. Υπάρχουν ακόμη έξι πρόεδροι περιφερειακών τραπεζών που είναι υπεύθυνοι για τη νομισματική πολιτική του έθνους. Δεν είναι σαφές ωστόσο εάν ο Τραμπ ήθελε να επιτεθεί μόνο στο διοικητικό συμβούλιο ή σε όλους τους αξιωματούχους της Fed που έχουν δικαίωμα ψήφου. Ο Αμερικανός πρόεδρος δημοσίευσε επίσης ένα διάγραμμα που κατατάσσει πολλές από τις κεντρικές τράπεζες του κόσμου με βάση το επίπεδο του βασικού επιτοκίου τους, ισχυριζόμενος ότι οι ΗΠΑ έχουν ένα από τα υψηλότερα. Περιελάμβανε μια σημείωση γραμμένη στο χέρι από τον ίδιο που επέκρινε ευθέως τον Πάουελ, λέγοντας ότι «κόστισε στις ΗΠΑ μια περιουσία» και ότι συνεχίζει «να το κάνει», ενώ σχολίασε επίσης ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να είναι μεταξύ των χωρών με τα χαμηλότερα επιτόκια, στο 1,75% ή λιγότερο.
Εδώ και μήνες ο Τραμπ επιτίθεται αδιάκοπα στον πρόεδρο της Fed χαρακτηρίζοντάς τον μεταξύ άλλων «ανόητο» και «ηλίθιο», και επικρίνοντας τη στάση αναμονής που τηρεί.
Η περιφρόνησή του για τον Πάουελ, τον οποίο ο ίδιος διόρισε το 2018, ξεκινάει από την πρώτη θητεία του και έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Fed δεν μείωσε τα επιτόκια κατά τις απαιτήσεις της κυβέρνησης, η οποία στοχεύει σε «εκρηκτική οικονομική, εργασιακή και επενδυτική ανάπτυξη».
Αν έκαναν σωστά τη δουλειά τους, η χώρα μας θα εξοικονομούσε τρισεκατομμύρια δολάρια, λέει ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ενώ ορισμένες κεντρικές τράπεζες, όπως η ΕΚΤ και η Τράπεζα του Μεξικού, έχουν μειώσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού τους μερικές φορές φέτος, η Fed δεν το έχει πράξει. Ενας σημαντικός λόγος γι’ αυτό είναι οι σημαντικές αλλαγές πολιτικής από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Τραμπ. Οι αξιωματούχοι της Fed έχουν διατηρήσει το επιτόκιό της υψηλότερα από το συνηθισμένο μέχρι στιγμής φέτος, σε μια προσπάθεια να μειώσουν τον πληθωρισμό στον στόχο του 2% ετησίως. Οπως έχουν διευκρινίσει, περιμένουν να δουν τι θα συμβεί, καθώς ανησυχούν ότι οι δασμοί του Τραμπ θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές προς τα πάνω και να πυροδοτήσουν νέο γύρο πληθωρισμού.
Ο ίδιος ο Πάουελ πάντως έχει αποφύγει να απαντήσει στη σκληρή κριτική του Τραμπ, επιμένοντας ότι η Fed παραμένει προσηλωμένη στη συγκράτηση του πληθωρισμού και στη διατήρηση μιας υγιούς αγοράς εργασίας. Κατά τη διάρκεια ακρόασης στη Γερουσία στις 24 Ιουνίου δήλωσε με νόημα ότι «δεν λαμβάνουμε υπόψη πολιτικούς παράγοντες» κατά τον καθορισμό των επιτοκίων. Η θητεία του λήγει τον Μάιο του 2026, αλλά ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα ανακοινώσει σύντομα τον εκλεκτό του που θα τον διαδεχθεί.
Εάν ανακοινώσει έναν υποψήφιο τόσο νωρίς, θα ήταν μια άνευ προηγουμένου εξέλιξη στην 111χρονη ιστορία της κεντρικής τράπεζας. Και αυτό γιατί όποιον κι αν ονομάσει, ουσιαστικά θα ενεργεί ως «σκιώδης» πρόεδρος της Fed, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει σύγχυση στις αγορές, να αποδυναμώσει το δολάριο και να αυξήσει τα μακροπρόθεσμα επιτόκια, σύμφωνα με τους ειδικούς.
Στους πιθανούς υποψηφίους συγκαταλέγονται, σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, ο πρώην διοικητής της Fed Κέβιν Γουόρς, ο διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου Κέβιν Χάσετ αλλά και ο Ντέιβιντ Μάλπας, τον οποίον ο Τραμπ στην πρώτη θητεία του επέλεξε για να ηγηθεί της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Η ψύχραιμη, βασισμένη στα δεδομένα προσέγγιση του Πάουελ έχει επαινεθεί πάντως και από άλλους κεντρικούς τραπεζίτες σε όλο τον κόσμο. Αφού εκφώνησε πρόσφατα χαιρετισμούς σε ένα Συνέδριο Κεντρικών Τραπεζών στη Σίντρα της Πορτογαλίας, η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ζήτησε από τους παρευρισκομένους να χειροκροτήσουν τον Πάουελ, επειδή «ενσαρκώνει το πρότυπο ενός θαρραλέου κεντρικού τραπεζίτη».
