Μια Ευρώπη ανέτοιμη να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες γεωπολιτικές και οικονομικές συνθήκες, εγκλωβισμένη σε ξεπερασμένες θεσμικές δομές και ανεπαρκείς στρατηγικές σε κρίσιμους τομείς, όπως η ενέργεια και η άμυνα, περιέγραψαν χθες στη συζήτηση που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του 29ου συνεδρίου του Economist ο Μάριο Ντράγκι και ο Ευάγγελος Μυτιληναίος.
«Η Ευρώπη έχει ανάγκη να δώσει ενιαία, ισχυρή απάντηση στις σημερινές προκλήσεις – κάτι που δεν μπορεί να κάνει με τις δομές του παρελθόντος. Θα πρέπει να επανεφεύρει τον εαυτό της», είπε ο τέως πρόεδρος της ΕΚΤ και τέως πρωθυπουργός της Ιταλίας, ενώ άσκησε σφοδρή κριτική στην κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αγορά. «Εχουμε 450 εκατομμύρια από τους πιο εύπορους καταναλωτές στον πλανήτη, αλλά δεν έχουμε μια πραγματικά ενιαία αγορά», είπε και επισήμανε ότι η υπερρύθμιση, οι εθνικές διαφορές και η απουσία κλίμακας οδηγούν σε φυγή κεφαλαίων και ταλέντου προς τις ΗΠΑ. «Δεν μας λείπει το χρήμα. Μας λείπει η δυνατότητα να μεγαλώσουμε ιδέες και να τις κάνουμε επενδύσεις», σημείωσε.
Μάριο Ντάγκι και Ευάγγελος Μυτιληναίος συμφώνησαν στο ότι «η Ευρώπη δεν έχει άλλο χρόνο. Αν δεν μετασχηματιστεί θεσμικά, ενεργειακά και αμυντικά, θα συνεχίσει να χάνει έδαφος έναντι των παγκόσμιων ανταγωνιστών της». Κοινός τόπος των δύο ομιλητών ήταν η ανάγκη δημιουργίας μιας ισχυρής ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και μιας νέας ενεργειακής στρατηγικής στην κατεύθυνση της μείωσης του ενεργειακού κόστους.
Μιλώντας για την άμυνα, ο κ. Ντράγκι τόνισε την ανάγκη μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής και της μεγέθυνσης των εταιρειών του κλάδου μέσα από κίνητρα για συγχωνεύσεις κατά το μοντέλο της Airbus. «Με 1,7 εκατομμύριο στρατιώτες στην Ε.Ε., πολλαπλά μοντέλα αρμάτων και αλληλοεπικαλυπτόμενες εθνικές βιομηχανίες, το κόστος είναι υψηλό και η αποτελεσματικότητα χαμηλή», ανέφερε. Το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας περνάει μέσα από την τεχνητή νοημοσύνη, την κυβερνοασφάλεια, το cloud computing και τις δορυφορικές υπηρεσίες. «Καμία από αυτές τις προκλήσεις δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε εθνικό επίπεδο», σημείωσε, επισημαίνοντας την ανάγκη για βαθύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο επικεφαλής της Metlen Ευάγγελος Μυτιληναίος σημείωσε ότι «δεν υπάρχει μέλλον εάν στο ζήτημα της αμυντικής θωράκισης της Ευρώπης εμπλακούν 3-4 χώρες» και εκτίμησε ότι θα χρειαστούν 10 έως 15 χρόνια για να μπορέσει η Ευρώπη να σταθεί μόνη της ως στρατηγική δύναμη. «Μέχρι τότε, είναι απαραίτητη η στήριξη των ΗΠΑ», είπε.
Η Ε.Ε. θα πρέπει να επανεφεύρει τον εαυτό της», είπε ο τέως πρόεδρος της ΕΚΤ και τέως πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μ. Ντράγκι.
Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά του κ. Ντράγκι στην αλλαγή στάσης της Γερμανίας, χώρας όπου μέχρι πρόσφατα η οποιαδήποτε πολιτική σύνδεση με τις ένοπλες δυνάμεις θεωρείτο πολιτικά τοξική. «Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, αν ένας πολιτικός στη Γερμανία φωτογραφιζόταν δίπλα σε οτιδήποτε στρατιωτικό, θα έχανε ψήφους», ανέφερε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως πλέον η νέα ηγεσία έχει επαναπροσδιορίσει ριζικά τη στρατηγική της, ακόμα και σε θέματα δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Οι δύο συνομιλητές συμφώνησαν, επίσης, στην ανάγκη μείωσης του ενεργειακού κόστους, αν και από διαφορετική οπτική. Το πρώτο και βασικό βήμα για να διασφαλίσει η Ευρώπη την ανταγωνιστικότητα της παραγωγής της είναι η μείωση του κόστους ενέργειας, υπογράμμισε ο Μάριο Ντράγκι. «Δεν έχουμε άλλο χρόνο», είπε χαρακτηριστικά, θέτοντας ζήτημα αλλαγής των μηχανισμών τιμολόγησης.
«Δεν είναι δυνατόν να τιμολογείται η ενέργεια από υδροηλεκτρικά που έχουν αποσβεστεί εδώ και χρόνια σε συνάρτηση με τις τιμές του φυσικού αερίου», τόνισε και έκανε λόγο για συγκεκαλυμμένα συμφέροντα στην αγορά ενέργειας. Ο ίδιος εμφανίστηκε υπέρμαχος της ενεργειακής μετάβασης και της απανθρακοποίησης. Είναι, είπε, ο μόνος τρόπος για να μη χάσει η Ευρώπη την αυτονομία της.
Με το υψηλό κόστος ενέργειας και την κακοσχεδιασμένη πράσινη μετάβαση συνέδεσε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος την υστέρηση της Ευρώπης σε παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Μίλησε για υπερβολικά ταχεία και ανοργάνωτη πράσινη μετάβαση που δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από όσα έλυσε. «Η Ευρώπη πληρώνει σήμερα την ενέργεια τριπλάσια από ό,τι στο παρελθόν, για να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο με τεράστιο βάρος στην ανταγωνιστικότητα της παραγωγής», είπε.
Επισήμανε, επίσης, τις επιπτώσεις της ενεργειακής μετάβασης στη βαριά βιομηχανία της Ευρώπης. «Η ενεργειακή στρατηγική που ακολουθήσαμε, χωρίς συνυπολογισμό του κόστους στην παραγωγή, οδήγησε σε μαρασμό βιομηχανικών κλάδων κρίσιμων και για την άμυνα», ανέφερε.
«Η ενέργεια είναι πρωτίστως πολιτικό ζήτημα», είπε ο κ. Μυτιληναίος και διερωτήθηκε εάν υπάρχουν σήμερα ηγέτες στην Ευρώπη που να μπορούν να λύσουν αυτό το πρόβλημα, για να απαντήσει ο ίδιος: «Δεν νομίζω».
Κλείνοντας τη συζήτηση ο Ευάγγελος Μυτιληναίος επισήμανε ότι η Ελλάδα έχει σημειώσει την τελευταία 6ετία σημαντική πρόοδο, η οποία, εκτίμησε, θα συνεχίσει να υφίσταται όσο υπάρχει σταθερό πολιτικό περιβάλλον, ενώ απέδωσε εύσημα στον πρωθυπουργό της χώρας. Ο Μάριο Ντράγκι, συγκρίνοντας τη σημερινή κατάσταση της χώρας με την περίοδο της δημοσιονομικής κρίσης, έδωσε συγχαρητήρια στον ελληνικό λαό.
