Απόσταση ίση με το 0,4% του ΑΕΠ της, δηλαδή περίπου 1 δισ. ευρώ με βάση το σημερινό ΑΕΠ, πρέπει να καλύψει η Ελλάδα για να φτάσουν οι αμυντικές δαπάνες της στο 3,5% του ΑΕΠ, όπως απαιτεί η νέα συμφωνία του ΝΑΤΟ για το 2035.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΝΑΤΟ, το 2024 οι αμυντικές δαπάνες της βρίσκονται στο 3,1% του ΑΕΠ της. Αυτό την τοποθετεί στην 5η υψηλότερη θέση μεταξύ των μελών της Συμμαχίας. Προηγούνται η Πολωνία, οι ΗΠΑ, η Λετονία και η Εσθονία. Ο μέσος όρος του ΝΑΤΟ είναι 2,71% του ΑΕΠ, ενώ ειδικά οι ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ συν τον Καναδά δαπάνησαν κατά μέσον όρο 2,02% του ΑΕΠ τους.
Πιο δύσκολο από ό,τι φαίνεται
Παρότι φαίνεται απολύτως εφικτή μια τέτοια αύξηση για την Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες χώρες, όπως υποστηρίζουν και οι ξένοι οικονομικοί αναλυτές, ο σχεδιασμός που υπάρχει αυτή τη στιγμή για ανάπτυξη εξοπλιστικού προγράμματος 28 δισ. ευρώ σε ορίζοντα 12ετίας, έως το 2037, δεν επαρκεί, όπως αναγνωρίζουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. «Με βάση τον σχεδιασμό μας παραμένουμε στο 3% του ΑΕΠ περίπου. Θα το δούμε μετά το 2030, ανάλογα με την πορεία του χρέους μας», σχολιάζει στέλεχος του οικονομικού επιτελείου σχετικά με την απαιτούμενη αύξηση. Σημειώνεται ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών προβληματίζει τις αγορές και τους αναλυτές, λόγω του ότι θα επιφέρει αύξηση του δημοσίου χρέους στην Ε.Ε. Η Ελλάδα, αυτή τη στιγμή με το υψηλότερο χρέος στην Ε.Ε., βρίσκεται σε καθοδική πορεία, την οποία βεβαίως δεν θα θέσει σε κίνδυνο, όπως διαβεβαιώνουν στην κυβέρνηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΝΑΤΟ, το 2024 οι αμυντικές δαπάνες της βρίσκονται στο 3,1% του ΑΕΠ της. Αυτό την τοποθετεί στην 5η υψηλότερη θέση μεταξύ των μελών της Συμμαχίας. Ο μέσος όρος του ΝΑΤΟ είναι 2,71% του ΑΕΠ.
«Σαφέστατα δεν χρειάζεται να καταβάλουμε τη δημοσιονομική προσπάθεια άλλων κρατών, όπως π.χ. της Ιταλίας», αναφέρει άλλο κυβερνητικό στέλεχος. «Είμαστε κοντά στον στόχο, το μέγεθος είναι ελεγχόμενο και δεν θα αλλάξει τον δημοσιονομικό σχεδιασμό μας. Να σημειώσουμε άλλωστε ότι η Ε.Ε. εφαρμόζει και τη ρήτρα διαφυγής για την αύξηση των αμυντικών δαπανών».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΝΑΤΟ, σε απόλυτα μεγέθη, οι αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας το 2024 ήταν 7 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό αντιπροσωπεύει αύξηση 55% σε μια 10ετία. Το 2014 οι αμυντικές δαπάνες αντιπροσώπευαν το 2,22% του ΑΕΠ της. Βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις και παρ’ όλα αυτά δεν καλύπτει τον στόχο του 3,5%.
Ο σχεδιασμός που υπάρχει αυτή τη στιγμή για ανάπτυξη εξοπλιστικού προγράμματος 28 δισ. ευρώ σε ορίζοντα 12ετίας, έως το 2037, δεν καλύπτει το νέο όριο που θέτει η Συμμαχία.
Σημειωτέον ότι ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ περιλαμβάνει όχι μόνο εξοπλισμούς, αλλά και μισθοδοσία στρατιωτικών και λειτουργικές δαπάνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, η Ελλάδα θα δαπανήσει φέτος για εξοπλισμούς 1,6-1,7 δισ. ευρώ και το 2026 θα φτάσει τα 2,1 δισ. ευρώ (εξ ου και έχει δημοσιονομικό χώρο 500 εκατ. ευρώ για το 2026, καθώς εφαρμόζεται η ρήτρα διαφυγής για την αύξηση των αμυντικών δαπανών). Το 2027 οι δαπάνες εξοπλισμών θα αυξηθούν στα 2,25 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια, σταδιακά θα αυξηθούν στα 2,4-2,5 δισ. ευρώ.
Οι δαπάνες για προσωπικό
Πλέον των εξοπλισμών, στον φετινό προϋπολογισμό οι δαπάνες μισθοδοσίας ανέρχονται σε περίπου 3,5 δισ. και το λειτουργικό κόστος που σχετίζεται με την άμυνα κυμαίνεται στο 1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΝΑΤΟ, το προσωπικό του στρατού ανέρχεται σε 110.000 άτομα.
Τα στοιχεία της Ατλαντικής Συμμαχίας δείχνουν ότι από το σύνολο της αμυντικής δαπάνης της του 2024, η Ελλάδα διαθέτει το 36% για εξοπλιστικά προγράμματα και το 55,92% για το στρατιωτικό προσωπικό.
Η συμφωνία του ΝΑΤΟ προβλέπει επίσης δαπάνες 1,5% του ΑΕΠ για υποδομές σχετιζόμενες με την άμυνα, π.χ. διάνοιξη ή διαπλάτυνση οδικών αξόνων. Ετσι, ο στόχος για τις αμυντικές δαπάνες φτάνει συνολικά στο 5% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΝΑΤΟ, αυτή τη στιγμή η Ελλάδα δαπανά πολύ μικρό ποσοστό, μόνο 0,33% των συνολικών αμυντικών δαπανών της, για υποδομές.
