Απομάκρυνση από το αμερικανικό δολάριο και στροφή προς τον χρυσό, το ευρώ και το κινεζικό γουάν εξετάζουν οι διαχειριστές αποθεματικών αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς οι αναταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο και στη γεωπολιτική σκηνή πυροδοτούν επαναξιολόγηση των χρηματοπιστωτικών ροών. Σύμφωνα με έκθεση του νομισματικού και χρηματοπιστωτικού ινστιτούτου (OMFIF), ανάμεσα σε 75 κεντρικές τράπεζες που διαχειρίζονται αθροιστικά 5 τρισ. δολάρια, το ένα τρίτο σκοπεύει να αυξήσει την έκθεσή του στον χρυσό την επόμενη διετία, το υψηλότερο ποσοστό εδώ και τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Η έρευνα αυτή, η οποία διενεργήθηκε μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου, δίνει μία πρώτη εικόνα για τον αντίκτυπο των δασμών που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στις 2 Απριλίου, προκαλώντας τεράστια αναταραχή στις αγορές και πτώση της εμπιστοσύνης απέναντι στο δολάριο και στα αμερικανικά ομόλογα.
Ο χρυσός, τον οποίο οι κεντρικές τράπεζες αγόραζαν ήδη με ρυθμό-ρεκόρ, ευνοείται ακόμα περισσότερο σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, με το 40% των κεντρικών τραπεζών να σκοπεύουν να αυξήσουν τα αποθεματικά τους στο πολύτιμο μέταλλο την επόμενη δεκαετία.
Το ευρωπαϊκό νόμισμα αναμένεται να φτάσει περίπου στο 22% των παγκόσμιων αποθεματικών το 2035, από σχεδόν 20% τώρα.
Το δολάριο, το δημοφιλέστερο νόμισμα στην έρευνα του 2024, έπεσε στην έβδομη θέση φέτος, σύμφωνα με το OMFIF. Το 70% όσων συμμετείχαν στην έρευνα είπαν ότι το πολιτικό περιβάλλον στις ΗΠΑ είναι αποθαρρυντικό για επενδύσεις στο δολάριο, διπλάσιο ποσοστό σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα. Από τα νομίσματα, το ευρώ και το γουάν αναμένεται να ευνοηθούν από την επιθυμία των κεντρικών τραπεζών να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους. Το 16% των κεντρικών τραπεζών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι σκοπεύει να αυξήσει τα αποθεματικά σε ευρώ τους επόμενους 12-24 μήνες, με αποτέλεσμα να γίνεται το πιο περιζήτητο νόμισμα, από 7% πέρυσι. Στη δεύτερη θέση ακολουθεί το κινεζικό γουάν. Σε βάθος δεκαετίας όμως, το γουάν προπορεύεται, με το 30% των κεντρικών τραπεζών να σκοπεύει να αυξήσει τα αποθεματικά του. Το μερίδιο του νομίσματος στα παγκόσμια αποθεματικά αναμένεται να τριπλασιαστεί στο 6%.
Σύμφωνα με πηγές με γνώση του θέματος που επικαλείται το Reuters, αυτές οι συνθήκες δημιουργούν γόνιμο έδαφος, ώστε μέχρι το τέλος της δεκαετίας το ευρώ να ανακτήσει το έδαφος που έχασε κατά την κρίση χρέους. Το κλίμα ανάμεσα σε όσους διαχειρίζονται αποθεματικά είναι σε γενικές γραμμές πιο ευνοϊκό απέναντι στο ευρώ μετά τη λεγόμενη «Ημέρα Απελευθέρωσης», όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σαρωτικούς δασμούς. Ο Μαξ Καστέλι, επικεφαλής αναλυτής στην UBS Asset Management, σχολίασε ότι οι διαχειριστές αποθεματικών έκαναν πολλά τηλεφωνήματα μετά την «ημέρα απελευθέρωσης», ρωτώντας αν διακυβεύεται το καθεστώς του δολαρίου ως ασφαλούς επενδυτικού καταφυγίου. «Απ’ όσο θυμάμαι, αυτή η ερώτηση δεν είχε ξαναγίνει ποτέ, ούτε καν μετά τη μεγάλη κρίση του 2008», τόνισε.
Κατά μέσον όρο, το μερίδιο του δολαρίου στα παγκόσμια αποθεματικά αναμένεται να φτάσει στο 52% το 2035 από 58% τώρα, παραμένοντας σε κάθε περίπτωση το κορυφαίο αποθεματικό νόμισμα. Σύμφωνα με όσους συμμετείχαν στην έρευνα του OMFIF, το ευρώ αναμένεται να φτάσει περίπου στο 22% των παγκόσμιων αποθεματικών το 2035 από σχεδόν 20% τώρα. «Το μερίδιο του ευρώ… είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αυξηθεί, όχι τόσο επειδή η Ευρώπη θεωρείται πολύ πιο ευνοϊκή, αλλά επειδή το στάτους του δολαρίου πέφτει», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κένεθ Ρόγκοφ, καθηγητής στο Χάρβαρντ και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
Η Ευρώπη έχει θεωρητικά τη δυνατότητα να προσελκύσει μεγαλύτερο μερίδιο αποθεματικών ταχύτερα, αν το μπλοκ αυξήσει τα κοινά του ομόλογα και ενοποιήσει τις κεφαλαιαγορές του. Η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει ήδη απευθύνει έκκληση για κινητοποίηση, ώστε να ενισχυθεί το στάτους του ευρώ έναντι του δολαρίου.
