Αν ένας επενδυτής αποκτήσει ένα ακίνητο από πλειστηριασμό σε πολύ χαμηλό τίμημα και το πουλήσει μερικούς μήνες αργότερα σε σαφώς υψηλότερη τιμή καταγράφοντας υπεραξίες δεκάδων ή και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, δεν θα καταβάλει ούτε ένα ευρώ φόρο.
Αντίθετα, αν ένας αποταμιευτής εισπράξει 500 ευρώ μέσα σε ένα χρόνο από τους τόκους της προθεσμιακής κατάθεσής του, τα 75 ευρώ ή το 15% της συνολικής είσπραξης θα καταλήξουν στο κράτος. Αν ένας μισθωτός αναρριχηθεί στην ιεραρχία της επιχείρησης στην οποία εργάζεται και φτάσει να αμείβεται με περισσότερα από 40.000 ευρώ τον χρόνο, τότε η όποια αύξηση λάβει στο μέλλον θα επιβαρύνεται με κρατήσεις για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές της τάξεως του 58%.
Ενα στέλεχος για να αμειφθεί ως μισθωτός με 70.000 ευρώ τον χρόνο μεικτά (περίπου 5.000 ευρώ τον μήνα) ο εργοδότης θα πρέπει να πληρώνει 85.253 ευρώ μαζί με τις εργοδοτικές εισφορές, ενώ το στέλεχος θα καταλήξει να εισπράττει 42.059 ευρώ τον χρόνο ή 3.000 ευρώ τον μήνα καθαρά.
Αν όμως έρθει σε συμφωνία με τον εργοδότη του να εισπράξει την αμοιβή του μέσω εταιρείας, αυτομάτως ο συντελεστής θα… διορθωθεί στο 22%. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με τον ιδιοκτήτη ακινήτων, ο οποίος έχει αυξημένο… παθητικό εισόδημα από ενοίκια. Αν επιλέξει να φορολογηθεί με την κλίμακα των φυσικών προσώπων, θα αποδίδει ακόμη και το 45% των ενοικίων στο κράτος. Φτιάχνοντας μια εταιρεία real estate όμως και ακολουθώντας τις συμβουλές των οικονομικών συμβούλων, το σύνολο του εισοδήματος μπορεί να φορολογηθεί με συντελεστή μειωμένο ακόμη και κατά 50%. Χαρακτηριστικά παραδείγματα νόμιμης φοροαποφυγής και πρακτικές ευρύτατα διαδεδομένες οι οποίες σε μεγάλο βαθμό δικαιολογούν, πρώτον, τον μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολούμενων (σ.σ. η αυτοαπασχόληση στην Ελλάδα συμφέρει πολύ περισσότερο από τη μισθωτή εργασία), δεύτερον, την… έλλειψη υψηλόμισθων στις επίσημες στατιστικές και τρίτον, το φαινόμενο οι 9 στους 10 ιδιοκτήτες ακινήτων να εμφανίζουν εισόδημα χαμηλότερο των 12.000 ευρώ. Η συζήτηση γι’ αυτά τα «παράθυρα» αλλά και πολλά ακόμη που κατακλύζουν το εγχώριο φορολογικό σύστημα καθίσταται και πάλι επίκαιρη, καθώς ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας έθεσε ανοικτά την προηγούμενη εβδομάδα την ανάγκη αναθεώρησης του εγχώριου φορολογικού συστήματος (σ.σ. μαζί με το πλαίσιο φοροαπαλλαγών αλλά και την επιδοματική πολιτική της χώρας) από μηδενική βάση. Η τελευταία φορά που άνοιξε αντίστοιχη συζήτηση ήταν στις αρχές του… αιώνα. Τώρα όμως ο Γιάννης Στουρνάρας κρίνει ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις να ανοίξει η σχετική συζήτηση: ένα αποδοτικό σύστημα ψηφιακής καταγραφής των συναλλαγών που μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα που επιτρέπει ακόμη και την εξέταση πιο «τολμηρών» αποφάσεων, αλλά και μεγάλη ανάγκη αποκατάστασης αδικιών που χρονίζουν και οι οποίες πλήττουν κυρίως τη μισθωτή απασχόληση.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος έθεσε ανοικτά την προηγούμενη εβδομάδα την ανάγκη αναθεώρησης του εγχώριου φορολογικού συστήματος (σ.σ. μαζί με το πλαίσιο φοροαπαλλαγών αλλά και την επιδοματική πολιτική της χώρας) από μηδενική βάση.
Η κυβέρνηση έχει δρομολογήσει για το 2026 παρεμβάσεις στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων με στόχο –όπως υποστηρίζουν στελέχη της– τη στήριξη της μεσαίας τάξης. Αυτό που συζητείται είναι διορθωτικές κινήσεις στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις και άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος, αλλά και στην ξεχωριστή κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων. Αυτές οι κινήσεις δεν αποτελούν «μεταρρύθμιση». Θα εξασφαλίσουν κάποιο όφελος στις κοινωνικές ομάδες που θα επιλεγούν, αλλά ο οικονομικός αντίκτυπος θα είναι περιορισμένος (δηλαδή θα προκύπτει ένα κέρδος της τάξεως μερικών δεκάδων ή εκατοντάδων ευρώ ανά φορολογούμενο). Ο λόγος είναι πολύ συγκεκριμένος: Δεν υπάρχει το δημοσιονομικό περιθώριο για γενναιότερες ελαφρύνσεις. Ακόμη και αν το υπουργείο Οικονομικών δώσει το σύνολο του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου (σ.σ. εκτιμάται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ) για να χρηματοδοτήσει μια πιο «φιλική» φορολογική κλίμακα, η μέση μείωση φόρου δεν θα ξεπερνάει το 10% καθώς τα έσοδα μόνο από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων προϋπολογίζονται για φέτος στα 15 δισ. ευρώ (σ.σ. και ήδη υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για υπέρβαση του στόχου). Πρακτικά, η κυβέρνηση θα ανακοινώσει ένα πλαίσιο ελαφρύνσεων. Αντίθετα, αυτό που συζητάει ο διοικητής της ΤτΕ είναι μια μεταρρύθμιση η οποία εκτός από κερδισμένους, είναι προφα-νές ότι θα έχει και χαμένους.
